تیم کوک کارآفرین میلیاردر و مدیرعامل اپل کیست؟

صفحه اقتصاد - داستان میلیاردر شدن تیم کوک اما کمی متفاوت است. آقای کوک بنیانگذار اپل نبوده و کمی نادر است کسی که بنیانگذار یک کمپانی نبوده، به یک مدیر میلیاردر تبدیل شود. اما وی یکی از موفق‌ترین مدیران جهان است و طی مدتی که سکان هدایت اپل را برعهده دارد توانسته این کمپانی را حتی بیشتر از گذشته در مسیر موفقیت سوق دهد؛ عبور اپل از کمپانی نفتی عربستانی آرامکو و تبدیل شدن غول تکنولوژی به با‌ ارزش‌ترین کمپانی تجاری عمومی جهان به خوبی بیانگر ارزش کار آقای کوک است.

میلیاردر شدن تیم کوک در شرایطی رخ می‌دهد که قرارداد او و اپل در پایان سال ۲۰۲۱ به پایان می‌رسد، اما بر اساس گزارش‌ها، هیئت مدیره این کمپانی بنا دارد تا آقای کوک را با ارائه یک پیشنهاد بهتر حفظ کرده و برای سال‌های طولانی‌تر سکان هدایت اپل را به وی واگذار کند.

تیم کوک رئیس شرکت اپل در حال حاضر است و در طول ۱۱ سالی که رهبری این شرکت را بر عهده داشت توانسته اپل را به ارزشمندترین کمپانی جهان تبدیل نماید.

آیا می‌دانید تیم کوک کیست؟ تیموتی دونالد کوک (Timothy Donald Cook) رئیس شرکت اپل است. او یک مهندس صنایع و همچنین از مدیران اجرایی مطرح دنیای فناوری است. او تا قبل از مدیرعاملی نیز به عنوان مدیر عملیات این کمپانی زیر نظر استیو جابز فعالیت می‌کرد. کوک ابتدا در سال ۱۹۹۸ به عنوان معاون ارشد واحد بین الملل بخش عملیات در اپل مشغول به کار شد و در سال ۲۰۱۱ مدت کوتاهی پیش از درگذشت استیو جابز، به عنوان مدیر عامل اپل انتخاب شد. تیم کوک از آن زمان تا کنون در همین سمت فعالیت می‌کند. کوک علاوه بر این، یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت نایک نیز هست.

تیم کوک بیشتر از همه به خاطر متحول کردن چرخه تولید محصولات اپل شناخته شده است. تا پیش از اینکه کوک به اپل بپیوندد، چرخه تولید این کمپانی به دلیل کیفیت پایین و همچنین پخش ضعیف و غیراصولی محصولات در شرایط جالب توجهی قرار نداشت. اما با ورود کوک، اپل توانست با بهینه‌سازی چرخه تولید خود، محصولاتش را با کیفیت بهتر و قیمت مناسب‌تر وارد بازار کند. این موضوع بیشتر از همه، هنگام عرضه آیپد به چشم آمد؛ تبلتی که در آن زمان با قیمت پایه ۴۹۹ دلار به فروش می‌رسید و به نوعی توانست جای پای اپل را در بازار تبلت‌ها باز کند و در سال‌های پس از آن نیز با بهبود روش‌های مدیریتی و افزایش کیفیت محصولات، توانست اپل را به عنوان ارزشمندترین شرکت جهان برساند.

سال‌ های اول زندگی و تحصیلات تیم کوک

داستان زندگی رئیس شرکت اپل در روز 1 نوامبر سال 1960 (10 آبان 1339) در شهر کوچک رابرتزدیل در ایالت آلاباما آمریکا آغاز شد. او یک برادر بزرگتر و یک برادر کوچکتر از خودش دارد. پدرش دونالد، کارگر یک کارخانه کشتی‌سازی بود و مادرش جرالدین در داروخانه کار می‌کرد. تیم کوک در سال 1978 به عنوان دومین دانش‌آموز ممتاز کلاس از دبیرستان رابرتزدیل فارغ‌التحصیل شد و پس از آن به دانشگاه آبرن رفت و در سال 1982 با دریافت مدرک لیسانس مهندسی صنایع از این دانشگاه، تحصیلاتش را ادامه داد.

