صفحه اقتصاد بررسی می کند؛
آغاز طرح نشان دار کردن مالیات اصناف در ۱۴۰۴ | میزان دقیق معافیت مالیاتی اصناف در ۱۴۰۴
تغییرات مکرر قوانین و مقررات مالیاتی در سالهای اخیر، موجب شده است که اغلب صاحبان مشاغل نسبت به تکالیف مالیاتی خود و شرایط پرداخت آن اطلاعات کافی نداشته باشند؛ برای کسب اطلاع از مالیات اصناف به ادامه مطلب مراجعه کنید.
آغاز طرح نشان دار کردن مالیات اصناف در ۱۴۰۴ و میزان دقیق معافیت مالیاتی اصناف در ۱۴۰۴ عناوین مهمی است که در این گزارش به آن می پردازیم و یادآور می شویم که در اقتصاد هر کشوری، مشاغل و اصناف نقش حیاتی در گردش سرمایه، ایجاد اشتغال و تولید ثروت ایفا می‌کنند. این فعالان اقتصادی، چه در قالب کسب‌وکارهای کوچک و سنتی و چه در قالب واحدهای مدرن‌تر و نوآور، به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد مالیاتی دولت محسوب می‌شوند. با این حال، مالیات‌ستانی از این گروه همواره با چالش‌ها، ابهام‌ها و تغییرات مداوم قانونی همراه بوده است.
درک درست از قوانین مربوط به مالیات مشاغل و اصناف، نه‌تنها به صاحبان کسب‌وکار کمک می‌کند تا از بروز جرایم و مشکلات قانونی جلوگیری کنند، بلکه باعث می‌شود بتوانند از معافیت‌ها و مزایای قانونی نیز به‌درستی بهره‌مند شوند. متأسفانه، بسیاری از صاحبان مشاغل، یا آگاهی کافی از تکالیف مالیاتی خود ندارند، یا اطلاعاتشان ناقص و پراکنده است.
طبق قوانین و مقررات مالیاتی کشور ما، همه افرادی که از طریق اشتغال به کسب‌وکار شخصی خود درآمد دارند، باید بخشی از سود سالانه‌ای که به دست می‌آورند را به عنوان مالیات، به دولت بپردازند.
مخاطب و جامعۀ هدف مالیات مشاغل و اصناف، اشخاص حقیقی اند؛ یعنی افرادی که صاحب شغل خود هستند و عضو اتحادیه‌های صنفی مختلف می‌باشند. بنابراین مالیات اشخاص حقوقی (یعنی شرکتها و مؤسساتی که در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسیده‌اند) با مالیات مشاغل و اصناف متفاوت است. فصل چهارم از باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم (یعنی از ماده ۹۳ تا ۱۰۴) مربوط به مالیات بر درآمد مشاغل است. در ادامه بررسی می‌کنیم که مالیات اصناف و مشاغل چطور محاسبه می‌شود و معافیت‌ها و نکات مهمی که صاحب هر کسب‌وکار باید بداند را توضیح می‌دهیم.
مشاغل و اصناف در قانون مالیات ایران
در نظام مالیاتی ایران، واژه‌هایی مثل شغل، صنف و فعال اقتصادی مفاهیمی هستند که به ظاهر ساده‌اند، اما در عمل تفاوت‌های مهمی از نظر حقوقی و مالیاتی دارند. درک صحیح از این مفاهیم، نقطه‌ی آغاز تعامل صحیح با قوانین مالیاتی است.
شغل از نگاه مالیاتی
بر اساس ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، «درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل مختلف به دست می‌آورد، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است». بنابراین، منظور از شغل در این قانون، هر نوع فعالیت اقتصادی (خدماتی، تولیدی، بازرگانی و…) است که به نام شخص حقیقی و خارج از قالب شرکت انجام شود.
اصناف و جایگاه آنها در مالیات
اصناف به‌طور معمول به گروه‌هایی از فعالان اقتصادی اطلاق می‌شود که در یک حوزه‌ی خاص (مثل پوشاک، خوراک، آرایش و بهداشت، خدمات فنی و…) فعالیت می‌کنند و زیر نظر اتحادیه‌ها و اتاق‌های اصناف سازماندهی می‌شوند. از دید سازمان امور مالیاتی، فعالان صنفی نیز در دسته‌ی مشاغل قرار می‌گیرند و مشمول قوانین و تکالیف مالیاتی هستند.
