یادداشت اختصاصی از حمیدرضا حاجی اشرفی
از قضا سکنجبین صفرا فزود
نشر خبر حد توانگری ۴۰۰ درصدی یک شرکت در یک نشست اخیر بیمه ای ها ! وظیفه حرفه ای هشدار زنگ خطر در این یادداشت برای اهالی بازار بیمه در این برهه را اجتناب ناپذیر کرد.
مطالعه تاریخچه بیمه حاوی نکات آموزشی بی نظیر از یک سیستم اصلی اقتصاد کشور است .در ابتدا فقط عملیات سنتی تجاری بیمه مورد توجه قرار گرفت. از ۱۳۱۴ تا ۱۳۵۰ یک شرکت بیمه دولتی علاوه بر بیمه گری مستقیم مسئولیت نظارت بر سایر شرکت های بیمه را بعهده داشت . این موضوع منشا اختلافات شدید شد که مالا دولت تصمیم گرفت بیمه مرکزی ایران جهت نظارت ، هدایت ، تعمیم خدمات بیمه را تاسیس تا اختلافات نیز خاتمه یابد .این سیاست اقدامی سترگ در تحول صنعت بیمه از تجارت سنتی به [ یک سیستم شتابدهنده اقتصاد ملی و مشاور دولت و شهروندان در توسعه اکوسیستم محیط کسب و کار ایران ] ارزیابی گردید.
گرچه فاصله کوتاه سنواتی تاسیس بیمه مرکزی تا وقوع انقلاب ۵۷ فرصت چندانی برای شناخت تاثیرات ارزنده نهاد نظارت در اقتصاد بیمه کشور باقی نگذاشت،لیکن بیمه مرکزی و شرکت های بیمه در طول جنگ تحمیلی و تحریم ها توانستند خدمات بی نظیر به اقتصاد ملی از حیث پوشش ریسک های پر خطر نمایند .اما بزرگترین معضل همچنان ؛ فقدان پذیرش و انتقال ریسک های کارآفرینی و کمبود متخصص مسلط به مطالعات ریسک های نامشهود اکوسیستم کسب و کار کشورمان است ! همین نقیصه متاسفانه باعث نهاد سازیهای مکمل در بخش های گوناگون طی تصویب قوانین جدید شده اند تا در قالب تاسیس صندوقهایی مستقل که ماهیت وجودی آنها دقیقا مشابه ماهیت بیمه های بازرگانی می باشد تبلور یابند ! گرچه تاسیس صندوقهای شبه بیمه گری کاملا مغایر با سیاست تمرکز واگذاری ریسک های بازرگانی طبق قانون بیمه گری مصوب ۱۳۵۰ به صنعت بیمه است. نهادسازیهای موازی موجب تضعیف سهم بازار و محدود سازی دامنه فعالیت صنعت بیمه و بی پاسخ ماندن انتظارات دولت در برنامه های پنج ساله از بیمه گران سبب ساز شده اند!
ایراد موازی سازی ها در اقتصاد ملی به علت چیست؟
ایراد اصلی ؛ آشنا نبودن تصمیم سازان و تصمیم گیران ارشد از نقش واقعی نظام بیمه ای و کارکرد علمی - تکنیکی این بخش مهم اقتصاد کشور می باشد. دیگر اینکه ؛ ماموریت بیمه بازرگانی را به اندازه فروش بیمه های اتومبیل و آتش سوزی و باربری و ... تنزل داده اند و بس!
ایرادات باید رفع شوند ؛ استخدام و پرورش کارکنان متخصص و برگزاری دوره های آموزش منظم و مستمر فنی در داخل و خارج و تربیت کارشناسان مسلط به مطالعات انواع ریسک ها در همه بخش ها منبعد از این می تواند بطور جدی دنبال شوند. مدیریت انتقال ریسک های اشتغال آفرینی در بخش هایی همچون ؛ کشاورزی و صنایع و معادن و زیر سیستم های آنان - حمل و نقل - نفت و انرژی - بورس و بانکداری - زندگی - کارآفرینی توسط شرکت های بیمه تخصصی، نیاز دولت به تاسیس صندوقهای مشابه بیمه گری خاص و مستقل را مرتفع می کند . بطوریکه رویکرد غیر اصولی تاسیس صندوقهای مکمل که فلسفه وجودی و پرتفوی بازار بیمه را تضعیف می کنند، دیگر بازار ریسک را به گوشت قربانی تبدیل نمی سازد!
معایب صندوقهای شبه بیمه گری برای اقتصاد چیست !؟
شبه بیمه ای ها تاکنون موفق به ارائه خدمات مطلوب وفق ماموریت محوله نشده اند و از دیگر سو متاسفانه چون بیمه مرکزی نیز نتوانسته ماموریت مهم تعمیم انواع پوشش های بیمه در اکوسیستم فضای کسب و کار را پیاده نماید بهمین دلیل بازار بیمه محجور شد و اقتصاد بیمه به بهره وری بهینه دست نیافته و این خود بزرگترین خسارت شبه بیمه گری بجای تاسیس بیمه های تخصصی است؟!
چاره کار چیست؟!
تقویت بدنه مدیریتی و کارشناسی بیمه مرکزی و شرکت های بیمه از طریق استخدام کارشناسان مجرب رشته های مختلف فنی ، مهندسی، پزشکی ،مالی،خدمات IT و افزایش تعداد موسسات مشاور استارتاپی بیمه و ریسک جهت بررسی طرحهای توجیهی- اقتصادی به منظور بهره برداری بهینه از ظرفیت بالقوه بازار و ممانعت از نهاد سازی موازی و تاسیس صندوق ها ،چاره کار است.
مدیریت هوشمند،باعث افزایش کارآیی و اثربخشی می شود.مسلما هدایت علمی بازار موجب ارتقا سطح کمی و کیفی و مطلوبیت خدمات بیمه گری در اقتصاد ملی برای بیمه گذاران خواهد شد.
بیمه گران کپتیو ایران با آمار سازی و پروپاگاندا بجای نوآوری در محصولات و روشها و بهبود فرآیندها وحمایت دانش محور از کارآفرینان و اشتغالزایی به افزایش اسمی سهم بازار افتخار کاذب می کنند.این ناکارآمدی ها کماکان زمینه ساز تاسیس صندوق های خلق الساعه ریسک پذیر بجای شرکت های بیمه تخصصی می شوند.در مقایسه این رویکردهای کاسبکارانه رقیب پرور می توان این ضرب المثل را به متولیان بیمه تذکر داد:
از قضا سکنجبین (سرکنگبین) صفرا فزود !
*کارشناس مطالعات ریسک و بیمه
نظر شما