او ۵ سال بعد در سال ۱۹۸۸ با مدرک کارشناسی ارشد کسب و کار از دانشگاه دوک فارغ‌التحصیل شد. تیم کوک در این دانشگاه جزو دانشجویان برتر کلاس خود بود و به همین دلیل توانسته بود عنوان Fuqua Scholar (که تنها به دانشجویانی که جزو ۱۰ درصد برتر کلاسشان هستند اهدا می‌شود) را دریافت کند. کوک پیش از اتمام تحصیلاتش تصمیم گرفته بود وارد حوزه علوم کامپیوتر شود و در سال ۱۹۸۲ پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه آبرن، در IBM استخدام شد و به مدت ۱۲ سال در این شرکت کار کرد. او در همین زمان بود که مدرک کارشناسی ارشدش را از دانشگاه دوک دریافت کرد.

کوک در شرکت IBM توانست در نهایت به عنوان یکی از مدیران ارشد بخش آمریکای این شرکت انتخاب شود. او وظیفه نظارت بر تولید و پخش کامپیوترهای رومیزی IBM در آمریکای شمالی و جنوبی را بر عهده داشت. تیم کوک در نهایت در سال 1994 از این کمپانی جدا شد و در شرکت Intelligent Electronics، مدیر عملیات بخش فروش شد. او در سال 1997 به عنوان نایب رییس بخش مواد اولیه کمپانی کامپک مشغول به کار شد و وظیفه مدیریت و تهیه تمامی قطعات و مواد مورد نیاز این کمپانی را بر عهده داشت؛ با این وجود او مدت زیادی در کامپک کار نکرد و پس از گذشت 6 ماه به اپل پیوست.

زندگی شخصی تیم کوک

در زندگینامه مدیر عامل اپل جالب است بدانید که او علاقه زیادی به ورزش و تناسب اندام دارد. کوک از از انجام فعالیت‌هایی چون کوهنوردی، دوچرخه‌سواری و رفتن به باشگاه لذت می‌برد. او معمولا این کارها را تنهایی انجام می‌دهد و از یک مرکز تناسب اندام ناشناخته استفاده می‌کند تا حریم خصوصی‌اش حفظ شود. او اهمیت زیادی برای حریم خصوصی‌اش قائل است و اطلاع از مسائل شخصی او مانند بسیاری از افراد مشهور و موفق دیگر، کار چندان آسانی نیست.

درباره زندگی خانوادگی و همسر تیم کوک نیز باید بگوییم که کوک تا کنون ازدواج نکرده است. او فرزندی نیز ندارد. تیم کوک در سال ۲۰۲۱ در لیست ۱۰۰ فرد تأثیر گذار جهان که سالانه توسط مجله تایم منتشر می‌شود نیز حضور داشت.

کارهای خیرخواهانه تیم کوک

در سال ۱۹۹۶، تشخیص اشتباه بیماری ام‌اس برای تیم کوک، مدیرعامل اپل، باعث شد دید او به زندگی تغییر کند. بعدها مشخص شد که علائمی که باعث شده بود پزشکان بگویند او به ام‌اس مبتلا است، در واقع بخاطر حمل و نقل چمدان‌های بسیار سنگین به وجود آمده بودند. او پس از این اتفاق در امور خیریه و جمع‌آوری پول برای خیریه‌ها و انجمن‌های مختلف، فعالیت زیادی انجام داده است. یکی از اقدامات او، شرکت در یک مسابقه دوچرخه‌سواری برای جمع‌آوری کمک‌هزینه برای بیماران مبتلا به ام‌اس بود.

در سال 2009 نیز تیم کوک، رئیس شرکت اپل، پیشنهاد داد بخشی از کبد خود را به استیو جابز اهدا کند؛ چرا که هردوی آن‌ها گروه خونی کمیابی دارند. اما او می‌گوید جابز فریادزنان پاسخ او را داد و گفت: «هرگز نمی‌گذارم این کار را انجام دهی. هرگز نمی‌گذارم.»

تیم کوک و اپل

همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، تیم کوک رئیس شرکت اپل در حال حاضر است. حالا که کمی با بیوگرافی او آشنا شده‌ایم، در این بخش درباره فعالیت او در این کمپانی بزرگ صحبت می‌کنیم. همراه پلازا بمانید.