گروه‌بندی مالیاتی مشاغل
سازمان امور مالیاتی، بر اساس سطح درآمد، حجم فعالیت و نوع کسب‌وکار، مشاغل را به سه گروه تقسیم کرده: گروه اول، دوم و سوم. مهمترین ملاک گروه بندی مشاغل مالیاتی، حجم و نوع فعالیت آنها است. به این معنی که میزان درآمد شما و نوع فعالیت شغلی‌تان تعیین می‌کند که در کدام گروه قرار می‌گیرید. این طبقه‌بندی تأثیر زیادی بر نحوه‌ی انجام تکالیف مالیاتی مانند نحوه‌ی ارائه اظهارنامه، نیاز به دفاتر قانونی، نوع رسیدگی و… دارد، که در ادامه مقاله مفصل‌تر بررسی خواهیم کرد.
طبقه‌بندی مشاغل از دید سازمان امور مالیاتی
صاحبان مشاغل، بر اساس حجم فعالیت و درآمد، به سه گروه تقسیم می‌شوند:
الف) گروه اول:
درآمد سالانه بالا (بالاتر از سقف مشخص‌شده توسط سازمان)
ملزم به داشتن دفاتر قانونی، اظهارنامه کامل و رعایت استانداردهای حسابداری
ب) گروه دوم:
درآمد متوسط
برخی تکالیف ساده‌تر نسبت به گروه اول
پ) گروه سوم:
کسب‌وکارهای کوچک و خُرد
گروه بندی مالیاتی مشاغل بر اساس نوع فعالیت
اشخاص زیر فارغ از حجم فعالیتشان جزء مشاغل مالیاتی گروه اول هستند:
دارندگان کارت بازرگانی (واردکنندگان و صادرکنندگان)
صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی و بهره‌برداران معادن دارای جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه ذی‌ربط
صاحبان هتل‌های سه ستاره و بالاتر
صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی
صاحبان مشاغل صرافی
فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارای مجوز فعالیت از وزارتخانه ذی‌ربط
صاحبان موسسات حسابرسی، حسابداری و دفترداری، خدمات مالی و ارائه‌دهندگان خدمات مدیریتی، مشاوره‌ای، انفورماتیک و طراحی سیستم
صاحبان موسسات حمل و نقل موتوری، زمینی، دریایی و هوایی اعم از مسافری و یا باربری
گروه بندی مشاغل بر اساس حجم فعالیت
طبق آخرین بخشنامه سازمان امور مالیاتی گروه بندی مشاغل مالیاتی در سال گذشته از نظر حجم فعالیت به صورت زیر است:
مودیان گروه اول: آخرین درآمد قطعی شده یا آخرین درآمد ابرازی آنها بیش از 30 میلیارد تومان باشد.
مودیان گروه دوم: آخرین درآمد قطعی شده یا آخرین درآمد ابرازی آنها بین 10 تا 30 میلیارد تومان باشد.
مودیان گروه سوم: فروش یا درآمد قطعی شده آنها کمتر از 10 میلیارد تومان باشد.
جدول نحوه محاسبه مالیات مشاغل مطابق نرخ ماده 131 قانون مالیات های مستقیم
طبق ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد مشاغل به صورت پلکانی و براساس میزان درآمد مشمول مالیات (سود) محاسبه می‌شود. جدول زیر نحوه محاسبه مالیات بر اساس درآمد مشمول مالیات را نشان می‌دهد:
| درآمد مشمول مالیات (سود) | نرخ مالیات |
|---|---|
| تا ۲ میلیارد ریال | ۱۵٪ |
| از ۲ میلیارد تا ۴ میلیارد ریال | ۲۰٪ |
| بالای ۴ میلیارد ریال | ۲۵٪ |
این جدول به وضوح نشان می‌دهد که با افزایش درآمد، درصد مالیات نیز به طور تصاعدی افزایش می‌یابد.
آغاز طرح نشان دار کردن مالیات اصناف در ۱۴۰۴
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشور طی سه سال گذشته از ۵.۵ به ۸ درصد رسیده است؛ موضوعی که محمدهادی سبحانیان، معاون وزیر اقتصاد، آن را نشانه «تحولی بزرگ» در سیاستهای مالیاتی کشور می‌داند. وی با ارائه آمارهای قابل توجه از افزایش درآمدهای مالیاتی، تأکید کرد که طرح‌هایی مانند نشان‌دار کردن مالیات اصناف و حرکت به‌سوی نظام مالیاتی هوشمند، موتور محرک تأمین مالی پایدار در کشور شده‌اند.
