یادداشت اختصاصی از حسن خیرآبادی
موانع ازدواج جوانان ۱ / بیکاری یا عدم درآمد کافی
معضل مطرح شده دلایل مادی و فرهنگی متعددی دارد که در اینجا بر آنیم طی چند یادداشت به مهمترین عوامل آن اشاره ای داشته باشیم.
ازدواج یکی از اصلی ترین و مهمترین نیازهای افراد است که اصولا خلقت انسان نیز بر این پایه و اساس بنیان نهاده شده است. لذا خداوند متعال در قرآن کریم ازدواج را مایه آرامش و محبت و مودت فی مابین معرفی می نماید چنانکه در آیه شریفه ۲۱ سوره روم می فرمایند:
وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ.
از نشانه های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید ، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکّر می کنند.
در قرآن کریم رابطه زوجیت با تعابیری گوناگون در آیات عدیده بیان داشته است؛ گاه با تعبیر «لباس»، گاه با «سکونت و مودّت» و گاه تعبیر «حرث» را به کار گرفته است. تعبیر «حرث» نشان دهنده جانبی از علاقه زوجیت است؛ یعنی تولید مثل و تکثیر نسل چنانکه در آیه شریفه 223 سوره مبارکه بقره می خوانیم:
«نِسَاؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُمْ فَأْتُوا حَرْثَکُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّکُمْ مُلَاقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ»
زنان شما کشتزار شما هستند پس از هر جا [و هر گونه] که خواهید به کشتزار خود در آیید و آنها را براى خودتان مقدم دارید و از خدا پروا کنید و بدانید که او را دیدار خواهید کرد و مؤمنان را [به این دیدار] مژده ده.
در خصوص اهمیت بحث ازدواج علاوه بر آیات شریفه قرآن احادیث و روایات بسیار زیاد و مهمی داریم که به برخی از آن ها اشاره خواهیم گرد:
قالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله: اِذا تَزَوَّجَ الرَّجُلُ اَحْرَزَ نِصْفَ دینِهِ
پیامبر گرامی (ص) می فرمایند: کسی که ازدواج کند، نصف دینش را حفظ کرده است. (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 54٫)
ایشان ازدواج را چنان مقدس معرفی می فرمایند که زمان برپایی عقد ازدواج را از زمان هایی می دانند که درهای رحمت آسمان باز می شود.
(یَفتَح ابوابَ السَماء بالرَحمة فی اَربَع مَواضع:عندَ نزول المَطَر، و عندَ نَظَر الولدَ فی وَجه الوالدَین، وَ عندَ فَتحَ بابَ الکَعبَة، و عندَ النکاح.)
درهای رحمت آسمانی در چهار وقت گشوده می‌شود:1- موقع بارش باران. 2- زمانی که فرزند به چهره پدر و مادرش می‌نگرد. 3- هنگام گشوده شدن در کعبه. 4- هنگام برپایی مراسم عقد و عروسی. (بحار الانوار، ج 103، ص 221)
در خصوص اهمیت ازدواج و جایگاه والای این موضوع آیات و روایات و احادیث بسیار زیادی بیان شده است که در این مختصر نمی گنجد لکن موضوع بحث آن است که با وجود این همه تاکید که از جانب خداوند متعال، پیامبر اکرم(ص)، ائمه اطهار(علیهم السلام) و بزرگان در این خصوص و سایر دلایل فرهنگی و اجتماعی و ... چرا در جامعه شاهد بالا رفتن سن ازدواج و حتی منتفی شدن ازدواج در بین برخی جوانان هستیم؟
معضل مطرح شده دلایل مادی و فرهنگی متعددی دارد که در اینجا بر آنیم طی چند یادداشت به مهمترین عوامل آن اشاره ای داشته باشیم.
بیکاری یا عدم درآمد کافی
عموم انسان ها بعد از رسیدن به سن جوانی طبیعتا علاقه دارند ازدواج کنند و تشکیل خانواده بدهند. لکن موانعی در این مسیر وجود دارد.