پیوستن به اپل

در سال 1998 استیو جابز از کوک خواست به اپل‌ بپیوندد. در آن زمان اپل هنوز آی‌مک، آیپاد، آیفون یا آیپد را تولید نمی‌کرد و یک شرکت زیان‌ده بود؛ به طوری که تیم کوک به دلیل آینده نامشخص این کمپانی تمایل چندانی به پیوستن به آن نداشت. او در این باره می‌گوید:

با وجود اینکه اپل‌ در آن سال‌ها کامپیوترهای مک را به فروش می‌رساند، اما هر سال تعداد زیادی از مشتریانش را از دست می‌داد و فاصله اندکی با ورشکستگی داشت و هر طور که حساب می‌کردم کفه ترازو به نفع کامپک سنگینی می‌کرد. تمامی دوستان و کسانی که مرا می‌شناختند هم توصیه می‌کردند در این شرکت بمانم. در حقیقت چند ماه قبل از اینکه من پیشنهاد اپل را بپذیرم، مایکل دل، موسس و رییس شرکت دل گفته بود اگر من جای مدیرعامل این کمپانی بودم، آن را تعطیل می‌کردم و پول سهامداران را پس می‌دادم. ولی تنها پس از گذشت ۵ دقیقه از مصاحبه‌ام با استیو، تصمیم گرفته بودم دلم را به دریا بزنم و به اپل‌ بپیوندم؛ چون می‌دانستم کار کردن برای این نابغه از آن فرصت‌هایی است که تنها یک بار در زندگی پیش می‌آید.

تیم کوک ؛ جانشین استیو جابز

کوک تلاش کرده شخصیت‌هایی که همفکر او نبودند و رابطه نزدیکی با جابز داشتند را از اپل خارج کند تا به نوعی کادر مدیریتی اپل را یکدست کند. در حالی که به عقیده بسیاری، موفقیت‌های اپل طی سال‌های گذشته به دلیل وجود مدیرانی با نظرات و ایده‌های متنوع بوده و همین موضوع سبب تولید محصولاتی خلاقانه و متفاوت شده است. در حقیقت در سال 2016 برخی از تحلیلگران، کوک را با مدیر عامل اسبق مایکروسافت استیو بالمر مقایسه کرده و مدعی شدند مانند سال 2000 که بالمر به عنوان مدیرعامل مایکروسافت انتخاب شد، از زمان مدیریت کوک نیز دیگر شاهد خلاقیت و ابداعات جدیدی که پیشتر در محصولات اپل شاهد بودیم نیستیم.

اپل در آگوست سال ۲۰۱۸ به اولین کمپانی با ارزش بیش از ۱ تریلیون دلار در جهان تبدیل شد؛ موضوعی که گواهی بر موفقیت‌آمیز بودن دوران مدیریتی تیم کوک در این کمپانی است.

دردسر های قانونی، افشای اسناد بهشت و فرار مالیاتی تیم کوک

تیم کوک در طول دوران مدیریت خود با انتقادات زیادی در ارتباط با استراتژی اپل برای نگه‌داری از درآمدهای خود در خارج از آمریکا مواجه شده است. او در سال ۲۰۱۳ و در جریان دادرسی مجلس سنا مدعی شد اپل در میان کمپانی‌های بزرگ، بیشترین مالیات را می‌دهد و هرگز قصد نداشته قوانین مالیاتی آمریکا را دور بزند. اما ۴ سال بعد و با افشای اسناد بهشت، مشخص شد این صحبت‌ها خیلی دقیق نبودند.

در سال 2014 اتحادیه اروپا پس از تحقیق و بررسی از قراردادی که اپل با دولت ایرلند امضا کرده بود، متوجه شد نرخ مالیات بر درآمد این کمپانی برای دارایی‌های آن در این کشور 0.005% تعیین شده است. اما با افشای اسناد بهشت مشخص شد اپل برای فرار از پرداخت جریمه‌های اتحادیه اروپا، دارایی‌های خود را به جزایر مانش در نزدیکی نورماندی انتقال داده است. اتحادیه اروپا نیز جریمه‌ای 14.5 میلیارد دلاری برای نپرداختن مالیات برای اپل تعیین کرد.