محمدهادی سبحانیان در چهاردهمین همایش سیاستهای مالی و مالیاتی ایران که صبح امروز در مرکز همایشهای صدا و سیما برگزار شد، گفت: متاسفانه در نظام اقتصادی کشور دهه ها بود که مالیات به عنوان منبع درآمد اصلی دولت لحاظ نمیشد، اما در سالهای اخیر تحولات جدی رخ داده است. براین اساس در سال گذشته با وجود بانکها و ادارات موفق شدیم رقم بودجه یعنی ۱۲۲۹ همت درآمد محقق شود. این عدد در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۰۰همت بوده است و رشد سه برابری ثبت شده است. در آن سال نسبت مالیات به تولید ناخالص حدود پنج و نیم واحد بوده اما در سال ۱۴۰۳ نسبت مذکور حدود هشت واحد شده است.
وی افزود، در سال ۱۴۰۰ کمتر از سی درصد منابع از مالیات تامین میشد اما سال قبل این نسبت به پنجاه درصد رسید. سال قبل هفتاد درصد هزینه های جاری کشور نیز با مالیات تامین شده است. همچنین بیش از تورم و رشد اقتصاد درآمدهای مالیاتی رشد کرد. سال قبل واریزی به حساب شهرداری‌ها ( از ۴۸همت در سال ۱۴۰۰ ) به ۲۴۴ همت رسید. همچنین سال قبل حدود سی همت استرداد مالیاتی با رشد چهار برابری نسبت به سال ۱۴۰۰محقق شده است.
معاون وزیر اقتصاد گفت: مالیات اصناف سهم ناچیز در درآمدهای مالیاتی دارد اما کثرت مودیان در این حوزه قابل توجه است، براین اساس طرح نشان دار کردن درآمدهای مالیاتی با حوزه اصناف آغاز شد. ۳۶۱هزار نفر از مودیان در این طرح شرکت کرده و ۲۰۰۰پروژه تامین مالی شد. بر این اساس ۱همت پروژه آموزش و پرورش، یک همت تامین منابع آب، ۷۵۰میلیارد حوزه بهداشت با این طرح تامین مالی شدند.
سبحانیان گفت: تسهیل فضای کسب و کار از منظر مالیاتی در دستور کار قرار گرفته است. براین اساس سه هدف رفع تبعیض و ارتقا مالیاتی با اصلاحات حقوقی در نظام مالیاتی، مالیات ستانی با حداقل استطکاک و موضوع سوم سلامت اداری لحاظ کردیم. برای این سه هدف راهبرد گذار به نظام هوشمند مالیاتی تعریف شد.
سبحانیان گفت: اخیرا توسط مرکز پژوهشهای مجلس سیصد اظهارنامه اشخاص مالیاتی بررسی شد و مشخص شد در سال ۱۴۰۰نرخ موثر مالیاتی حدود هفت درصد بوده است. مالیات شرکتهای بسیار بزرگ یک الی دو درصد بوده است. این موضوع به دلیل معافیت گسترده مالیاتی بوده است.
وی با اشاره به اطلاعات جدید مالیاتی افزود، درحالی که نرخ مالیات شرکتها بین پنج تا هفت درصد کاهش داشته اما مالیات ابرازی اشخاص حقوقی سه برابر شده است.
میزان دقیق معافیت مالیاتی اصناف در ۱۴۰۴
عبدالناصر همتی، وزیر سابق اقتصاد دولت چهاردهم، معافیت مالیاتی درآمد سالانه مشمول مالیات اصناف و مشاغل در سال ۱۴۰۴ را ۲۰۰ میلیون تومان اعلام کرده بود.
با تصویب دولت و بر اساس وعده رئیس جمهور، میزان معافیت مالیاتی درامد سالانه مشمول مالیات اصناف و مشاغل در لایحه بودجه ۱۴۰۴، با 100٪ افزایش نسبت به سال جاری به 200 میلیون تومان رسید. اخبار رسیده از گشایش های مالیاتی در این لایحه حکایت دارد.
نظر شما