اختصاصی صفحه اقتصاد؛
بازار خودرو داغ‌تر از همیشه | وزارت صمت با افزایش قیمت به بورس کالا پاتک زد
در این گزارش از صفحه اقتصاد به بازار خودرو و التهابات جدید افزایش قیمت و ماهیگیری وزارت صمت از افزایش قیمت خودرو در بورس کالا پرداخته شده است.
بحث عرضه خودرو در بورس کالا یکی از پرتنش‌ترین مسائل صنعت خودروسازی ایران است. این موضوع که در سال‌های گذشته همیشه مورد بحث و جدل بوده، در روزهای اخیر شدت گرفته و تبدیل به یک کشمکش دائمی میان وزارت صمت و سازمان بورس شده است.
وزارت صمت که مخالف این روند است، به هر قیمتی سعی دارد از عرضه خودرو در بورس جلوگیری کند، در حالی که سازمان بورس با هدف شفاف‌سازی و کاهش حاشیه سود دلالان به دنبال پیگیری این فرآیند است.
در این میان، وزارت صمت با افزایش قیمت خودرو در بازار داخلی به نوعی به بورس کالا پاتک زده است. این افزایش قیمت، به نظر برخی ناظران، ممکن است برای از بین بردن بهانه خودروسازان برای عرضه خودرو در بورس باشد. اما آیا این جدال پایان‌پذیر خواهد بود یا باز هم شاهد ادامه این درگیری‌ها خواهیم بود؟
افزایش قیمت خودرو و پاتک وزارت صمت به بورس کالا
بحث عرضه خودرو در بورس کالا از ابتدا با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو شده است. در شرایطی که برخی خواهان شفاف‌سازی قیمت‌ها و دسترسی آسان مصرف‌کننده به خودرو بودند، وزارت صمت به شدت با این روند مخالفت کرد. در واقع، وزارت صنعت، معدن و تجارت به رهبری سیدمحمد اتابک بارها اعلام کرده است که عرضه خودرو در بورس کالا در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست و به نظر او، خودرو باید در یک بازار رقابتی واقعی عرضه شود.
این مخالفت‌ها در حالی صورت گرفت که در گذشته، بورس کالا توانسته بود بخشی از مشکلات دلالی در بازار خودرو را حل کند. شفافیت در قیمت‌گذاری و حذف واسطه‌ها باعث شد که مصرف‌کنندگان بتوانند خودرو را با قیمت نزدیک به قیمت کارخانه خریداری کنند و دلالان نتوانند به راحتی از این بازار سود کلانی به جیب بزنند.
اما وزارت صمت، در یک اقدام جدید و پس از تعلیق عرضه خودرو در بورس کالا، برای جلوگیری از افزایش زیان خودروسازان، مصوبه‌ای را صادر کرد که بر اساس آن، قیمت خودروهای سایپا و ایران‌خودرو افزایش یافت. این اقدام به نوعی به معنای پاتک به بورس کالا تلقی می‌شود، چرا که با افزایش قیمت خودرو، فاصله قیمت کارخانه و بازار آزاد کاهش یافته و به این ترتیب بهانه خودروسازان برای عرضه خودرو در بورس از بین می‌رود.
این افزایش قیمت به قدری محسوس بود که بازار سهام نیز از آن استقبال کرد و گروه خودرویی بورس شاهد رشد چشمگیر خود بود. اما در کنار این موضوع، ناظران اقتصادی به این نکته اشاره دارند که این افزایش قیمت بیشتر باعث افزایش قیمت‌های دلالی در بازار شده و نمی‌تواند تاثیری در تنظیم قیمت‌ها در بازار واقعی داشته باشد.
تاریخچه عرضه خودرو در بورس کالا
بحث عرضه خودرو در بورس کالا برای اولین بار در سال ۱۳۹۶ مطرح شد، اما به دلیل شرایط خاص اقتصادی و تصمیمات مختلف دولت‌ها، این موضوع به مدت چند سال به فراموشی سپرده شد. در همین مدت، میزان تولید خودرو در کشور با کاهش جدی روبه‌رو شد و مشکلاتی مانند ممنوعیت واردات و افزایش تورم باعث شد که بازار خودرو به شرایط بسیار پیچیده‌ای وارد شود.
در سال ۱۴۰۱، با تغییرات در سیاست‌های دولت، سرانجام تصمیم به عرضه خودرو در بورس کالا گرفته شد. این اقدام با هدف جلوگیری از دلالی و شفاف‌سازی در بازار خودرو صورت گرفت. عرضه خودرو در بورس کالا باعث شد که قیمت‌ها در سطحی منصفانه‌تر و نزدیک‌تر به قیمت بازار و کارخانه قرار گیرند.
پس از این تاریخ، عرضه خودرو در بورس کالا ادامه پیدا کرد تا اینکه با روی کار آمدن دولت جدید، دوباره بحث‌های داغی در مورد ادامه یا توقف این فرآیند مطرح شد. وزارت صمت به طور رسمی مخالفت خود را با این روند اعلام کرد و به نوعی بار دیگر بازار خودرو را در اختیار دلالان قرار داد.
موافقان و مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا
در مقابل مخالفت‌های وزارت صمت، موافقان عرضه خودرو در بورس کالا به دلایلی چون شفافیت و حذف دلالان اشاره می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین مزایای بورس کالا، این است که خرید و فروش خودرو به صورت کاملاً شفاف انجام می‌شود و مصرف‌کننده واقعی می‌تواند خودرو را با قیمت مناسب‌تری خریداری کند. همچنین، با عرضه خودرو در بورس، فرصت‌های سودجویی از دلالان گرفته می‌شود و دولت می‌تواند از این بازار مالیات دریافت کند.
موافقان همچنین معتقدند که عرضه خودرو در بورس می‌تواند به خودروسازان کمک کند تا قیمت خودروهای خود را نزدیک به قیمت واقعی تنظیم کنند و از زیان‌های سنگین جلوگیری نمایند. این مسئله می‌تواند به تقویت صنعت خودرو و بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک کند.
اما مخالفان این نظر اعتقاد دارند که بورس کالا در واقع فرصتی برای سرمایه‌گذاری دلالان و سوداگران می‌شود و خودرو را به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل می‌کند. این امر موجب ایجاد تقاضای کاذب و افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو می‌شود.
آینده عرضه خودرو در بورس کالا
در نهایت، سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا وزارت صمت به عرضه خودرو در بورس کالا رضایت خواهد داد؟ با توجه به مخالفت‌های شدید و افزایش قیمت خودرو، به نظر می‌رسد که این جدال کشدار میان وزارت صمت و بورس کالا همچنان ادامه خواهد داشت.
ممکن است وزارت صمت به دلیل شرایط فعلی بازار و مشکلات خودروسازان، همچنان از عرضه خودرو در بورس جلوگیری کند. اما از سوی دیگر، بورس کالا به دنبال این است که شفافیت را در بازار خودرو ایجاد کرده و به مصرف‌کنندگان واقعی کمک کند تا از قیمت‌های ناعادلانه و دلالی رهایی یابند.
با این حال، آینده این جدال بستگی به تصمیمات آتی دولت، وزارت صمت و سازمان بورس دارد و به نظر می‌رسد که این اختلاف‌ها تا رسیدن به یک راه‌حل نهایی همچنان ادامه داشته باشد.
نظر شما