خبر فوری از احتمال جنگ ایران و اسرائیل امروز دوشنبه ۱۴ مهر ماه ۱۴۰۴ | جنگ مجدد احتمالی ایران؛ عواقبش چه خواهد بود؟
خبر فوری از احتمال جنگ ایران و اسرائیل امروز دوشنبه ۱۴ مهر ماه ۱۴۰۴ را در این گزارش بخوانید.
در فضای به شدت ملتهب کنونی، تحلیل‌گران و ناظران سیاسی با انتشار هشدارهای جدی، از احتمال افزایش درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل خبر می‌دهند. پرسش محوری این است که کدام یک از طرفین ممکن است اقدام به عملی پیش‌دستانه کند و چنین جنگ احتمالی چه تبعات گسترده‌ای برای منطقه و جهان در پی خواهد داشت.
این تنش‌ها در شرایطی تشدید شده که تحرکات لجستیکی و نظامی ایالات متحده در خاورمیانه، از جمله اعزام هواپیماهای سوخت‌رسان به منطقه، مشابه اقدامات پیشین این کشور در جریان مذاکرات با ایران است. همزمان، آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، به صورت عمومی نسبت به حمله قریب‌الوقوع و پیش‌دستانه ایران به اسرائیل هشدار داده است. اگرچه برخی جریان‌های سیاسی داخلی در ایران، اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا، احتمال وقوع جنگ مجدد را پایین می‌دانند، اما روزنامه کیهان، که نزدیک به جمهوری اسلامی محسوب می‌شود، این رویارویی را "بسیار محتمل" توصیف کرده و حتی این امکان را مطرح ساخته که این بار ایران ممکن است نخستین ضربه را وارد کند.
به تقل از یورو نیوز، تهدیدهای مکرر مقامات اسرائیلی در هفته‌های اخیر نیز بر دامنۀ این تنش‌ها افزوده است.
در این میان، یورونیوز با سه تحلیلگر برجسته؛ هوشنگ امیراحمدی، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه راتگرز، افشار سلیمانی، تحلیلگر سیاست خارجی، و محمدعلی ابطحی، چهره اصلاح‌طلب و تحلیلگر مسائل داخلی، به گفت‌وگو نشسته تا به این پرسش‌های کلیدی پاسخ دهد.
علل احتمالی وقوع جنگ
افشار سلیمانی معتقد است که وقوع هرگونه درگیری جدید به دینامیک کنش و واکنش میان ایران، اسرائیل و آمریکا بستگی دارد و نقش بازیگران درجه دومی مانند اروپا، روسیه و چین را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. به باور وی، در صورت تشدید فعالیت‌های هسته‌ای ایران، مانند غنی‌سازی اورانیوم، تولید سانتریفیوژهای جدید، توسعه موشک‌های بالستیک دوربرد، خروج از پیمان ان‌پی‌تی، یا عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، احتمال حمله نظامی به ایران افزایش خواهد یافت.
سلیمانی با بیان اینکه خسارات ایران در جنگی احتمالی بیش از اسرائیل خواهد بود، تاکید کرد که اولویت باید بر دیپلماسی فعال باشد و از ظرفیت کشورهایی مانند چین، روسیه و هند استفاده شود، چرا که تبعات یک جنگ جدید به مراتب سنگین‌تر از گذشته خواهد بود.
در مقابل، محمدعلی ابطحی بر این باور است که اسرائیل وضعیت "نه جنگ، نه صلح" کنونی را به یک درگیری تمام‌عیار جدید ترجیح می‌دهد. وی شکست احتمالی "طرح ترامپ" در غزه را عاملی می‌داند که ممکن است اسرائیل را برای پوشش دادن این ناکامی، به حمله به ایران سوق دهد. با این حال، وی تاکید دارد که همین وضعیت کنونی برای اسرائیل به صرفه‌تر است، چرا که این کشور نیز در جنگ بعدی آسیب‌های فراوانی متحمل خواهد شد.