یکی دیگر از چالش‌هایی که کوک هنگام مدیریت اپل با آن مواجه بود، تیراندازی 2015 سن برناردینو بود که در آن 14 نفر توسط دو تروریست کشته شدند. اف‌بی‌آی از اپل درخواست کرد قفل گوشی آیفون 5C یکی از تروریست‌ها را برای آن‌ها باز کند؛ اما تیم کوک با این درخواست مخالفت کرد. با وجود اینکه این تصمیم کوک از سوی دولت آمریکا و مقامات امنیتی این کشور با انتقادات بسیاری همراه شد، اما در طرف دیگر، بسیاری از این تصمیم حمایت کردند. موافقان این تصمیم بر این باور بودند که اگر اپل با این درخواست موافقت کند، در آینده دولت به راحتی و با بهانه‌های مختلف می‌تواند به محتویات گوشی متهمین دسترسی پیدا کرده و حریم خصوصی آن‌ها را زیر پا بگذارد. تیم کوک در واکنش به این درخواست با انتشار نامه‌ای، خریداران محصولات اپل را مخاطب قرار داد و نوشت:

از مهندسینی که چنین سیستم امن و غیرقابل نفوذی را به منظور محافظت از دنیای کاربرانمان طراحی کردند خواسته شده این پروتکل‌های امنیتی را زیر پا گذاشته و امنیت کاربرانمان را به خطر بیاندازند.

تیم کوک ؛ مدیرعامل موفق شرکت اپل

افزون بر این در سال ۲۰۱۷ و پس از اینکه اپل اذعان کرد از قصد سرعت عملکرد آیفون‌های قدیمی را کاهش می‌دهد، با چندین شکایت از سوی خریداران مواجه شد. اپل متهم شد با فریب خریداران کاری کرده که آن‌ها برای خرید مدل‌های جدیدتر، هزینه اضافی پرداخت کنند. در همین زمان و درست وقتی که اپل مشغول این پرونده‌ها بود مشخص شد به تیم کوک گفته شده «به دلایل امنیتی و همچنین افزایش بهره‌وری» از این به بعد برای مسافرت‌های کاری و شخصی باید تنها از جت شخصی استفاده کند. در سال ۲۰۱۷ هزینه مسافرت‌های شخصی تیم کوک ۹۳,۱۰۹ هزار دلار و هزینه‌های تامین امنیت و محافظت از او نیز ۲۲۴,۲۱۶ هزار دلار اعلام شده بود.

تیم کوک در طول این سال‌ها توانسته اپل را با سلامت از این تنگناها عبور دهد. اپل در سال مالی 2018 توانست درآمدی بالغ بر 265 میلیارد دلار داشته و یکی از سودآورترین کمپانی‌های جهان باشد. این شرکت همچنین پس از سامسونگ، دومین تولیدکننده گوشی هوشمند در جهان است و در حال حاضر 154 هزار نفر در آن مشغول کار هستند. در فاصله سال‌های 2011 الی 2020، درآمد و سوددهی کمپانی اپل به واسطه اقدامات کوک، دو برابر شد. در این بازه زمانی همچنین، ارزش کمپانی اپل از 348 میلیارد دلار به 1.9 تریلیون دلار افزایش یافت.

جوایز و افتخارات تیم کوک

تیم کوک یکی از تأثیرگذارترین مدیران تاریخ است که با فعالیت‌هایش توانسته است محبوبیت زیادی به‌عنوان رئيس کمپانی اپل کسب کند. او در این مدت جوایز و افتخاراتی نیز کسب کرده است که در ادامه می‌توانید مشاهده کنید.

• انتخاب به‌عنوان چهره اول مجله تایم اقتصادی در سال 2014
• دریافت جایزه Ripple of Change در سال 2015
• انتخاب به‌عنوان یکی از بزرگترین رهبران جهان در سال 2015 توسط مجله فورچون (Fortune)
• جایزه آکادمی افتخار آلاباما در سال 2015
• جایزه شفافیت کمپین حقوق بشر در سال 2015
• دکترای افتخاری از دانشگاه گلاسگو اسکاتلند در سال 2017
• کارشناسی ارشد افتخاری در رشته نوآوری و مدیریت بین‌المللی از دانشگاه ناپل فدریکو دوم واقع در ناپل ایتالیا در سال 2022

پیشنهاد سردبیر

• حذف ۴ صفر از پول ملی باعث تغییر قیمت‌ها می‌شود؟
• آخرین برنامه دولت برای افزایش حقوق کارمندان وارد فاز نهایی شد؟
• برنامه خاص اقتصادی دولت در پیش است؟
• درخواست فوری لغو سیستم پیمانکاری و تبدیل وضعیت کارکنان در طرح ساماندهی کارکنان دولت