گفتگوی صفحه اقتصاد با امیررضا ثابت پی، کارآفرین و بنیانگذار برند غذایی « نامی نو»

شگردهای متفاوت صنایع غذایی برای نفوذ در بازار ایران

در گفتگوی «صفحه اقتصاد» با مهندس امیررضا ثابت پی (رئیس فدراسیون تشکل های صنایع غذایی و کشاورزی و بنیانگذار برند نامی نو)، شگرد نفوذ شرکت های حوزه صنعت غذایی

شگردهای متفاوت صنایع غذایی برای نفوذ در بازار ایران

صفحه اقتصاد - صنعت غذایی، حوزه های مختلف و متنوعی را پوشش می دهد و صنایع غذایی و ارائه کنندگان حوزه غذایی، قادرند خدمات مختلفی را به مصرف کنندگان و مشتریان خودشان عرضه کنند. در کشور ما، صنعت غذایی، یک صنعت فعال بوده و معمولاً محصولات صنایع غذایی بدون مشتری نمی مانند.

در گفتگوی « صفحه اقتصاد » با مهندس امیررضا ثابت پی (رئیس فدراسیون تشکل های صنایع غذایی و کشاورزی و بنیانگذار برند نامی نو )، شگرد نفوذ شرکت های حوزه صنعت غذایی در بازار و نحوه ایجاد بازار محصولات نوظهور صنعتی در ایران، مورد کند و کاو قرار گرفته است.

*****

*صنعت غذایی، شامل حوزه های مختلف و متنوع می شود و از حوزه کشت و برداشت محصولات کشاورزی و پرورش دام تا تولید ماشین آلات کشاورزی، بازاریابی محصولات غذایی، فرآوری مواد خوراکی و غذایی، خدمات غذایی و تحقیق و توسعه در مورد صنعت غذایی را در بر می گیرد.

با توجه به این که جنابعالی، صاحب نظر در حوزه غذایی بوده و رئیس فدرایسیون صنایع غذایی کشاورزی و بنیانگذار یک برند غذایی هستید، به نظر شما این متنوع و گسترده بودن حوزه های صنعت غذایی، چه مزایایی برای فعالان این صنعت از جمله در حوزه ایجاد ارزش افزوده، گرفتن بازار و جذب مشتریان متنوع ایجاد می کند؟

-در حوزه صنعت غذایی این طور است که محصولات کشاورزی وارد زنجیره تولید و صنایع غذایی و تبدیلی شده و به محصولات غذایی تبدیل می شود. در ادامه، این محصولات غذایی، به بازار عرضه می شود. در این فرآیند، محصولات کشاورزی به عنوان مواد خام، به محصولات غذایی تبدیل می شوند و مصرف کنندگان، این محصولات و مواد غذایی را میل کرده و می خورند.

صنعت غذایی، یک زنجیره تولید گسترده و پهناور دارد ولی متاسفانه الان با مشکل کمبود آب در کشور رو به رو شده ایم. اگر شیرین کردن آب دریا، توسط مسئولان تحقق پیدا کرده بود و بخش کشاورزی ما به طور جدی تر و قوی تر پیش می رفت، با توجه به چهارفصل بودن کشور، خاک حاصلخیزی که داریم، توانایی زیادی که در صنایع تبدیلی داریم و پیشرفت های زیاد در صنایع ماشین سازی، در مجموع پتانسیل خوبی برای کار کردن داریم.

اگر مشکل کم آبی نبود، شاید از تمام دنیا بی نیاز بودیم و حداقل می توانستیم به کشورهای همسایه از جمله کشورهای عربی که مشکلاتی از قبیل نداشتن خاک حاصلخیز دارند، محصولات تولیدی خودمان را صادر کنیم. این صادرات، علاوه بر این بود که بازار داخلی، از هر گونه واردات مواد غذایی بی نیاز می شد.

مشکلی که الان در بخش کشاورزی وجود دارد مشکل تامین آب است. با توجه به این که بنده اصفهانی هستم و از این استان شناخت خوبی دارم، می توانم بگویم که اگر شهر ما و استان ما می توانست آب کافی برای کشت محصولات کشاورزی داشته باشد، ایران را از نظر تامین مواد غذایی بی نیاز می کرد ولی این استان به اندازه کافی آب ندارد.

در نتیجه، اکثر کشاورزان این استان، بیکار شده و به دلیل کم آبی، اکثر زمین های کشاورزی در حال تبدیل شدن به بیابان هستند. اگر مسئولان مربوطه به این موضوع فکر کرده بودند و شیرین کردن آب و انتقال آب از خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر، انجام شده بود، شاید الان مشکلات کشاورزی ما، به اندازه کنونی نبود.

