گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد:
پیوند صنعت و سلامت؛ روایتی از تولد الگویی ملی در غربالگری سرطان با محوریت فولاد مبارکه
طرح غربالگری سرطان کولورکتال و سینه در استان اصفهان، با مشارکت گروه فولاد مبارکه آغاز شده است؛ ابتکاری نو که میتواند الگوی موفق تعامل میان صنعت و سلامت باشد و مسیر تازهای را برای آینده نظام پیشگیری و تشخیص زودهنگام بیماریهای پرهزینه کشور هموار کند. در این گزارش به تحلیل و روایت چرایی و موفقیت این طرح توسط فولاد مبارکه به عنوان یک الگوی صنعتی در ایفای صحیح فعالیتهای مبتنی بر مسئولیتهای اجتماعی پرداختهایم.
همانگونه که در اخبار خواندیم؛ نشست هماهنگی این طرح بزرگ، یکشنبه ۱۱ آبانماه، با حضور مدیران ارشد صنعتی و مقامات حوزه سلامت برگزار شد؛ نشستی که بیش از آنکه مراسمی تشریفاتی باشد، به نقطه آغاز یک «برنامه حکمرانی اجتماعی» شباهت داشت. طرحی که نگاه کوتاهمدت و کمکهای مقطعی را کنار میگذارد و تلاش میکند با رویکردی علمی، پایدار و مبتنی بر داده، از ظرفیتهای صنعت برای ارتقای سلامت عمومی بهره گیرد. فولاد مبارکه بهعنوان بزرگترین صنعت کشور، داوطلبانه در جایگاه شریک راهبردی سلامت استان قرار گرفته تا زمینهای فراهم شود که تشخیص زودهنگام، کیفیت درمان و صرفهجوییهای مالی قابل توجه برای مردم اصفهان رقم بخورد.
جایی که صنعت وارد قلمرو سلامت میشود
وقتی نام صنعت با حوزه سلامت در کنار یکدیگر قرار میگیرد، نخستین پرسش درباره فلسفه این همنشینی است. چرا یک بنگاه صنعتی باید وارد حوزه غربالگری سرطان شود؟ پاسخ این پرسش را میتوان در تغییری یافت که طی سالهای اخیر در چارچوب مسئولیت اجتماعی صنایع بزرگ شکل گرفته است؛ تغییری که در آن، نگاه کمکرسانی موردی جای خود را به تفکر سرمایهگذاری اجتماعی داده است.
مدیرعامل گروه فولاد مبارکه، سعید زرندی، در آغاز این نشست بر همین نکته تأکید کرد که دوره اقدامات پراکنده و مقطعی در این شرکت به پایان رسیده و فولاد مبارکه مسیر تازهای را دنبال میکند؛ مسیری که مبتنی بر علم، برنامهریزی و خلق آثار ماندگار باشد. در این نگاه جدید، سلامت بهعنوان یکی از سه محور اصلی مسئولیت اجتماعی شرکت تعریف شده و حمایت از طرح غربالگری سرطان، نخستین اقدام بزرگ در چارچوب یک مدل حکمرانی اجتماعی است.
اهمیت موضوع زمانی آشکارتر میشود که بدانیم اصفهان سالهاست در نقشه ملی سرطان در جایگاهی حساس قرار دارد و میزان بروز سرطان کولورکتال و پستان در آن بالاتر از میانگین کشور است. تنها در اجرای غربالگریهای پیشین، بیش از ۱۵۰۰ مورد ابتلا بدون هیچ علامت بالینی شناسایی شده است. این دادهها نشان میدهد که هر روز تأخیر، از دسترفتن فرصت طلایی درمان است؛ فرصتی که با همراهی صنعت میتواند بهموقع در اختیار مردم قرار گیرد.
غربالگری؛ زیرساختی برای آینده سلامت استان
در نظامهای سلامت پیشرفته، غربالگری یکی از مؤثرترین شیوههای کاهش هزینههای درمانی و ارتقای کیفیت زندگی است. در سرطان کولورکتال، شناسایی پولیپهای پیشسرطانی میتواند از شکلگیری بیماری جلوگیری کند و هزینهها را تا دهها برابر کاهش دهد. برآوردهای کارشناسی نشان میدهد اگر تنها چهار هزار پولیپ در مراحل اولیه شناسایی و حذف شود، بیش از ۸ هزار میلیارد تومان صرفهجویی مستقیم برای مردم استان ایجاد خواهد شد.
از همینرو، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اجرای این طرح را «یک ابرپروژه تحقیقاتی با ظرفیت تولید بیگدیتا» میداند. شاهین شیرانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، معتقد است که با تغییر سبک زندگی و افزایش سن جمعیت، روند ابتلا به سرطانهای شایع رو به رشد است و غربالگری، ضرورتی انکارناپذیر برای آینده نظام درمانی کشور است. او تأکید میکند که این طرح با بهرهگیری از دادههای گسترده و هوش مصنوعی، بهویژه در گزارشهای ماموگرافی، دقت تشخیص را افزایش خواهد داد.
