چرا نظام بانکی ایران همچنان از بخش مسکن غافل است؟
رکود ساخت‌وساز در تهران به اوج خود رسیده و این شرایط نه‌تنها تولید مسکن کشور را تحت تأثیر قرار داده، بلکه عدم حمایت نظام بانکی از این بخش، چشم‌انداز رونق مسکن را با چالش جدی مواجه کرده است.
به نقل از اقتصاد آنلاین، در شرایطی که بازار مسکن با رکود چشمگیری روبروست، وضعیت ساخت و ساز نیز تحت تاثیر همین رکود به حال رکودی بی‌سابقه درآمده است. آمارها نشان می‌دهند حتی در سال گذشته که نسبت به سال‌های پیشین بیشترین میزان ساخت‌وساز انجام شد، تولید مسکن بسیار محدود بود. در تهران تعداد ۷۴۵۷ پروانه ساختمان جدید صادر شد که در مقایسه با سال گذشته تنها ۰.۶ درصد رشد داشته است.
پیچیدگی‌های اقتصادی و سیاسی در کشور سبب شده که بازار مسکن نیز در رکود فرو برود. این وضعیت نشان می‌دهد که هم‌طرف عرضه و هم‌طرف تقاضا در مسیری دشوار قرار گرفته‌اند. اگرچه گزارش مرکز آمار از بهبود اندک ساخت و ساز خبر می‌دهد، اما این رشد هنوز بسیار کم و ضعیف است.
بدتر شدن وضعیت ساخت و ساز در مقایسه با گذشته
حسین رجبی، کارشناس اقتصاد مسکن درباره این وضعیت اظهار داشت: شرایط نامناسب اقتصادی، تنها محدود به بازار مسکن نیست بلکه تمام بخش‌های اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده است. هر زمان‌که فضای سیاسی و اقتصادی دچار آشفتگی شود، سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی نیز افول می‌کنند. به گفته او، کاهش تولید مسکن سال‌هاست ادامه دارد و امسال از همه سال‌های پیشین وضعیت وخیم‌تری در ساخت و ساز مشاهده می‌شود.
او در این خصوص که وزیر راه و شهرسازی از عملکرد ضعیف بانک‌ها در پرداخت تسهیلات به حوزه مسکن انتقاد کرده است، بیان کرد: در اکثر کشورهای جهان، بانک‌ها به بخش مسکن کمک می‌کنند زیرا رونق این بخش فرصت‌های شغلی فراوانی ایجاد می‌کند. رجبی همچنین تاکید کرد که خرید دیون و تامین مالی توسط بانک‌ها همواره می‌تواند امیدی برای رونق بخش ساخت و ساز باشد، اما این امر بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی را نیز می‌طلبد.
سازنده‌ها سرمایه‌های خود را از بخش مسکن دور می‌کنند
او خاطرنشان کرد که رکود در بخش تقاضا نیز به طور مستقیم بر رکود ساخت و ساز تاثیرگذار است. وی توضیح داد: وقتی سازنده‌ها با کمبود تقاضا مواجه شوند، به سوی بازارهای موازی برای سرمایه‌گذاری سوق پیدا می‌کنند و این موضوع ساخت و ساز را بیش از پیش دچار چالش می‌کند. به‌ویژه در شهر تهران، رکود ساخت و ساز به سایر نقاط کشور نیز تسری پیدا می‌کند و شرایط مشابهی را به وجود می‌آورد.
فرزانه صادق مالواجرد، وزیر راه و شهرسازی نیز در خصوص همکاری ضعیف بانک‌ها در ارائه تسهیلات به پروژه‌های مسکن، بیان داشت که بانک مرکزی به بانک‌ها دستورالعمل‌هایی صادر کرده اما این عدم همکاری همچنان از مشکلات جدی محسوب می‌شود. او افزود: دولت تصمیم گرفته در هفته‌های آتی گزارشی جامع درباره مشکلات بانک‌ها و وضعیت آماده‌سازی زمین‌ها ارائه دهد تا راهکاری برای رفع این موانع اتخاذ شود.
تغییرات آماری ساخت و ساز در سال ۱۴۰۳
براساس گزارش مرکز آمار ایران مربوط به سال ۱۴۰۳، شاهد افزایش ۷.۱ درصدی واحدهای مسکونی در تهران و رشد ۸.۶ درصدی در کل کشور هستیم. این آمار نشان می‌دهد که احتمالا تعداد پروانه‌ها در تهران کاهش یابد و به دنبال آن رکود بیشتری در ساخت و ساز رخ دهد.
مطابق نتایج طرح گردآوری اطلاعات پروانه‌های صادر شده، تعداد ۵۷۲۳۱ واحد مسکونی در پروانه‌های صادر شده در تهران پیش‌بینی شده است که نسبت به گذشته ۷.۱ درصد افزایش یافته است. متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه ۷.۷ واحد بوده است. همچنین، تعداد ۷۴۵۷ پروانه احداث بنا در تهران صادر شده که تنها ۰.۶ درصد رشد را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.
در سال ۱۴۰۳، مجموع زیربنا در پروانه‌های صادر شده از سوی شهرداری تهران بالغ بر ۱۰۱۰۰ هزار مترمربع بوده که نسبت به سال گذشته ۵.۹ درصد رشد داشته است. این در حالی است که میانگین زیربنای هر پروانه ۱۳۵۴ مترمربع گزارش شده است.
در کل کشور نیز وضعیت مشابهی مشاهده می‌شود، به طوری که تعداد ۵۲۲۸۲۵ واحد مسکونی در پروانه‌های صادر شده پیش‌بینی شده است که نسبت به سال گذشته ۸.۶ درصد افزایش داشته است. متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه ۳.۷ واحد بوده و تعداد پروانه‌های صادر شده توسط شهرداری‌های کشور ۱۴۲۵۵۴ مورد بوده که ۳.۲ درصد کاهش داشته است.
مساحت زیربنا در پروانه‌های صادره نیز حدود ۹۳۲۶۷ هزار مترمربع بوده که نسبت به سال گذشته ۸.۵ درصد رشد نشان می‌دهد و متوسط مساحت زیربنا در این پروانه‌ها ۶۵۴ مترمربع گزارش شده است.
بهبود فضای سیاسی کشور و حمایت مالی بانک‌ها می‌تواند ساخت و ساز را که به عنوان محرک اقتصادی عمل می‌کند، به سمت رونق هدایت کند.
نظر شما