یادداشت اختصاصی از حمیدرضا حاجی اشرفی
مدیریت مطالعات ریسکهای نامشهود مکمل اجرا برنامه های توسعه ملی
رخداد جنگ جهانی دوم و خسارتهای از ناحیه آن که علی رغم بی طرفی ،ناشی از اشغال متفقین به ایران تحمیل کرد ،باعث توقف چندین ساله برنامه های توسعه اقتصاد صنعتی و طرحهای عمرانی ایران شد، لیکن در همان فاصله سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ به همت تکنوکراتهای ایرانی چندین کارخانه مهم دولتی در رشته صنایع مختلف در ایران احداث شده بودند که الگوهای شکل گیری کارخانجات نوین صنعتی توسط بخش خصوصی شدند.
بیشترین محققان و کارشناسان ، شروع برنامه ریزی های مدرن اقتصادی را به عباس میرزا از شاهزادگان قاجار و فرزند فتحعلی‌شاه نسبت می دهند . پس از آن پیروزی انقلاب مشروطه و تاسیس مجلسین شورای ملی و سنا و شروع قانونگذاری مدرن در ایران و ظهور طبقه متوسط و روشنفکر که با پیشرفت های سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی اروپا و کمبودها و موانع توسعه ایران و کشورهای عقب نگه داشته شده آشنا بودند، حاصل زنان و مردان [ نسل خاموشان و بیبی بومرهای ] ایران زمین است .
نسلهایی با ضریب هوشی و اقتدار و سطح تلاشهای مثال زدنی که کاتالیزور گذر از سنت به مدرنیته در ایران شدند . نسلی که امروز باعث افتخار فرزندان و نوادگان شان هستند .از اینرو علی اکبر داور که بنیانگذار تشکیلات نوین دادگستری در ایران بود در مقاله ای تحت عنوان " بحران " نوشته است : [ اساس مشکلات ما بحران اقتصادی است. سایر پیشامدهای ما نیز ناشی از این بی چیزی است. ملت فقیر به حکم طبیعت محکوم به تحمل این نکبت هاست .] بدین ترتیب با ظهور اینچنین روشنفکران و تکنوکراتهای شاخص ایرانی به تدریج ایده ها و اجرا برنامه های توسعه در ایران آغاز گردید .صنیع الدوله یکی از تکنوکراتهای ایرانی در همان اوایل قرن چهاردهم خورشیدی پیشنهاد ساخت راه آهن سراسری کشور با تامین بودجه از محل افزایش ( ۲ ریال به هر کیلو قیمت قند و شکر) را میدهد . این ایده با حمایت تیمورتاش نخست وزیر و زور سیاسی پهلوی اول با مشارکت آلمانی ها در ایران پیاده سازی شد و بدین ترتیب راه آهن سراسری ایران احداث گردید .( هفته نامه تجارت فردا تاریخ انتشار ۱۸ اسفند ۱۳۹۹ مقاله داستان یک اقتصاد ) .
از آن پس با اعزام تعدادی از جوانان ایرانی جهت تحصیل در دانشگاههای اروپا به منظور یادگیری پیاده سازی سیستم های آموزشی نوین در مدارس و تاسیس دانشگاه و آشنایی با علوم و صنایع نوین و چگونگی نگارش و اجرا برنامه ریزی ها توسعه، در صدد ایجاد سیستمهای نوین سازمانی و ارتقا سطح بنیه علمی کارشناسی همه رشته های دانش در ایران بر آمدند .تاسیس دانشگاه تهران و بعدها سایر دانشگاهها ، تعداد زیادی از تکنوکراتهای مسلط به علم روز در ایران پرورش یافتتد که در دهه های ۲۰ - ۳۰- ۴۰ - ۵۰ و پس از رخداد انقلاب اسلامی سال ۵۷ به ستونهای توسعه علمی دانشگاهها و دستگاههای اداری و بخش های دولتی و خصوصی که منادیان مدرنیته در ایران بودند و هستند را تشکیل داده اند .
رخداد جنگ جهانی دوم و خسارتهای از ناحیه آن که علی رغم بی طرفی ،ناشی از اشغال متفقین به ایران تحمیل کرد ،باعث توقف چندین ساله برنامه های توسعه اقتصاد صنعتی و طرحهای عمرانی ایران شد، لیکن در همان فاصله سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ به همت تکنوکراتهای ایرانی چندین کارخانه مهم دولتی در رشته صنایع مختلف در ایران احداث شده بودند که الگوهای شکل گیری کارخانجات نوین صنعتی توسط بخش خصوصی گردیدند.این تلاشهای صنعتی مکمل وجود بازارهای سنتی توانمند و کارگاههای کوچک پیشه وران صنعتی سنتی در شهرهای بزرگ سراسر کشور موجب تقویت بنیه اقتصادی ایران از ابتدای قرن چهاردهم هجری شمسی گردید.
لیکن اولین برنامه نویسی مدون و مدرن توسعه در ایران تحت سرپرستی شادروان دکتر حسن مشرف نفیسی در سال ۱۳۲۵ با کمک همکارانش شروع شد که به [ برنامه اول عمرانی ۱۳۲۷ - ۱۳۳۴هفت ساله ایران ] معروف است .شادروان دکتر نفیسی اولین مدیرعامل شرکت سهامی بیمه ایران و از بنیانگذاران صنعت بیمه ملی ایران در کنار شادروان دکتر آلکساندر آقایان موسس شرکت سهامی بیمه ایران نیز می باشند. طرح خلاقانه و بی نظیر کاربرد سرمایه های بیمه نامه های اندوخته ساز در گسترش اکوسیستم محیط کسب و کار که تا آنزمان در دنیا سابقه نداشته را دکتر نفیسی طراحی و با ذهنیت خارق العاده یک ایرانی شاخص تحصیل کرده علم اقتصاد به سازمان بیمه گران جهان و دولت ایران معرفی نمود .طرحی که امروزه در زمان اجرای برنامه هفتم توسعه قابلیت پیاده سازی به بهترین وجه ممکن را دارد . بطوریکه از همه روشهای سرمایه گذاری SMEs در حال حاضر برتر و رحجان دارد .
نظر شما