*در حال حاضر، وضعیت صنایع غذایی و تبدیلی به چه صورت است؟

-ما همه توانایی های لازم را در حوزه تولید داریم ولی آب مورد نیاز را نداریم. کسانی که در صنایع تبدیلی و صنعت غذا حضور دارند، به خوبی کار کرده و به خوبی پیشرفت کرده اند. به نظر من، فعالان این صنعت، به شکل بی نظیری کار می کنند.

ما از نظر بسته بندی و از نظر کیفی، به جایی رسیده ایم که محصولات تولیدی ما در اروپا و امریکا، با محصولات شرکت ها و کشورهای دیگر رقابت می کنند. هر محصولی که ما تولید می کنیم و مشابه خارجی دارد، واقعیت این است که کشورهای دیگر، نمی توانند خیلی بهتر از محصولات ما تولید کنند.

البته شرکت هایی که برند شده و به برند جهانی تبدیل شده اند وضعیت خاصی دارند وگرنه ما از نظر کیفیت محصول، مشکلی نداریم. برای مثال، در دنیا سس های تولیدی برند هاینز ( Heinz ) حرف اول را می زند و برند آن، اعتبار پیدا کرده است. در حالی که ما تولید کنندگانی در ایران داریم که محصولات آنها از نظر کیفی، با محصولات برند هاینز ، رقابت می کند.

در حوزه تولید لبنیات و پنیر، همین طور بوده و به طور کلی صنعت لبنیات ایران، این طور است. کیفیتی که محصولات این حوزه دارد، خیلی خوب بوده و محصولات ایران با برندهای معروف دنیا رقابت می کند. شرکت های معروف دنیا یک مقدار از نظر برندینگ، قوی تر بوده اند وگرنه کیفیت محصولات آنها متفاوت نیست.

*برند شدن یک شرکت، این مزیت را برای شرکت ایجاد می کند که رقبای آن باید اقداماتی انجام بدهند و از جمله این که شرکت های تازه کار باید کیفیت محصولات خود را بالا ببرند یا محصولات خودشان را ارزان تر از محصولات برند مورد نظر، بفروشند.

آیا شرکت های ایرانی برای برند شدن به معنی واقعی و همه جانبه کار کرده اند و از کسانی که در حوزه برند سازی صاحب نظر هستند مشاوره می گیرند؟

-در مورد این که شرکت ها مشاوره می گیرند یا راه را به درستی می روند، نمی توانیم حکم کلی بدهیم. به هر حال، در بازار رقابتی، رقابت برندها وجود دارد و در دهه های اخیر به دلیل رفتار صحیحی که شرکت های این صنعت، با مصرف کنندگان داشته اند، وضعیت خاصی در این بازار وجود دارد.

برای این که شرکت ها در این بازار، موفق شوند، چند راه را در پیش دارند. یک راه این است که این شرکت ها، یک مقدار از کیفیت محصولات خودشان کم کنند و حاشیه سود خودشان را طوری تقسیم کنند تا واسطه بین شرکت و بازار هم، سودی ببرد و بتواند محصول را به مشتری نهایی بفروشد.

برای مثال، یک شرکت لبنیاتی جدید، می خواهد با شرکت «کاله» رقابت کند. وقتی این شرکت می خواهد با شرکت کاله، رقابت کند یک راه این است که یک مقدار کیفیت محصولات خودش را پایین بیاورد و حاشیه سود بیش تری به مغازه دار بدهد، تا مغازه دار هم، راضی شود محصولات این شرکت جدید را در مغازه خودش بگذارد و بفروشد.

این یک روش بوده که تقریباً همه شرکت های نوپا از آن استفاده می کنند و ای کاش، این کار را نمی کردند، یعنی باید کیفیت محصولات خودشان را در حد بالایی نگه می داشتند ولی این کار را با یک مقدار تمرین و دقت بیش تر در تولید و توزیع انجام می دادند.

بالاخره مصرف کننده، شعور مصرف دارد و ممکن است یک بار محصول کاله پیدا نکند و از محصول شرکت مشابه خریداری کند. وقتی مصرف کننده، این محصول جدید را بخرد و با این خریدی که داشته است، کیفیت و رضایت ایجاد شود به یاد خواهد داشت که مثلاً به جای لبنیات کاله، می تواند از محصول شرکت دیگری هم که کیفیت مطلوب دارد، استفاده کند.

متاسفانه شرکت های جدید، در این زمینه یک مقدار ضعیف حرکت می کنند و به جای این که رضایت مصرف کننده را مورد توجه قرار بدهند، بیش تر سعی می کنند رضایت توزیع کننده، سوپر مارکت و فروشگاه زنجیره ای را مورد توجه قرار بدهند و حاشیه سود آنها را افزایش بدهند، تا آنها محصولات این شرکت ها را بفروشند.

این شرکت ها به این موضوع فکر نمی کنند که اگر کیفیت محصول خوب نباشد، مصرف کننده شاید یک بار گول بخورد و نمی شود همیشه یک نفر را گول زد، یا همیشه بازار را گول زد.

