اشراف مکه در مراسم حج، چه امتیازی برای خود قایل بودند؟
در این خبر درباره اینکه اشراف مکه در مراسم حج، چه امتیازی برای خود قایل بودند؟ پرداخته شده است.
اشراف و بزرگان مکه در دوران جاهلیت باوری نادرست داشتند که خود را شایسته امتیازات ویژه‌ای در مراسم حج می‌دانستند. این نگرش برتربینانه که ریشه در تفکرات طبقاتی دوران جاهلیت داشت، با نزول آیات قرآن کریم به چالش کشیده شد و اسلام با تأکید بر برابری همه انسان‌ها در پیشگاه خداوند، این اندیشه را باطل اعلام کرد.
مردم مکه که خود را از اشراف جامعه می‌پنداشتند، در مراسم حج به گونه‌ای متفاوت از دیگر حجاج رفتار می‌کردند. آنان معتقد بودند باید از مسیرهای خاص و متمایزی حرکت کنند و حرکات و مناسک آنان باید با دیگران متفاوت باشد. این نگرش موجب شده بود که حج، که باید نماد وحدت و برابری امت اسلامی باشد، به عرصه‌ای برای نمایش برتری‌جویی‌های قبیله‌ای تبدیل شود.
در پاسخ به این رفتار نادرست، آیه ۱۹۹ سوره بقره نازل شد: "وَأَذِّن فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالًا وَعَلَی کُلِّ ضَامِرٍ یَأْتِینَ مِن کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ" (و در میان مردم برای حج اعلام کن تا پیاده و سوار بر مرکب‌های لاغر از هر راه دوری به سوی تو آیند). این آیه به صراحت اعلام می‌کند که همه مسلمانان از هر قبیله و طبقه‌ای باید در این فریضه الهی یکسان باشند و هیچ‌کس به خود حق نمی‌دهد که راه و روشی جداگانه در پیش گیرد.
این اصل قرآنی تنها به حج محدود نمی‌شود، بلکه الگویی برای تمام عرصه‌های زندگی اجتماعی مسلمانان است. روایتی از امام رضا(علیه السلام) نیز بر همین تأکید دارد که وقتی به ایشان گزارش دادند امام جواد(علیه السلام) از در ویژه‌ای وارد نماز جمعه می‌شود، حضرت در نامه‌ای به فرزندشان توصیه کردند که دلیل امنیتی وجود داشته باشد، بهتر است از در عمومی وارد شود تا مبادا این رفتار، نشانه‌ای از برتری‌جویی تفسیر شود.
این آموزه اسلامی به روشنی نشان می‌دهد که در نظام ارزشی اسلام، هیچ‌کس به دلیل موقعیت اجتماعی، ثروت یا نسبش بر دیگری برتری ندارد و همه انسان‌ها در پیشگاه خداوند یکسان‌اند. این نگرش، بنیاد جامعه اسلامی را بر عدالت و برابری استوار می‌سازد و هرگونه امتیازطلبی نژادی و طبقاتی را مردود می‌شمارد.
نظر شما