یادداشت اختصاصی از مجید مرادیان

عوارض زیست محیطی و یک طرح مهم

یکی از چالشهای صنایع کشور وجود برخی آلایندگی ها و به دنبال آن جریمه و یا پرداخت های سنگین عوارض زیست محیطی(یک در صد از فروش) است که خود این صنایع همچون ذوب آهن اصفهان سهمی در بهره گیری از این امکان جهت کمک به اصلاح و یا کاهش آلایندگی ندارند.گرچه تا کنون پروژه ها وهزینه های سنگینی را در این زمینه اجرا نموده اند.

صفحه اقتصاد -

با توجه به هزینه بر بودن پروژه های زیست محیطی و از طرفی ضرورت کاهش آلاینده ها و توجه سلامت مردم و کارکنان خود صنایع، شایسته است طرحی در دولت و یا مجلس (از جمله از محل عوارض زیست محیطی و یا تسهیلات و وامهای کم بهره و ...) جهت سرمایه گزاری و اجرای پروژه های زیست محیطی مصوب و ابلاغ شود تا صنایع کشور هم بتوانند با اعتبارات لازم و کافی و در یک روند پایدار، اقدامات اساسی را در این زمینه با جدیت دنبال نمایند. اینکه انتظار داشته باشیم برخی از صنایع هم عوارض زیست محیطی پرداخت کنند و یا جریمه شوند و هم بتوانند با اعتبارات داخلی پروژه های زیست محیطی را کامل اجرا و بهود دهند، در شرایط فعلی دور از انتظار است.

علیرغم سرمایه گذاری های قابل توجه برخی صنایع بزرگ همچون ذوب آهن اصفهان در این زمینه، مشاهده می شود که همچنان بعضی از مشکلات وجود دارد. لذا شایسته است بجای اینکه صنایع مجبور به پرداخت عوارض زیست محیطی شوند (که متاسفانه به تازگی هم سهم عوارض را می خواهند یک و نیم درصد کنند) شایسته است از محل این عوارض،"صندوق ملی عوارض " تاسیس و بر اساس بررسی های کارشناسی، طرح ها و پروژه های ضروری و تکمیلی زیست محیطی با نظارت دقیق مراجع ذی ربط، در این صنایع اجرا شود تا مردم و جامعه هم اثرات آن را احساس کنند.

پرداخت مبالغ عوارض و توزیع آن بین شهرداری‌ها،دهداری ها و روستاها گرچه در انجام بعضی اقدامات عمرانی تاثیر گذار است اما با این روند، همچنان سلامت جامعه و شهروندان در معرض تهدید است. بسیار عاقالانه و منطقی است که پیشگیری و کاهش هزینه های سنگین درمان و جلوگیری از گسترش بیماری‌ها، بسیار مهمتر از دریافت عوارض است!

نقش رسانه ها در تبیین واقعیت ها

با توجه به اهمیت و جایگاه انگار ناپذیر رسانه در تبیین و مباحت و تغییرات مختلف اجتماعی،اقتصادی و ساسی ،ضروریست که خبرنگاران و صاحبان قلم در رسانه ها به عنوان یک مطالبه گر و مدعی والعموم، نسبت به مباحث آلایندگی بی تفاوت نداشتند و با یک بررسی دقیق و میدانی، به تحلیل همه جانبه اینگون موضوعات بپردازند. فقط بیان و پوشش دادن سریع آلایندگی ها در بعضی موارد، نمی تواند اثرات مثبت و نتیجه بخشی را به همراه داشته باشد. بلکه پیگیری،بیان و ارائه راه کارهای عملی و مطالبه گری مناسب از مسئولین و قانون گذاران می تواند باعث گشایشهای اثر بخشی باشد.

نتیجه گیری:

آلودگی‌های زیست‌محیطی در هر کشور به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، یکی از مسائل جدی و مهم به شمار می‌رود. آمار و ارقام دقیق ممکن است با گذر زمان و بر اساس گزارشات مختلف تغییر کند.

به‌طور خلاصه، منابع مختلف آلودگی در ایران شامل صنایع، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، خودرو و سوخت‌های فسیلی هستند که به ترتیب سهم‌های ۲۵-۳۰ درصد، ۱۰-۱۵ درصد، ۱۰-۲۰ درصد و ۱۵-۲۰ درصدی را به خود اختصاص می‌دهند. برای مقابله با این بحران، نیاز به اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های جدی زیست‌محیطی، توسعه انرژی‌های پاک، ارتقاء فناوری با استفاده از فن آوری های دانش بنیان، فرهنگ‌سازی و توجه به نتایج "برد،برد" در این زمینه احساس می‌شود.