یکی از عمده دلایل عدم توانایی برای ازدواج و تشکیل خانواده مساله بیکاری یا نداشتن شغل مناسب است. هرچند که در بیان روایات بسیار سفارش شده است که به خاطر تنگدستی ازدواج را ترک نکنید و به تاخیر نیندازیدچنانکه:
((امام جعفرصادق(علیه السلام) می فرمایند:
مَن تَرَکَ التَزویجَ مخافَة الفَقر فَقَد اَساءَ الظَن باﷲ-عَزَ وَ جَل-،ان اﷲَ-عَزَ و جَل-یَقول: ان یَکونوا فقَراء یغنهم اﷲ من فضله
هر کس از ترس فقر ازدواج نکند نسبت به لطف خداوند بدگمان شده است. چرا که خداوند می فرماید: اگر
آنان فقیر باشند خداوند از فﻀل و کرم خود بی نیازشان می کند. (من ﻻ یحضره الفقیه، ج3، ص251).))
لکن باید برای بر طرف کردن مشکلات مادی در راه ازدواج اقدامی عملی نمود که در اینجا اولا خود جوانان باید تلاش کافی داشته باشند که خداوند متعال در قرآن می فرمایند:
وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَی
برای انسان، جز حاصل تلاش او نیست(سوره مبارکه نجم، آیه 39)
ثانیا خانواده ها و بستگان و ثالثا دولت و حکومت اسلامی می بایست در این راه گام هایی بلند و استوار و فوری بردارند که به برخی از این موارد اشاره می کنیم. تلاش را در راه ازدواج جوانان می بایست از ضروری ترین دغدغه های افراد، خانواده ها و دولت باشد:
امام هفتم شیعیان، حضرت موسی بن جعفر(ع) می فرمایند:
ثَلاثَةیَستظلون یظل عَرش اﷲ یَومَ القیامَة، یَوم ﻻ ظَلَ اﻻ ظَله: رَجل زَوَجَ اَخاه المسلم اَو اخدَمه او کَتم لَه سرا.
سه دسته در روز قیامت، روزی که سایه و پناهی جزء سایه خداوند نیست، در سایه و پناه خدا هستند:
1- مردی که زمینه ازدواج برادر مسلمانش را آماده نماید.
2- مردی که به برادر مسلمانش خدمت کند.
3-کسی که سِرّ برادر مسلمانش را بپوشاند (وسائل الشیعه، ج20، ص46.)
در اصل 10 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است:
از آنجا که خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی است، همه قوانین و مقررات و برنامه‌ریزی‌های مربوط باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد.
اصل 28 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
«هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند. دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون، برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید»
لذا حکومت وظیفه دارد در جهت استخدام افراد در جایگاه های مختلف دولتی شرایط یکسان و عادلانه ایجاد نماید. تا افراد بتوانند بر اساس شایستگی مشغول به کار شوند. همچنین در خصوص حمایت از بخش خصوصی و صدور مجوزهای مختلفی که منجر به ایجاد اشتغال هر چه بیشتر می گردد تصمیمات صحیح وبه موقع اتخاذ نموده و به نحو احسن عمل نماید. در اینباره اجرای صحیح و سریع قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار بسیار می تواند راه گشا باشد و با حمایت دولت منجر به ایجاد اشتغال برای افراد زیادی گردد.
قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار اولا منجر به سهولت در دریافت مجوز و تسریع در ایجاد اشتغال می شود. ثانیا راه بر بسیاری از ویژه خواری ها و امضاهای طلایی و... بسته می شود.
مساله بسیار حیاتی و ضروری است. غفلت جامعه، مسئولین و خانواده ها در خصوص ازدواج جوانان خسارات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت که پیری جمعیت، ایجاد زمینه های فساد و ... از پیامدهای آشکار آن خواهد بود. امید که با استعانت از خداوند متعال و تلاش بیشتر مسئولین مربوطه (در زمینه مبارزه با بیکاری، ایجاد اشتغال، متناسب سازی میزان درآمد شاغلین با تورم موجود و قدرت خرید افراد و حتی ایجاد و تسهیل در دریافت برخی اقلام ضروری به صورت یارانه ای و حتی رایگان برای ازدواج و فرزندآوری و...) شاهد بالا رفتن آمار اشتغال و زمینه سازی برای ازدواج، تشکیل خانواده و فرزندآوری جوانان عزیزمان باشیم تا جامعه ای پویاتر، سالم تر و با نشاط تری داشته باشیم.
والسلام علی من اتبع الهدی
نظر شما