یادداشت اختصاصی از حسین سالاروند
واردات خودرو به نام اسقاط به کام دلالان
واردات خودروی کارکرده ی خارجی ، طرح اسقاط خودروهای فرسوده، آلودگی هوا، قیمت خودروی ایرانی ، کنترل قیمت خودروها همه و همه مسائلی هستند که چند سالی است بحث داغ سازمانهای مرتبط با آنها شده است.
واردات خودروی کارکرده ی خارجی، طرح اسقاط خودروهای فرسوده، آلودگی هوا، قیمت خودروی ایرانی کنترل قیمت خودروها همه و همه مسایلی هستند که چندین سالی است بحث داغ سازمانهای مرتبط با آنها هستند و همیشه این دلالان و بازوهای کلان و نیمه کلان در این زمینه بودند که از توقف این امر منفعت اصلی و سود کلان شامل حال آنها شده و این مکش سود کلان از بازار باعث افزایش قیمت های خودرو و متعلقات شده و طبق معمول عده ای مرفع مرفع تر شدند و عده ای زیاد از مردم ضعیف ضعیف تر شده اند.
اما ظاهرا با شروع کار دولت جدید حل و فصل این قضیه جدی تر از هر زمانی در حال انجام است و چند وقتی است که براساس خبرهای منتشر شده برای جایگذینی خودروهای فرسوده با خودروهای وارداتی دست دوم قیمت خودروهای فرسوده همتراز قیمت کف خودروهای صفر داخلی شده.
عده ی زیادی از این قضیه شاکی و حتی گله مند شدند و عده ی زیادی هم شروع به خبرسازی برای اقدام علیه این قضیه شدند. اما اگر یک کم از فضای تک بعدی و احساسی این روزهای این اتفاق جدا بشویم و بخواهیم ذینفعان و ضرردیدگان این اتفاق را شناسایی و بررسی کنیم متوجه می شویم که افراد به ظاهر متضرر (بغیر از دلالان فرصت طلب) افرادی هستند که تقریبا می شود گفت فاصله ی آنها با خط فقر کمتر از افرادی است که سالهاست از خط فقر گذشته اند و فاصله ی زیادتری دارند .
همان افرادی که حداقل یک خودروی صفر تولید داخل در اختیار دارند که کمی به نسبت افرادی که با خودروهای فرسوده و اسقاطی سالهاست معمولا در حال امرار معاش وسرکردن با آنها هستند بالاتر هستند و حالا از این قضیه ناراحت هستند که چرا خودروهای اسقاطی هم قیمت خودروهای ما شده؟ سوالم از این افراد این است آیا با این افزایش قیمت به شما ضرری وارد می شود؟ آیا اختلاف کم یا رسیدن این قیمت ها به خودروهای شما ضرری را متوجه شما می کند؟ چرا بر روی موجی که دلالان ساخته اند برای منفعت طلبی شخصی موج سواری می کنید؟ عادلانه به موضوع توجه کرده اید؟
بعد از سالها اتفاقات و نوسانات بازار که همگی به نفع قشر مرفه و متوسط رو به بالا بوده حالا یک اتفاق به نفع اقشار ضعیف و کم درآمد رقم زده شده تا افراد ضعیف و کم درآمد که سالهاست با خودروهای اسقاطی خود امرار معاش می کنند بتوانند سودی هر چند ناچیز و موقتی در مقابل سود سالیان دراز دلالان کسب کنند.
آیا به نظر شما آسمان به زمین میاید که این افراد هم یک بار از اتفاقی سود ببرند؟ هرموقع نوسانی چه ارزی و چه کالایی در بازار بوده همیشه ضرر آن متوجه اقشار ضعیف بوده .
حالا یک مرتبه (برحسب تصمیم گیری اصولی یا سهوی یا هر موضوع دیگری ) هم ورق به نفع قشر ضعیف چرخیده چشم دیدن آن نیست؟ و هرجور که شده دلالان کلان و خرد همه و همه قصد بر تغییر آن دارند و تا جایی که توانسته اند با تعیین مسیرهای بدون پشتوانه و اصولی (مثل فروش حواله ی 30 میلیون تومانی به دلالان) که به نوعی دور زدن قانون و خم کردن آن است باعث شدند که هم اصل تصویب همچین طرحی زیر سوال برود (که همان طرح جایگزینی خودروی اسقاطی با خودروی وارداتی است) و هم مانع رسیدن سود حاصله از این طرح به ذینفعان واقعی آن است ( که همان مالکان خودروهای اسقاطی هستند).
تصور کنید این طرح به همین شکل اجرا شود. چه پیش می آید؟ خودروهای وارداتی وارد می شوند و سود کلان آن به جیب دلالان سرازیر می شود و به همان قیمت معمول فروخته می شود. و تاثیری هم بر کاهش قیمت خودروها ندارد. و از طرفی هم تمامی خودروهای اسقاطی به همان شکل قبل در سطح شهر باقی می مانند. اما اگر اصولی اجرا شود چه می شود؟ اگر به تصور بسیاری از شاکیان این طرح مالکان خودروهای اسقاطی خودروهای خود را به قیمت حدود 300 میلیون تومن بفروشند در درجه ی اول می توانند یک خودروی داخلی با مدل بالاتر خریداری کنند و برای همیشه از شر خودروهای اسقاطی خلاص می شویم و در درجه ی دوم سطح فقر حداقل در استفاده از وسیله ی نقلیه کمی تغییر می کند و چهره ی شهر بهتر از قبل می شود.
با شرایط بهتری خودروی خود را اسقاط کرده اند و با احتساب این قیمت (300 میلیونی) و قیمت حداقلی خودروی وارداتی (1 میلیارد تومانی) می توان تخمین زد که هر دلال سودی معادل حداقل 300 میلیون تومان دریافت می کند.
اما طمع زیاد این افراد باعث کارشکنی در این امر شده .به نظر من این اتفاق و این رویداد هرچه هست ناخواسته باعث شده عده ای که مطمئنا از اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه هستند حداقل کمی به خط فقر نزدیک بشوند تا شاید بتوانند با خرید خودروی مدل بالاتر و یا سرمایه گذاری پول دریافتی شان از زیر خط فقر بیرون بیایند که جای خوشحالی باید باشد که اقدامی ناخواسته باعث شود به بخشی از قشر ضعیف جامعه کمک شود. که نباید خیلی برای متوقف کردنش زحمت برنامه ریزی به خود داد.
* مدیرپژوهشکده واندیشکده ی ایده پردازان
نظر شما