مدیر کل دفتر اروپا و آمریکا سازمان توسعه تجارت ایران
تحقق رشد ۲۳ درصدی صادرات با توسعه پیمانهای منطقهای
برنامه هفتم توسعه به صراحت اعلام کرده که رشد سالانه صادرات غیرنفتی ایران باید ۲۳ درصد باشد بهطوری که به نظر میرسد این امر بدون برطرف کردن موانع صادرات کالاهای ایرانی صرفا رویایی بیش نباشد.
از طرفی میتوان انتظار داشت که کشورمان بتواند با تقویت پیمانهای منطقهای و توسعه روابط با همسایگان و هم پیمانان خود به این میزان رشد سالانه صادرات جامه عمل بپوشاند. گزارشهای جهانی نیز موید این مهم هستند که سهم زیادی از کل مبادلات تجاری جهان به مبادلات منطقه ای و درون سازمانی بر می گردد.
پر واضح است که ایران طی سالیان اخیر نتوانسته آنچنان که باید و شاید از این ظرفیت استفاده کند حال آن که طی سالیان اخیر با توسعه دیپلماسی سیاسی و اقتصادی تا حد زیادی توانستهایم زمینه ساز ارزآوری بیشتر برای کشورمان باشیم.
در پیش گرفتن این دیپلماسیها سبب شده ایران به کشورهای عضو پیمان شانگهای و عضو گروه بریکس ملحق شود و از مزایای توافقنامه اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز بهره ببرد. آنچه مسلم است برای حفظ بازار صادرات غیرنفتی و افزایش نفوذ ایران در تجارت خارجی استفاده از توان بازارهای همسایه و منطقه ای از اهمیت وافری برخوردار است.
عضویت کشورمان در این پیمانها سبب شده که ایران بدون این که بخواهد به غرب امتیازی بدهد روابط اقتصادی و تجاری خود را برای مقابله با تحریمهای آمریکا بهبود بخشد.
شانگهای نیز دیگر پیمانی است که ایران طی سالیان اخیر به آن پیوسته و با توجه به حضور ۴۰ درصد جمعیت جهان در آن به نظر میرسد بازار خوبی برای صادرات کالاهای ایرانی فراهم شود و راهی برای ورود به دروازه شرقی جهان باشد.
بریکس نیز یکی دیگر از گروههای است که ایران در دی ماه سال ۱۴۰۲ به عضویت آن درآمد، لازم به ذکر است این سازمان ۲۰ درصد تجارت جهانی، یک سوم خاک دنیا و یک چهارم تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص داده است به همین دلیل ایران میتواند به سهولت از مزایای بیشمار اقتصادی بریکس در راستای توسعه اقتصادی خود بهره ببرد و در حال حاضر چیزی حدود ۵۰ درصد صادرات کالاهای ایرانی به ۹ کشور دیگر عضو بریکس صورت میگیرد.
کشورهای عضو بریکس از میزان جمعیت بالایی برخوردار بوده و بازارهای زیادی را برای واردات کالاهای مختلف دارند از این رو ایران میتواند سهم زیادی در صادرات محصولات و کالاهای خود به این کشورها داشته باشد.
با توجه به ماهیت دلارستیزی کشورهای عضو و پیشنهاد بریکس پی برای پرداختهای بینالمللی کشورهای عضو به جای سوئیفت میتواند تا حدود زیادی تحریمهای غرب علیه ایران را بی اثر کند، به همین دلیل این ذهنیت ایجاد شده است که پیوستن ایران به این دو پیمان، نوعی ورود کشورمان به بازی قدرت اقتصادیهای برتر جهان تلقی میشود که این امر میتواند زمینه ساز توسعه صادرات باشد.
از طرفی ایران چهارم دیماه سال گذشته در سنپترزبورگ روسیه موافقتنامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) را امضا کرد. از آنجایی که ایران در سالهای اخیر تحت شدیدترین نظام تحریمی آمریکا و غرب قرار گرفته، با امضای این موافقتنامه میتواند برخی از تحریمهای اقتصادی را با دسترسی به بازارها و منافع اقتصادی کشورهای عضو این اتحادیه خنثی کند.
با توجه به شرایط اعضای این اتحادیه (روسیه، قزاقستان، ارمنستان، بلاروس و قرقیزستان) و نیز شرایط ایران بهعنوان یکی از اقتصادهای پرقدرت منطقه خاورمیانه، داشتن منابع غنی معدنی و طبیعی و همچنین ذخایر فراوان نفت و گاز، توسعه ارتباط ایران با اعضای این اتحادیه، بهطور قطع موجب ارتقای تجارت منطقهای و جهانی شده و کشورهای عضو میتوانند بازارهای مناسبی در جذب صادرات ایران و تأمین نیازهای وارداتی کشورمان باشند.
سازمان همکاریهای اقتصادی یا اکو یکی دیگر از سازمانهای منطقهای است که در سال ۱۹۸۵ توسط دولتهای ایران ، پاکستان و ترکیه به منظور توسعه همکاریهای اقتصادی، فنی و فرهنگی میان کشورهای عضو تاسیس شد، سپس ۷ سال بعد هفت عضو جدید از جمله جمهوری اسلامی افغانستان، جمهوری آذربایجان، جمهوری قزاقستان، جمهوری قرقیزستان، جمهوری تاجیکستان، ترکمنستان و جمهوری ازبکستان به آن اضافه شدند.
از اهداف اصلی این سازمان میتوان به توسعه پایدار اقتصادی کشورهای عضو، رفع موانع تجاری و توسعه تجارت درون منطقهای اشاره کرد. نقش اکو در رشد تجارت جهانی، یکپارچگی اقتصادی کشورهای عضو با اقتصاد جهانی، توسعه زیرساخت های حمل و نقل و ارتباطات که عامل پیوند کشورهای عضو با یکدیگر و دنیای خارج است.
نظر شما