یادداشت اختصاصی از حسن خیرآبادی
اصل ماجرای غدیر، سوای مناقشات
واقعه غدیرخم بیش از ۱۴۰۰ سال است که همواره مورد مناقشه شیعیان و سایر فرق اسلامی است و شروع آن به روزهای آغازین بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) بازمی‌گردد. بارها علما شیعه و اهل تسنن در این رابطه مباحثاتی داشته‌اند و به بیان دلایل خود پرداخته‌اند که بسیاری از این موارد مانند کتاب المراجعات (که سلسه مباحثاتی است بین عبدالحسین شرف‌الدین موسوی و شیخ سلیم بشری، رئیس دانشگاه الازهر مصر) مکتوب گشته است.
اصل وقوع ماجرا و حدیث غدیر، هم مورد تأیید علمای شیعه مانند علامه امینی (ره)، شیخ حرعاملی (ره)، علامه مجلسی (ره) و دیگران است و هم اهل تسنن مانند بخاری، ذهبی، ثعلبی، ابن حجر، ابن اثیر، تفتازانی، جاحظ و... حدیث غدیر را به‌عنوان یکی از مسلمات روایی، روایت کرده‌اند تا آن‌جا که در بیش از یکصد منبع از کتب اهل تسنن (مانند ابن جوزی در المستدرک علی‌الصحیحین ۴۵۷۶/۱۷۴ الی ۴۵۷۹/۱۷۷) به این واقعه اشاره شده است.
با این‌که تلاش در جهت حفظ دلایل واقعه غدیر و انتقال آن به نسل‌های آینده بسیار مهم و ضروری است لیکن باید توجه داشت که اهمیت این واقعه به اثبات اصل وقوع و اثبات کلمه «مولا» به معنای جانشین و... منحصر نمی‌شود و این فقط مربوط به پذیرفتن ابتدایی موضوع است و این اختلاف نظرها ضمن اهمیت، در حاشیه غدیر قرار دارد و وظیفه شیعه در قبال این مسئله فراتر از اثبات آن به دیگران است. با اندکی تأمل روشن می‌شود که این چه مسئله‌ای است که تبلیغ و تکمیل رسالت منوط به ابلاغ آن است و پیامبر (ص) پس از ۲۳ سال نبوت در حجه‌الوداع و در هوای گرم حجاز هزاران نفر از مسلمین را جمع می‌کند و این مسئله را ابلاغ می‌نماید.
متأسفانه آشنایی اکثر مردم با خطبه غدیر به جمله «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» یا در نهایت یکی دو جمله بعد از آن محدود است و بسیاری از مردم یک‌بار هم این خطبه را به‌طور کامل مطالعه نکرده‌اند. خطبه‌ای که در بخشی از آن پیامبر اکرم (ص) به شرح فضایل و کرامات علی (ع) اشاره می‌نماید تا آن‌جا که می‌فرماید:
«مَعاشِرَالنّاسِ، هذا عَلِی، أَنْصَرُکُمْ لی وَ أَحَقُّکُمْ بی وَ أَقْرَبُکُمْ إِلَی وَ أَعَزُّکُمْ عَلَی، وَالله عَزَّوَجَلَّ وَ أَنَا عَنْهُ راضِیانِ وَ ما نَزَلَتْ آیَةُ رِضاً (فی الْقُرْآنِ) إِلاّ فیهِ».
هان مردمان! این علی یاورترین، سزاوارترین و نزدیک‌ترین و عزیزترین شما نسبت به من است. خداوند عزوجل و من از او خشنودیم. آیه رضایتی در قرآن نیست مگر این‌که درباره اوست.
اما چگونه می‌شود که در کمتر از ۳ ماه بعد از این ماجرا، مناقشات بر سر این مسئله آغاز می‌شود. اکثریت منکر می‌شوند و به وظیفه خود عمل نمی‌کنند. لذا خود مسئله غدیر و بحث ولایت، سوای مناقشات، نیاز به توجه و مطالعه بیشتر و دقیق‌تر دارد.
امید است با تلاش بیشتر بتوانیم زمینه آشنایی و تبیین هرچه بیشتر با وقایع مهمی نظیر مسئله غدیر، واقعه عاشورا و بحث مهدویت را برای نسل خود، آیندگان و جهانیان فراهم نماییم.
نظر شما