آیا توافق اخیر ایران با آمریکایی‌ها دستاورد بزرگی محسوب می شود؟

توافق اخیر بر سر آزادسازی زندانی‌های آمریکایی و آزادسازی ۶ میلیارد دلار از منابع ایران در کره‌جنوبی به باور دولت فعلی یک دستاورد بزرگ محسوب می‌شود. رئیسی هم این توافق را نتیجه‌ی «دیپلماسی عزتمندانه» در مقابل «دیپلماسی ملتمسانه» توصیف کرده است.

محمدعلی سبحانی، دیپلمات سابق، درباره علت به نتیجه نرسیدن برجام در دولت رئیسی گفت: من معتقدم که مشکل اصلی این کشور تحریم است. این تحریم‌ها تنها و تنها با توافق بین‌المللی، خصوصا توافق با آمریکا حل می‌شود.

انتخاب نوشت: وی افزود: پس از انتخابات آقای رئیس جمهور و دستگاه‌های مربوطه اعلام کردند که به زودی به برجام می‌رسند. آن زمان هم من گفتم اگر برجام می‌خواهد به نتیجه برسد باید یک تیم متخصص این کار را انجام دهد. آقای باقری هم به نظر نمی‌آید تخصص و تجربه لازم را داشته باشد. تصور من از اول این بود که از باقری برجام در نمی‌آید. این اتفاق متاسفانه طبق پیش بینی‌ها به سمت عدم دستیابی به برجام پیش رفت. در نهایت به این نقطه رسیدیم که هر دو طرف متوجه شدند که شرایط خوب پیش نمی‌رود و این احتمال داده شد که مسئله‌ی توافق موقت مورد نظر است.

وی در ادامه درباره اهمیت توافق اخیر درباره آزادسازی زندانی‌ها اشاره کرد: توافقی که الان در ارتباط با این زندانی ها می‌بینیم همین توافق کم برای کم است. این کار یک امر محدود است و ارتباطی با برجام ندارد و از روی نیاز انجام می‌شود. متاسفانه این اتفاق دستاورد بزرگی نیست. طبیعی است که دولت‌ها این اقدامات را دستاورد معرفی می‌کنند. گزارش‌ها نشان می‌دهد آن ۷ میلیارد هم تبدیل به ۶ میلیارد شده است و در گزارش‌های تایید نشده صحبت از ۵.۳ میلیارد است. وزیر خارجه نیز اعلام کرد انتقال آن در طول زمان صورت می‌گیرد. ما همیشه اعلام کردیم آقای ظریف هم خیلی روشن اعلام کرد که زمان به نفع توافق نخواهد بود. توافق باید سریع صورت بگیرد تا بتوانیم از دستاورد‌های آن استفاده کنیم.

وی در ادامه افزود: حالا که برجام وجود ندارد و توافق کم برای کم در دستور کار است، امر خیلی جالبی نیست. این اتفاق یک دستاورد خوب محسوب نمی‌شود، اما در هر صورت مقداری از پول‌های ما آزاد می‌شود و زندانی‌ها به کشورشان برمی‌گردند. انشالله اگر مشکلی پیش نیاید، با توجه به شرایط اقتصادی کشور همین میزان پول هم گشایش نسبی ایجاد خواهد کرد. طبیعتا غذا و دارو از نیاز‌های فعلی کشور است. در هر حال مشکل ما بدون برجام و یک توافق کامل با نظام بین الملل که منجر به پایان تحریم شود، حل نخواهد شد. در مجموع دولت اگر می‌خواهد به مردم خدمت کند، باید خیلی سریع بحث توافق جامع را پیگیری کند. تا وقتی تحریم‌ها وجود دارد، بهره قابل توجهی از تلاش‌های دیپلماتیک دولت نخواهیم برد، هرچند این تلاش‌ها در منطقه و خارج از منطقه مفید است.

سبحانی در پایان گفت: دولت دائما می‌گوید ما دنبال توافق دائم هستیم. وزیرخارجه نیز به این موضوع تاکید دارد که دولت متعهد است و طرف مقابل را متهم به بدعهدی می‌کنند. دولت رئیسی نمی‌گوید که ما توافق برجام را نمی‌خواهیم. آقای باقری هم بار‌ها اعلام کرده است که تنها راه حل ما برجام است؛ بنابراین دولت به خاطر تعهداتی که به مردم داده است، خواهان ایجاد گشایش‌های جدیست. اما اینکه چه اتفاقی باعث عدم رسیدن به برجام می‌شود دو دلیل است. اول اینکه یک جریان افراطی و یا شاید نفوذی، اقداماتی می‌کند که ما نتوانیم شرایط عادی را به کشور بازگردانیم، از ظرفیت‌های تخصصی و بزرگ کشور و حمایت‌های مردمی برخوردار نیستیم. دوم هم بحث‌های فنی برجام است. دولت اگر نتواند شرایط عادی در روابط خارجی ایجاد کند و مسیر خرید و فروش و تجارت و روابط مالی و بانکی را پیش ببرد، با محدودیت‌های مالی بیشتر مواجه می‌شود.