تفاوت این برنامه با غربالگریهای پیشین، در ابعاد و ساختار آن است. طرح جدید تنها یک پروژه سلامتمحور نیست؛ بلکه شبکهای استاندارد از پایش، تشخیص، ارجاع و ثبت داده ایجاد میکند که میتواند بهعنوان یک مدل ملی مورد استفاده قرار گیرد. حضور صنعت در این شبکه، سرعت تجهیز مراکز تشخیصی، راهاندازی کلینیکهای جدید و استانداردسازی مسیرهای درمان را افزایش میدهد.
نقش صنعت؛ از حمایت مالی تا رهبری راهبردی سلامت
پشتوانه اصلی این طرح، پیوندی است که میان ظرفیت اقتصادی صنعت و توان تخصصی دانشگاه علوم پزشکی ایجاد شده است. بسیاری از پروژههای مسئولیت اجتماعی در مسیر اجرا به دلیل نبود ساختار، ناهماهنگی دستگاهها یا کمبود منابع متوقف میشوند؛ اما این طرح از همان ابتدا با تشکیل شورای راهبری مشترک و تعیین استانداردهای دقیق اجرایی آغاز شده است.
صحبتهای مدیرعامل فولاد مبارکه نشان میدهد که نقطه آغاز این حرکت، تغییر نگاه مدیریتی بوده است. بر اساس همین نگاه، فولاد مبارکه بهجای توزیع منابع، به سمت نهادسازی، زیرساختسازی و ایجاد مسیرهای پایدار حرکت کرده و همانطور که در پروژههای شرق اصفهان تجربه شده، توانمندسازی و مشارکت مردم در مرکز این رویکرد قرار دارد.
طرح غربالگری سرطان در استان نیز بر پایه همین مدل طراحی شده است. در این برنامه، صنعت تنها تأمینکننده بودجه نیست؛ بلکه شریک توسعه محسوب میشود. نقش فولاد مبارکه به ایجاد مراکز تشخیصی جدید، ارتقای تجهیزات، حمایت از نیروی انسانی، و طراحی سازوکارهای ارزیابی تبدیل شده است. این سطح از همراهی، در ایران کمسابقه و در سطح جهانی قابل توجه است.
کوروش خسروی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان، نیز در سخنانی بر اهمیت این مشارکت تأکید میکند و میگوید اجرای این طرح میتواند بخشی از فشار سنگین خدمات درمانی را کاهش دهد. او معتقد است که این همکاری باید در میان سایر صنایع نیز فراگیر شود و استانداری با ایجاد داشبورد پایش لحظهای، اجرای دقیق و مستمر آن را حمایت خواهد کرد.
منافع بلندمدت؛ از صرفهجویی اقتصادی تا امنیت سلامت اجتماعی
اجرای این طرح، علاوه بر مزایای درمانی، پیامدهای اقتصادی قابل توجهی دارد. هزینههای درمان سرطان از سنگینترین بارهای مالی برای خانوادهها و نظام سلامت است؛ هزینههایی که بسیاری از آنها در صورت تشخیص دیرهنگام، بهسرعت تصاعدی میشود. سرمایهگذاری ۲۰۰ میلیارد تومانی صنعت در این طرح، بنا بر برآوردها حداقل ۱۰ همت برای مردم استان صرفهجویی ایجاد خواهد کرد؛ رقمی معادل یک درصد تولید ناخالص اصفهان.
فراتر از اعداد، این طرح پیامدهای اجتماعی مهمی نیز دارد. رویکرد پیشگیری محور، نهتنها کیفیت زندگی انسانها را افزایش میدهد بلکه امنیت روانی و اقتصادی خانوادهها را نیز تقویت میکند. برای بسیاری از کارکنان صنایع بزرگ و خانوادههای آنها، دسترسی به غربالگری رایگان یا کمهزینه میتواند بار سنگینی را از دوش آنان بردارد. افزون بر این، توسعه زیرساختهای تشخیصی در مناطق کمبرخوردار استان، عدالت سلامت را تقویت میکند.
مهمتر آنکه این طرح، الگویی از هماهنگی میان صنعت، دولت و دانشگاه ارائه میکند؛ مدلی که میتواند در حوزههای دیگری چون سلامت شغلی و پیشگیری از بیماریهای مزمن نیز بهکار گرفته شود. صنعت بهجای نقش حاشیهای، در جایگاه شریک توسعه قرار گرفته و این تغییر رویکرد، ظرفیت دگرگونی در مقیاس ملی را دارد.
اجرای طرح غربالگری سرطان در اصفهان با مشارکت گروه فولاد مبارکه نشان میدهد که مسئولیت اجتماعی صنعتی بزرگ میتواند از سطح برنامههای حمایتی گذرا فراتر رود و به بخشی از حکمرانی اجتماعی تبدیل شود. این طرح، پیوندی کمنظیر میان علم، صنعت و سلامت ایجاد کرده و اگر با همین دقت و انسجام ادامه یابد، میتواند الگوی ملی برای دهه آینده کشور باشد؛ الگویی که در آن جان انسانها در اولویت و آینده سلامت به یک سرمایهگذاری مشترک میان جامعه و صنعت تبدیل میشود.
نظر شما