افشاگری عجیب: چرا بن‌سلمان و بن‌زاید در شرم‌الشیخ حضور ندارند؟
غیبت محمد بن سلمان و محمد بن زاید در نشست شرم‌الشیخ با حضور ترامپ و السیسی توجهات زیادی برانگیخت و به گفته منابع آگاه، نشان‌دهنده رویکرد کشورهای عربی خلیج فارس برای جلوگیری از برجسته شدن نقش مصر در منطقه بود.
وقتی که دونالد ترامپ و عبدالفتاح السیسی تصمیم گرفتند رهبران جهانی را برای تحکیم و به جشن کشیدن توافق آتش‌بس غزه گرد هم آورند، دو غایب برجسته در شرم‌الشیخ مصر وجود داشتند: محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی و محمد بن زاید رئیس امارات متحده عربی.
غیبت رهبران اصلی عرب در اجلاس شرم‌الشیخ
برخی منابع عربستانی، اماراتی و مصری به میدل ایست آی اعلام کردند که عدم حضور این دو رهبر برجسته، پیام روشنی را در مورد قصد قدرت‌های بزرگ عربی حوزه خلیج فارس فرستاد؛ این کشورها به مصر اجازه نخواهند داد که در مرکز توجهات و ستایش‌ها قرار گیرد.
این جلسه که در تفرجگاه دریای سرخ برگزار شد، به ریاست روسای جمهور مصر و ایالات متحده به نقش کلیدی مصر در درگیری‌های غزه و نسل‌کشی اسرائیل در این منطقه پرداخت. قاهره در سال‌های گذشته اغلب مرکز مذاکرات بوده و علاوه بر کشورهای دیگر چون قطر به عنوان میانجی ظاهر شده است.
مواضع فراز و نشیب در مسئله غزه
با وجود نقش میانجیگری، مصر در مقابله با بسته شدن گذرگاه رفح از سوی اسرائیل و محاصره منطقه‌ای که باعث ایجاد قحطی شده، منفعلانه رفتار کرده است. به دلیل توانایی‌های اقتصادی قدرتمند، انتظار می‌رود که عربستان سعودی و امارات متحده عربی بخش عمده‌ای از کمک‌های مالی و بازسازی غزه را بر عهده بگیرند. اما به گفته مقامات این کشورها، حضور پررنگ آنها در تصمیم‌گیری‌های آینده غزه باید جدی‌تر باشد.
ابهام در نقش کشورهای عربی خلیج فارس
به گفته یک منبع دیپلماتیک مصری، غیبت رهبران این کشورها نشانگر نارضایتی آنها از مدیریت مصر در خصوص موضوع غزه است. در این اجلاس، با وجود حضور شخصیت‌های برجسته‌ای چون رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه و کر استارمر رهبر بریتانیا، نقش کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس کمرنگ بود.
کشورهایی مانند عمان، سوریه و لبنان نیز نمایندگانی بدون حضور رهبران خود به این نشست اعزام کردند و همین مسئله نشان‌دهنده چندپارگی جهان عرب نسبت به سیاست‌هایی چون عادی‌سازی روابط با اسرائیل بود. یکی از کارشناسان امنیت منطقه به این نکته اشاره کرد که این رفتارها تصویر پراکنده‌ای از جهان عرب در برابر چالش‌های فلسطین ارائه داده است.
چالش‌های مصر در پیشرفت دیپلماتیک
به اعتقاد یک تحلیلگر مصری با تمرکز بر مسائل منطقه ، بدون یک موضع متحد عربی، توافقات حاصل از نشست شرم‌الشیخ ممکن است به عنوان برنامه‌ای تحمیل شده از طرف قدرت‌های خارجی تلقی شود، و نه ابتکاری که از سوی منطقه نشأت گرفته باشد. این تحلیلگر بیان کرد که هدف از برگزاری این نشست، نمایش قوت مصر در مدیریت بحران‌ها بود؛ با این حال، غیبت رهبران عرب منطقه خلیج فارس پیامی متفاوت داد که مربوط به سیاست‌ها و رقابت‌های قدیمی است.
اهیمت سیاسی مصر و حمایت کشورهای خلیجی
یک دیپلمات مصری نزدیک به ریاست‌جمهوری، به میدل ایست آی گفت که عربستان سعودی و امارات متحده عربی با اعزام وزرای خود به‌جای رهبران کشورشان، از توجه بیش‌ازحد به نقش مصر در مذاکرات غزه ناراضی هستند. این دیپلمات اشاره کرد که مصر به‌واسطه تلاش‌های بسیار به مرکز توجهات جهانی در این مناقشه تبدیل شد؛ اما برای عربستان و امارات، این دستاورد مغایرت داشت با آنچه آنها در واشنگتن در نظر داشتند.
مصر به لطف نیروی نظامی پرقدرت، جمعیت چشمگیر و موقعیت استراتژیک خود در خاورمیانه و آفریقا همچنان یک قدرت مهم عربی به‌شمار می‌رود. اما این موقعیت طی دهه‌های اخیر و در پی توسعه اقتصادی کشورهای حوزه خلیج فارس، حس برتری این کشور را کاهش داده است.
رقابت‌های استراتژیک کشورهای عربی
منابع مطلع به میدل ایست آی گزارش دادند که محمد بن سلمان ، تلاش دارد نقش خود را به عنوان چهره‌ای مدرن و صلح‌آور در جهان عرب برجسته کند و جایگاه خود را تثبیت کند. اما توجهات جهانی اخیر به مصر ، این تلاش را در سایه قرار داده است.
نظر شما