مهندس امیررضا ثابت پی

مهندس امیررضا ثابت پی

*شرکت هایی که از کیفیت محصول خودشان کم نکرده اند، در رقابت با شرکت هایی که به برند تبدیل شده اند، چه عملکردی داشته اند و آیا شرکت هایی هستند که به معنای واقعی موفقیت کسب کرده اند؟

-به دلیل این که در حوزه لبنیات، شرکت کاله را مثال زدم، باید بگویم یک شرکت لبنیاتی دیگر داریم به نام «ماهشام». این شرکت، با کیفیت خوب آمد و الان تقریباً برند لاکچری بوده و سوپرمارکت ها سعی می کنند محصولات این شرکت را بفروشند.

این شرکت، محصولات با کیفیت تولید کرد و بر برند خودش پافشاری کرد. الان این شرکت، در حال گسترش دادن بازار خودش بوده و آن فاصله کیفی را حفظ کرده است. این شرکت نیامد خودش را در نقطه ضعف قرار بدهد، بلکه خودش را با محصول خوب و با کیفیت معرفی کرد.

این شرکت، یک نمونه موفق بود و شاید از این نمونه ها در صنعت های مختلف وجود داشته باشد. همین شرکت به نحوی عمل کرد که اگر یک نفر، به هر دلیل یک بار، از محصولات ماهشام خرید کند، دوباره محصول همین شرکت را به دلایل طعم، مزه، کیفیت و بسته بندی خوب خریداری کند.

*شرکت هایی که در صنعت غذایی فعالیت دارند، می توانند صدها کالا و محصول غذایی و تبدیلی و مرتبط با بخش کشاورزی را تولید کنند. جنابعالی در حوزه ای که فعالیت کرده و شرکت تاسیس کرده اید، در این چارچوب برای اولین بار در ایران، غذا و خوراک سرد آماده را تولید و به بازار عرضه کرده است.

جنابعالی برای اولین بار در کشور ما سالاد اُلویه را به عنوان یک غذای سرد به صورت صنعتی تولید کرده اید. چطور و چه فرآیندی طی شد و فکر کردید که این حوزه در صنایع غذایی می تواند مورد توجه قرار جامعه بگیرد و بازار پیدا کند و در عمل سراغ تولید محصولاتی نرفته اید که توسط شرکت های آن زمان تولید می شد؟

-در زمانی که ما شروع به کار کردیم، این حس برای ما ایجاد شد که این محصول، مشتری خواهد داشت. ما 20 سال قبل، تولید محصولات غذایی آماده را شروع کردیم ولی قبل از آن، تهیه غذاهای آماده مثل سالاد الویه در اغذیه فروشی ها ممنوع شده بود.

این ممنوعیت، یک فرصت ذهنی برای ما ایجاد کرد که این غذا را به صورت صنعتی و بهداشتی تولید کنیم. ما گفتیم حالا که تولید آن در اغذیه فروشی ها ممنوع شده، آن را به صورت صنعتی تولید کنیم.

از طرف دیگر، از حدود 20 سال پیش، مردم به این سمت حرکت کردند که زن و مرد خانواده، شاغل شوند. شاید تا قبل از آن دوره، معنا و مفهوم نداشت که زن خانواده، کار کند و معمولاً مردها کار کرده و زن ها خانه داری می کردند. در حالی که امروزه حدود 60 تا 70 درصد زنان خانواده ها نیز باید کار کنند تا زندگی بچرخد.

وقتی زنان هم وارد بازار کار شده و شاغل شدند، به طور طبیعی نیاز به غذای آماده، بیش تر شد. ما این نیاز را احساس کردیم و حس کردیم که یک نفر به تنهایی و با کار کردن نمی تواند زندگی روزمره خانواده را اداره کند و الزاماً خانم ها نیز باید شاغل شوند. ما فکر کردیم وقتی خانم ها وارد این فرآیند شوند، یک غذای آماده می تواند به این زندگی ها کمک کند که راحت تر اداره شوند.

به هیمن دلیل، ما وارد این عرصه شده و فرهنگ سازی کردیم. در آن دوره، زحمت زیادی کشیدیم که فرهنگ خوردن غذای آماده و خصوصاً غذای سرد را در جامعه، ترویج کردیم و برخی توفیق ها حاصل شد.