هوشنگ امیراحمدی نیز با قاطعیت بیشتری از احتمال بالای درگیری خبر می‌دهد و پیش‌بینی می‌کند که اسرائیل ممکن است به الگویی مشابه رفتارش با فلسطین روی آورد؛ یعنی حملات مقطعی و موضعی متعدد به ایران. وی معتقد است جمهوری اسلامی ایران، با توجه به دکترین دفاعی کنونی‌اش، احتمالاً به این حملات پراکنده پاسخی نخواهد داد، مگر آنکه حملات، وسیع و تمام‌عیار باشند.
پیامدهای فاجعه‌بار یک جنگ جدید
در مورد عواقب یک درگیری نظامی گسترده، افشار سلیمانی هشدار می‌دهد که مهمترین پیامد، فروپاشی اقتصادی ایران و سپس بروز بحران‌های عمیق سیاسی، اجتماعی و امنیتی داخلی خواهد بود که حتی می‌تواند کشور را تا مرز تجزیه پیش ببرد.
محمدعلی ابطحی نیز بر جدی‌تر و سرنوشت‌سازتر بودن جنگ آینده تاکید کرده و می‌گوید دامنه آن ممکن است تنها به ایران، اسرائیل و آمریکا محدود نماند. به باور وی، چنین جنگی می‌تواند به نابودی گسترده منابع در ایران و خاورمیانه بیانجامد و نقشه جغرافیایی و سیاسی کاملاً جدیدی را در منطقه رقم بزند.
هوشنگ امیراحمدی نیز بر غیرقابل کنترل بودن جنگ بعدی تاکید دارد و معتقد است چنین درگیری‌ای می‌تواند به درگیری آمریکا، کشورهای منطقه و حتی قدرت‌هایی مانند روسیه و چین بینجامد، زیرا این کشورها در شرایط کنونی منافع حیاتی در ایران دارند.
آیا حملۀ پیش‌دستانه گزینۀ ایران خواهد بود؟
در مورد این سوال حیاتی، افشار سلیمانی هشدار می‌دهد که اسرائیل قصد دارد با تحریک ایران، آن را به اقدام پیش‌دستانه وادار کند تا بهانه‌ای برای یک حمله گسترده و جلب حمایت کامل آمریکا به دست آورد. وی استراتژی مناسب ایران را مبتنی بر همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دور کردن آمریکا از اسرائیل، همبستگی با کشورهای همسایه و مسلمان، و اتحاد با کشورهایی مانند ترکیه، پاکستان و حتی عربستان حول محورهای مشترک می‌داند.
محمدعلی ابطحی به شدت با هرگونه اقدام پیش‌دستانه مخالف است و آن را غیراخلاقی، غیرانسانی و فاقد توجیه راهبردی می‌داند. وی تاکید دارد که مردم ایران اگرچه آمادگی دفاع از کشور را دارند، اما علاقه‌ای به آغاز جنگی جدید ندارند.
هوشنگ امیراحمدی نیز با انتقاد از دکترین صرفاً دفاعی جمهوری اسلامی، عملاً هرگونه حمله پیش‌دستانه از سوی ایران در شرایط کنونی را غیرممکن یا بی‌نتیجه می‌داند. به باور وی، ایران فاقد پشتوانه نظامی و لجستیکی لازم برای چنین اقدامی است، خصوصاً در مقابل اسرائیل که از پشتیبانی کامل آمریکا و زرادخانه اتمی برخوردار است. وی تاکید کرد که ایران پیش از هر اقدامی نیازمند بازسازی اساسی توان دفاعی و زمینه‌سازی‌های لازم است.
در مجموع، به نظر می‌رسد منطقه یک بار دیگر در آستانه یک بحران بزرگ قرار گرفته است. تصمیمات مقامات در تهران و تل آویو، همراه با جهت‌گیری قدرت‌های بزرگ جهانی، خواهد توانست آینده‌ای از صلح نسبی یا جنگی ویرانگر را برای خاورمیانه رقم بزند.
نظر شما