گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد از خرید تضمینی گندم کشاورزان
قیمت خرید تضمینی گندم در سال ۱۴۰۳ | نرخ تضمینی سال گذشته خرید گندم برای دولت هزینه دارد؟!
طبق اعلام رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، نرخ خرید تضمینی گندم با اعلام شورای قیمت‌گذاری کالاهای اساسی همان ۱۹.۵ هزارتومان در هر کیلوگرم تعیین شد. البته بر اساس تبصره یک قانون، وزارت کشاورزی موظف به اعلام این نرخ است؛ بنابراین، هنوز نمی‌توان به قیمت اعلام شده چندان استناد کرد.
نرخ خرید تضمینی گندم برای سال ۱۴۰۳ در حالی همان مبلغ ۱۹ هزار و پانصد تومان اعلام شد که برخی معتقدند با توجه به اینکه این قیمت‌گذاری اعلامی باید از طرف وزارت کشاورزی طبق قانون باشد، امکان تغییر و عدم استناد به این مبلغ وجود دارد.
سال گذشته بسیاری از کشاورزان و گندمکاران به دلیل عدم پرداخت به موقع خرید گندم‌های خود توسط وزارت جهاد کشاورزی و دولت ناراضی بودند به طوری که حتی تا پایان فصل تابستان و ماه‌های ابتدایی پاییز هنوز نرخ خرید سال ۱۴۰۲ نیز تعیین نشده بود. این ناهماهنگی‌ها سبب شد که اعتراضاتی نیز از جانب گندمکاران به وزارتخانه متبوع و دولت سیزدهم نیز برده شود.
حال پس از گذشت سه ماه از شروع سال زراعی جدید، نرخ خرید تضمینی گندم از طرف نه وزارت جهاد کشاورزی که توسط رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی اعلام شد.
نرخ خرید تضمینی گندم برای سال زراعی ۱۴۰۳
بررسی‌ها نشان میدهد قیمت گندم در جهان حدود ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان است. برخی کارشناسان بر این باورند که اگر فاصله قیمت خرید تضمینی گندم در داخل با میانگین جهانی زیاد باشد قاچاق معکوس انجام می‌شود. به این صورت که گندم از کشورهای دیگر وارد کشور شده و تحویل دولت خواهد شد.
در این شرایط هم ارز از کشور خارج شده و هم آمارهای تولید به هم می‌ریزد و ممکن است سیاست‌های خودکفایی را به خطر بیندازد. اکنون برخی گندمکاران از قیمت تعیین شده به دلیل اینکه بیشتر از جهانی است رضایت دارند و برخی دیگر معتقدند دولت باید همان نرخ ۱۹ هزار و۵۰۰ تومان را اعمال می‌کرد. در این صورت فاصله حدود ۴۵۰۰ تومان بود که به زیان‌های آن اشاره شد.
محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس اعلام کرده است که سال جدید زراعی نیز قیمت خرید تضمینی گندم همانند سال گذشته و با همان رقم قبلی یعنی کیلویی ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شد. البته هنوز هم قیمت اعلام شده چندان قابل استناد نیست، چون در تبصره یک قانون آمده که وزارت کشاورزی موظف است، همه ساله قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی را با رعایت هزینه‌های واقعی، تولید و در یک واحد بهره‌برداری متعارف و حفظ رابطه مبادله در داخل و خارج بخش کشاورزی تعیین کند.
با توجه به اینکه روابط عمومی وزارت جهادکشاورزی در شهریور ماه ۱۴۰۲ در واکنش به اظهارنظر و بیان غیررسمی قیمت محصولات از سوی برخی افراد و رسانه‌ها، اعلام کرده بود که مرجع رسمی تعیین و ابلاغ قیمت مصوب محصولات اساسی کشاورزی، شورای عالی قیمت‌گذاری به ریاست محمد علی نیکبخت، وزیر جهاد کشاورزی است. با این حساب به نظر میرسد، قیمت اعلام شده از سوی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، هنوز قطعی نیست.
در همین خصوص کاوه زرگران، رئیس انجمن غلات کشور با اشاره به قیمت گندم در بازارهای جهانی می‌گوید: « به تازگی اخباری مبنی بر تعیین قیمت ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومانی گندم برای خرید تضمینی در سال زراعی پیش رو شنیده می‌شود، در حالی‌که سیاستگذاران باید به این موضوع توجه داشته باشند که هم‌اکنون گندم باکیفیت در کشور روسیه از کشاورز به قیمت ۱۲ هزار روبل برای هر تن خریداری می‌شود. یعنی قیمت یک کیلوگرم گندم روسی با کیفیت در محل تولید معادل ۶ هزار و ۷۰۰ تومان است.»
رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران معتقد است که خرید گندم با قیمت ۱۹۵۰۰ هزار تومان در هر کیلو معادل ۳۹۰ دلار در هر تن است؛ در حالی که آرد تولیدی روسیه امروز با قیمتی کمتر از ۳۰۰ دلار به عراق صادر می‌شود. عراق و افغانستان بزرگ‌ترین واردکنندگان آرد در دنیا هستند اما ما در این دو بازار ۱درصد هم سهم نداریم و دلیل اصلی عدم توفیق در این بازارهای در دسترس، سیاست‌های اشتباه تجمیع یارانه و قیمت تمام شده گندم است.
۱۸۰ میلیارد تومان هزینه برای تامین گندم با نرخ قبلی نیاز است
برخی دیگر مدعی‌اند که اگر میزان خرید تضمینی دولت نزدیک به سال زراعی گذشته باشد حدود ۱۸۰ میلیارد تومان هزینه برای آن لازم است، این درحالی است که بودجه یارانه نان در سال ۹۹ تنها ۲۰ هزار میلیارد تومان بود.
زرگران با اشاره به بار سنگین مالی ۱۵۶ هزار میلیارد تومانی دولت در سال زراعی گذشته برای خرید تضمینی بیش از ۱۰.۶ میلیون تن گندم از کشاورزان که دولت را با کسری بودجه و مشکل در پرداخت مواجه کرد، می‌گوید: «تعیین قیمت ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومانی بی‌توجهی به واقعیت‌های بازار است و فشار زیادی به دولت وارد خواهد کرد. در نهایت دولت بهتر است گندم با قیمت واقعی خریداری کند و اگر می‌خواهد از کشاورز برای تولید این محصول استراتژیک حمایت کند، جداگانه و به‌صورت مشوق به کشاورز پرداختی داشته باشد.»
طبیعتاً وقتی قیمت ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان برای خرید تضمینی گندم اعلام میشد بسیاری از کشاورزان ترجیح می‌دادند به جای کاشتن سایر محصولات اساسی از جمله پنبه، دانه‌های روغنی (کلزا، آفتابگردان، گلرنگ) و سایر غلات از جمله جو به کشت گندم مبادرت بورزند که این امر بلاشک زمینه افزایش وابستگی و ارزبری این محصولات را از مسیر واردات فراهم می‌کرد.
نرخ اعلامی را شورای قیمت‌گذاری کالاهای اساسی تعیین کرد
محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی درباره تعیین و اعلام نرخ تضمینی گندم و صحت و سقم این خبر می‌گوید: «نرخ خرید تضمینی گندم توسط شورای قیمت‌گذاری کالاهای اساسی تعیین و اعلام شده و نرخ آن همان هر کیلوگرم ۱۹.۵ هزار تومان است. نرخ خرید تضمینی گندم برای سال زراعی جاری تبصره‌ای نیز دارد که بر اساس آن در صورتی که نرخ تورم ثابت باشد، این نرخ نیز تغییری نخواهد داشت، اما در صورتی که نرخ تورم افزایش یابد، نرخ خرید تضمینی گندم نیز افزایش خواهد داشت.»
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی می‌افزاید: «مصوبه شورای قیمت‌گذاری کالاهای اساسی درباره نرخ خرید تضمینی گندم را باید وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کرد که تا امروز اقدامی نکرده است. وزیر جهاد کشاورزی در حال رایزنی با رئیس جمهور جهت تأمین منابع لازم برای خرید تضمینی گندم است، زیرا در بودجه ۱۴۰۳ باید حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ همت برای خرید تضمینی گندم در نظر بگیرند.»
وزارت جهاد کشاورزی با کمک شرکت بازرگانی دولتی و سازمان تعاون روستایی توانست در سال زراعی گذشته که شهریورماه ۱۴۰۲ به پایان رسید حدود ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن گندم به نرخ ۱۵ هزار تومان از کشاورزان خریداری کند، این درحالی است که تولید گندم به حدود ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسیده بود.
با این حال این میزان خرید تضمینی گندم کفاف آرد نانوایان را میدهد ولی برای رسیدن به خودکفایی کامل تولید باید ۱۴ تا ۱۵ میلیون تن و خرید تضمینی به ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تن تا ۱۲ میلیون تن برسد که به‌نظر میرسد در سال آینده کشورمان به آن نائل خواهد شد.
نظر شما