امیررضا ثابت پی، کارآفرین و بنیانگذار برند غذایی « نامی نو»

امیررضا ثابت پی، کارآفرین و بنیانگذار برند غذایی « نامی نو»

*در مسیری که شروع کرده اید و برند «نامی نو» را راه اندازی کرده اید، در سال های بعدی، مواد اولیه و محصولات مورد نیاز تهیه الویه را خودتان تولید کرده اید تا مواد اولیه را از شرکت های دیگر خریداری نکنید. از نظر توسعه افقی فعالیت شرکت، چه زمینه ای ایجاد شد که به فکر توسعه برند افتاده بودید؟

-ما وقتی وارد این بازی شدیم، در حوزه تهیه غذای آماده، دو محصول برای ما مهم و استراتژیک بودند و این دو محصول، در طعم و کیفیت محصولات ما تاثیرگذار بودند. یک محصول، انواع سُس بود و دیگری، فرآورده های گوشت بود.

ما اولین کارخانه ای بودیم که سُس را به عنوان مواد اولیه به غذا اضافه کردیم. سس یک بازار پیچیده دارد و در برخی موارد می شود در آن دخل و تصرف های خاصی انجام داد. البته نمی شود بگوییم تقلب ولی 15 سال پیش، ما شرکت تولید کننده سس کم چرب را راه اندازی کردیم.

تا قبل از آن تولید سس کم چرب معنی نداشت. در حالی که امروزه انواع سس و از جمله سس کم چرب تولید می شود و مصرف آنها رواج دارد. حتی پروانه تولید برای تولید سس کم چرب به ما نمی دادند.

در آن دوره، برخی تولید کنندگان سس بودند که متاسفانه به جای این که از چربی 65 درصدی در سس استفاده کنند، از چربی 30 درصدی استفاده می کردند ولی این کار باعث خراب شدن و ترش شدن یا فساد نهایی محصولات شرکت ما می شد.

دوم این که با خرید سُس از شرکت های دیگر، آلودگی میکروبی به مجموعه ما اضافه می شد. چون سس در شرایطی تولید می شد که آلودگی میکروبی آن کنترل نمی شد. سوم این که جسم های خارجی مثل مو، مگس و نخ گونی، در سس های خریداری شده پیدا می شد و با همان مواد اولیه، محصولات ما هم تولید می شد.

در این حالت، فرضاً مصرف کننده قبول نمی کند که در مجموعه ما، نخ گونی به غذا اضافه نشده و این نخ گونی، مربوط به گونی شکر است یا موی موجود در غذا از طریق سس خریداری شده، به غذای تولیدی ما انتقال پیدا کرده است.

به همین خاطر، برای این که ایمنی محصولات خودمان را بالا ببریم، خودمان کارخانه های مورد نیاز را تاسیس کردیم. در نتیجه مواد اولیه ای که الان تولید می کنیم، کنترل تولید آن در اختیار خودمان است. بر این اساس، ما خودمان، تقریباً همه مواد اولیه مورد نیاز را تولید می کنیم.

*فدراسیون تشکل های صنایع غذایی و کشاورزی ایران در سال 1395 تشکیل شده تا بهره وری محصولات بخش کشاورزی را افزایش بدهد. در حال حاضر، جنابعالی رئیس این فدراسیون هستید.

این فدراسیون در چند سالی که تشکیل شده، تا الان چه خدماتی توانسته به اعضای فعال خودش در حوزه صنایع غذایی و تبدیلی ارائه کند؟

- ما بودجه خاصی نداریم که خدمات مادی به اعضای خودمان بدهیم ولی وقتی موضوع قیمت گذاری دستوری مطرح شده یا بحث درج قیمت تولید کننده و قیمت مصرف کننده مطرح شده، ما مذاکره کرده و برخی موانع را برداشته ایم. اخیراً با سازمان ملی استاندارد ایران دچار چالش شده ایم.

چرا که مقامات این سازمان، می گفتند نام محصول باید درشت تر از لوگوی شرکت درج شود. ما به نهادهای دولتی مربوطه مراجعه و صحبت کرده و این دستورالعمل حذف شد. در زمان کمبود روغن و شکر، با مسئولان مربوطه مذاکره کرده ایم و در هر جا دیده ایم یک معضل برای صنعت پیش می آید، ما پیشدستی کرده و در اداره های ذیربط برای حل آن تلاش کرده ایم.

برای مثال، یک دفعه برای سال 1401، تصمیم گرفته شد که حداقل حقوق و دستمزد کارگران حدود 60 درصد افزایش پیدا کند ولی عواقب این مقدار افزایش حقوق و دستمزد را در نظر نگرفته بودند و حداقل از ما مشورت نگرفتند.

از ما سوال نکردند که با افزایش 60 درصدی حقوق و دستمزد، چه بلایی بر سر صنعت می آید، تورم چطور می شود و وضع مصرف کننده چگونه می شود. به نظر ما، اگر مسئولان مربوطه، همه پیشنهادها و نظریات ما را قبول می کردند شاید وضع ما خیلی بهتر از وضع کنونی بود.

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

نظر شما

اخبار مرتبط سایر رسانه‌ها
    اخبار از پلیکان
    اخبار روز سایر رسانه ها
      اخبار از پلیکان