یادداشت اختصاصی از مریم فرشاد پژوه
اقتصاد تغذیه
در این عصر تغذیه سالم و مغذی نقش مهمی در سلامت جامعه ایفا می کند و به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده سبک زندگی در حال حاضر است. تقریبا درصد زیادی از بیماری ها با غذای سالم و تغذیه در ارتباط هستند.
با الگوی غذای سالم بسیاری از مشکلات جسمی و ذهنی برطرف می شود و دیگر نیازی به پزشک و درمان نخواهیم داشت و کمتر بیمار می شویم در این صورت تغذیه سالم می تواند به عنوان درمانگر عمل کند.
با وجود تحریم ها و شرایط اقتصادی کشور و اینکه روز به روز درصدی بر قیمت مواد غذایی افزوده می شود با این روند اقشارجامعه دیگر توان خرید بسیاری از مواد غذایی را ندارند و محدودیت هایی برای مردم جامعه به دنبال داشته و باعث بروز آسیب هایی در زمینه سوء تغذیه مواجه شده ایم که جبران آن بسیار مشکل است. در نگاه اول که سخن از سوءتغذیه می شود ناخودآگاه افرادی را متصور می شویم که بر اثر قحطی و یا جنگ لاغر و مبتلا به بیماری شده اند، اما در حال حاضر جامعه ما با چراغ خاموش و با تحلیل قوای جسمی و ذهنی با شتاب پیش می رود و هر روز به تعداد افرادی که با ناامنی غذایی روبرو هستند بیشتر می شود و در آینده جبران آن مشکل خواهد بود.
با وضع اقتصادی کشور، اقشار کم درآمد و آسیب پذیر به جای مصرف پروتئین ها، چربی ها، لبنیات و سبزیجات به مصرف هر روزه کربوهیدرات ها به دلیل ارزان بودن پیش می روند و از گروه های دیگر غذایی که مصرف آنها ضرورت دارند محروم می شوند. در نتیجه تغذیه سالم و مغذی به مرور زمان کم رنگ تر می شود و در سبد کالا و سفره آنان رنگ می بازد و دیده نمی شود.
سطح اقتصادی و درآمد اقشار جامعه از عوامل موثر بر تغذیه آنان است. بنابراین درآمد پایین مساوی است با دریافت تغذیه نامناسب و پایین آمدن سیستم ایمنی افراد و ریسک ابتلا به بیماری عفونی افزایش پیدا کرده و این ناامنی تغذیه ای باعث ضررهای اقتصادی مربوط به درمان و پایین آمدن بازده و کارآیی افراد می شود و آسیب های جبران ناپذیری به سلامت افراد وارد می کند.
از عوامل دیگر بر تغذیه ناسالم و سوء تغذیه غیر از اقتصاد و کمی درآمد ، ناآگاهی مردم است . دانش عمومی مردم درباره هر کدام از گروه های خوراکی پایین است و اطلاعات نادرستی درباره میزان مصرف مناسب مواد غذایی سالم دارند. مردم می دانند که هر روز باید موادغذایی مختلفی مثل برنج ، نان و پروتئین ها را مصرف کنند اما اطلاعاتی درباره میزان مصرف هر کدام از مواد غذایی مورد نیاز بدن را دارند؟
توانایی خواندن برچسب های محصولات غذایی با داشتن رژیم غذایی سالم مهم است. برچسب هر محصول غذایی نشان هایی از قبیل استاندارد، سیب سلامت، پروانه بهداشتی، ایزو و . . . است. هر کدام از این برچسب ها نشانگر این است که خوراکی ها از نظر کیفیت و سلامت چه نمره ای گرفته اند. از مواد دیگر روی بسته بندی مواد غذایی جدول ارزشیابی غذایی است که میزان تفکیک شده کالری، نمک، چربی، قند، اسیدهای چرب و . . . درج شده است. این جدول ها می توانند کمک بزرگی برای محدود کردن چربی های ناسالم ، شکر ، نمک و . . . در رژیم غذایی افراد باشد. آیا مردم به این نشان های درج شده و جدول روی محصولات غذایی با وجود اطلاعات نسبی توجه می کنند؟ تا چه میزان روی تصمیم گیری آنها برای خرید موثر است؟ بنابر گزارش ها بسیاری از مردم ما دقت لازم در انتخاب تغذیه سالم را ندارند و به کیفیت آن توجه نمی کنند و ناآگاهانه عمل می کنند.
غذای صنعتی و یا همان غذای فرآوری شده و با به وجود آمدن فست فودها و کنسرو ها اثر فاجعه بار آن بر روی زندگی و فرهنگ مردم تاسف بار است. چرا که این غذاها با وجود خوشمزه بودن ارزش غذایی ندارند و به دلیل چربی های اشباع شده مضر هستند و مصرف آنها در زندگی روزمره به الگو تبدیل شده است. مردم ما باید سبک زندگی سالم را انتخاب کنند و نزدیک به نیمی از ایرانیان غذای سالم مصرف می کنند.
در چند سال اخیر با تبلیغات رسانه ها بر روی تغذیه ناسالم و بیشتر دیده شدن آن مخصوصا توسط بچه ها روز به روز به استفاده از این محصولات ناسالم بیشتر شده و بسیاری از کودکان این محصولات را دوست دارند و به آسانی نمی توان آن را حذف کرد. با فرهنگ سازی و قطع برنامه های تبلیغاتی بر روی مواد غذایی ناسالم آنها را با مواد غذایی سالم و مغذی آشنا کنند حتی مدارس می توانند با یادآوری مداوم استفاده از خوراکی های سالم به بهبود تغذیه ای بچه ها کمک کنند. به طور حتم باید الگو سازی صورت گیرد و با حذف موادغذایی مضرجایگزین مواد مغذی و مفید صورت گیرد واین جایگزینی باید از جذابیت و خوشمزگی بهره مند باشد و این جذابیت باید از نظر سلامتی و هم از نظر تاثیرگذاری بر بدن باید قوی باشد. باید به مردم این آگاهی داده شود که می توان با غذاهای سالم و مغذی رشد و تولید بهتری داشت. می توان به جای هزینه کردن در حوزه درمان به سمت پیشگیری رفت. با این نوع آگاهی دادن مردم را از عوارض برخی داروها نیز مطلع کرد در چنین صورتی بیشترین تلاش در حوزه درمان به سمت پیشگیری و مسائل مربوط به آن خواهد رفت. امید که با همکاری دستگاه های مختلف وضع اقتصادی و معیشت مردم بهبود یابد و آگاهی مردم نسبت به انتخاب مواد عذایی در سطح بالایی قرار بگیرد تا مشکلات تغذیه ای مردم تا حدودی حل شود.
نظر شما