گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد از قیمت گندم؛
تعیین نشدن قیمت گندم تا آستانه کشت پاییزه؛ تهدید جدید برای امنیت غذایی کشور
در حالی که کمتر از یک ماه به شروع کشت پاییزه گندم باقی مانده، بلاتکلیفی قیمت خرید تضمینی این محصول اساسی همچنان ادامه دارد. این تأخیر که ناشی از اختلاف نظرهای کارشناسی بین نهادهای تصمیم‌گیر است، می‌تواند زنگ خطر جدیدی برای امنیت غذایی کشور محسوب شود. آنچه در ادامه می‌خوانید، واکاوی عمیق این بحران خاموش از زبان مسئولان و کارشناسان است.
گندم به عنوان یکی از محصولات استراتژیک و اساسی در ایران، نقش حیاتی در امنیت غذایی کشور ایفا می‌کند.
کشت پاییزه گندم نزدیک است اما قیمت آن مشخص نیست: چالش‌های پیش روی کشاورزان و بازار گندم ایران
با نزدیک شدن به فصل کشت پاییزه گندم، نگرانی‌های زیادی در مورد قیمت خرید تضمینی این محصول وجود دارد. تأخیر در تعیین نرخ گندم می‌تواند انگیزه کشاورزان را برای کشت این محصول کاهش دهد و در نهایت بر عرضه داخلی و قیمت نان تأثیر بگذارد.
به گزارش صفحه اقتصاد، در حالی که کشت پاییزه گندم از اواخر شهریور آغاز می‌شود، هنوز قیمت خرید تضمینی آن برای سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۵ مشخص نشده است. این تأخیر نه‌تنها برنامه‌ریزی کشاورزان را مختل می‌کند، بلکه نشان‌دهنده چالش‌های ساختاری در نظام قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی است.
وضعیت فعلی قیمت‌گذاری گندم و اختلاف نظرها
عطاالله هاشمی، عضو شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی، اخیراً اعلام کرد که تعیین نرخ خرید تضمینی گندم با تأخیر مواجه شده است. وی اشاره کرد که این مسئله تنها مربوط به گندم نیست، بلکه ۳۲ قلم محصول اساسی دیگر مانند کلزا و جو نیز درگیر این تأخیر هستند.
بر اساس برنامه‌ریزی اولیه، قرار بود قیمت‌ها حداکثر تا ۲۰ تیرماه تعیین و ابلاغ شوند، اما جنگ ۱۲ روزه و برخی اختلاف‌نظرها بین کارشناسان شورا و نمایندگان وزارت اقتصاد باعث شد این روند به تعویق بیفتد. هاشمی توضیح داد که روند قیمت‌گذاری ابتدا در کمیته‌های تخصصی بررسی می‌شود و پس از چانه‌زنی‌های لازم، در شورا به رأی گذاشته می‌شود.
با این حال، به دلیل اختلاف نظر بین کارشناسان شورا و نمایندگان سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی، جلسه نهایی برای تعیین قیمت گندم به هفته آینده موکول شده است. این تأخیر می‌تواند پیامدهای منفی برای کشاورزان داشته باشد، چرا که آن‌ها برای برنامه‌ریزی کشت نیازمند اطمینان از قیمت خرید محصول خود هستند.
تأثیر تأخیر در قیمت‌گذاری بر انگیزه کشاورزان
کشاورزان گندم‌کار برای شروع کشت پاییزه نیازمند اطلاعات دقیق در مورد قیمت خرید تضمینی هستند. عدم شفافیت در این زمینه می‌تواند باعث کاهش انگیزه آن‌ها برای کشت گندم شود. بسیاری از کشاورزان ترجیح می‌دهند به جای گندم، محصولات دیگری با سودآوری بیشتر و ریسک کمتر بکارند.
اگر قیمت خرید تضمینی گندم به موقع اعلام نشود، ممکن است بخشی از کشاورزان از کشت این محصول صرف‌نظر کنند یا به سمت کشت محصولات جایگزین بروند. این مسئله در بلندمدت می‌تواند منجر به کاهش تولید گندم داخلی و افزایش وابستگی به واردات شود.
چرا قیمت گندم اهمیت دارد؟
گندم نه‌تنها یک محصول کشاورزی، بلکه یک کالای استراتژیک است که بر قیمت نان و سایر محصولات غذایی تأثیر مستقیم می‌گذارد. هرگونه نوسان در قیمت گندم می‌تواند تورم را در بخش مواد غذایی افزایش دهد و فشار اقتصادی بر خانوارها را بیشتر کند.
از سوی دیگر، قیمت خرید تضمینی گندم باید به گونه‌ای تعیین شود که هم منافع کشاورزان را تأمین کند و هم فشار زیادی به بودجه دولت وارد نکند. اگر قیمت خیلی پایین باشد، کشاورزان انگیزه خود را از دست می‌دهند و اگر خیلی بالا باشد، ممکن است هزینه‌های دولت برای خرید گندم افزایش یابد.
برای جلوگیری از تأخیر در قیمت‌گذاری گندم و کاهش نگرانی‌های کشاورزان، راهکارهای زیر می‌تواند مؤثر باشد:
دولت باید با ارائه برنامه‌ریزی دقیق و زمان‌بندی شفاف، از تأخیر در تعیین قیمت‌ها جلوگیری کند.
نمایندگان کشاورزان باید در جلسات قیمت‌گذاری حضور فعال داشته باشند تا نظرات آن‌ها نیز در تصمیم‌گیری‌ها لحاظ شود.
قیمت گندم باید بر اساس تورم، هزینه‌های تولید و قیمت جهانی محاسبه شود تا انگیزه کشاورزان حفظ شود.
در صورتی که قیمت جهانی گندم کاهش یابد، دولت باید از طریق یارانه یا سایر حمایت‌ها، ضرر کشاورزان را جبران کند.
با توجه به نزدیک شدن به فصل کشت پاییزه گندم، ضروری است که شورای قیمت‌گذاری هرچه سریع‌تر قیمت خرید تضمینی این محصول را تعیین کند. تأخیر در این تصمیم‌گیری می‌تواند به کاهش تولید گندم داخلی و افزایش نگرانی‌ها در مورد امنیت غذایی منجر شود.
دولت و نهادهای مسئول باید با همکاری یکدیگر، قیمتی منصفانه و منطقی برای گندم در نظر بگیرند که هم منافع کشاورزان را تأمین کند و هم فشار زیادی به بودجه عمومی وارد نکند. در غیر این صورت، ممکن است شاهد کاهش کشت گندم و افزایش واردات این محصول استراتژیک باشیم که تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای خواهد داشت.
امید است با برگزاری جلسه تکمیلی در هفته آینده، قیمت گندم به صورت شفاف و عادلانه تعیین شود تا کشاورزان با اطمینان خاطر بیشتری به کشت این محصول بپردازند و چرخه تولید گندم در کشور با اختلال مواجه نشود.
نظر شما