دکتر اباذر کریمی پنابندانی - متخصص هوش مصنوعی و عضو آکادمی علوم اروپا

هوش مصنوعی بدون میدان آزمون، فقط یک ایده روی کاغذ می‌ماند

در سال‌های اخیر، شرکت‌ها و تیم‌های فناور ایرانی تلاش‌های قابل‌توجهی برای تولید محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی انجام داده‌اند؛ محصولاتی که حاصل سال‌ها تحقیق، هزینه، آزمون‌وخطا و تلاش نیروی انسانی متخصص است. اما واقعیت تلخ اینجاست که بزرگ‌ترین مانع توسعه هوش مصنوعی در کشور، نه دانش است و نه نیروی انسانی؛ بلکه نبود «فرصت اجرا» است.

هوش مصنوعی بدون میدان آزمون، فقط یک ایده روی کاغذ می‌ماند
صفحه اقتصاد -
در بسیاری از کشورها، محصولات هوش مصنوعی پیش از استقرار کامل، وارد محیط‌های کنترل‌شده آزمایشی (Pilot / Sandbox) می‌شوند؛ محیط‌هایی که در آن‌ها خطا پذیرفته می‌شود، نقص‌ها شناسایی می‌شوند و محصول به‌تدریج به بلوغ می‌رسد. اما در کشور ما، متأسفانه انتظار می‌رود یک محصول هوش مصنوعی از همان ابتدا بی‌خطا، کامل و بدون ریسک باشد؛ انتظاری که نه با ماهیت این فناوری سازگار است و نه با تجربه جهانی.

هوش مصنوعی ذاتاً فناوری «یادگیرنده» است.

یعنی بدون اجرا، بدون داده واقعی و بدون تعامل با کاربر نهایی، هرگز کامل نمی‌شود. وقتی به شرکت‌های تولیدکننده اجازه داده نمی‌شود حتی در یک بخش محدود از یک سازمان یا مجموعه، محصول خود را راه‌اندازی کنند، عملاً مسیر اصلاح، بهبود و استقرار کامل آن نیز بسته می‌شود.

نتیجه این رویکرد چیست؟

محصولات بومی هرگز به مرحله تجاری‌سازی نمی‌رسند
سرمایه‌گذاری‌ها بازگشت اقتصادی پیدا نمی‌کنند
شرکت‌ها فرسوده و ناامید می‌شوند
و در نهایت، نخبگان و تیم‌های توانمند مسیر مهاجرت را انتخاب می‌کنند

این در حالی است که می‌توان با یک تصمیم ساده اما شجاعانه، مسیر را تغییر داد:

ایجاد محیط‌های آزمون واقعی اما کنترل‌شده برای محصولات هوش مصنوعی؛ جایی که:
• محصول اجازه اجرا در مقیاس محدود داشته باشد
• خطاها ثبت و تحلیل شوند
• مسئولیت‌ها شفاف باشد
• و به‌تدریج، مسیر استقرار کامل هموار شود

این رویکرد نه‌تنها ریسک را افزایش نمی‌دهد، بلکه ریسک شکست ملی در حوزه هوش مصنوعی را کاهش می‌دهد.

اگر می‌خواهیم هوش مصنوعی در کشور رشد کند، باید بپذیریم که نوآوری بدون خطا ممکن نیست و اعتماد بدون آزمون شکل نمی‌گیرد. حمایت واقعی از شرکت‌های هوش مصنوعی، فقط در صدور مجوز یا برگزاری رویداد خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در دادن فرصت اجرا، حتی با وجود نقص‌های اولیه معنا پیدا می‌کند.

امروز بیش از هر زمان دیگری، کشور نیازمند این نگاه است که هوش مصنوعی را نه به‌عنوان یک پروژه پرریسک، بلکه به‌عنوان یک مسیر یادگیری ملی ببیند. مسیری که اگر به آن فرصت داده نشود، نه‌تنها فناوری را از دست می‌دهیم، بلکه سرمایه انسانی آینده را نیز از دست خواهیم داد.

پیشنهاد سردبیر

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

نظر شما

اخبار ویژه