در سومین روز رویداد بین‌المللی ایران‌متافو ۱۴۰۴ رونمایی شد
دستاوردهای شگرف فولاد خوزستان در مدیریت پایدار آب؛ از جایگزینی گاز کلر تا بازیابی ۲۰۰ مترمکعب آب در ساعت
فولاد خوزستان با اجرای مجموعه‌ای از پروژه‌های پژوهشی و عملیاتی در حوزه تصفیه و بازچرخانی آب، به یکی از جدی‌ترین نمونه‌های مدیریت مسئولانه منابع آبی در صنعت فولاد تبدیل شده است؛ دستاوردهایی که نه‌تنها مصرف را کاهش داده بلکه برداشت از رودخانه کارون را نیز به حداقل رسانده است.
بحران آب در ایران به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اقتصادی و زیست‌محیطی تبدیل شده، در این شرایط نقش صنایع بزرگ در مدیریت مصرف و کاهش برداشت از منابع سطحی، در کانون توجه قرار گرفته است.
صنعت فولاد که ذاتاً پرمصرف و حساس به شرایط آبی است، ناچار است رویکردی نوین در استفاده از منابع اتخاذ کند؛ رویکردی که فولاد خوزستان طی سال‌های اخیر با تکیه بر تحقیق و توسعه و سرمایه‌گذاری پژوهشی در پیش گرفته است.
در سومین روز نمایشگاه بین‌المللی ایران‌متافو ۱۴۰۴، این شرکت با ارائه تازه‌ترین دستاوردهای خود در حوزه جایگزینی سیستم تزریق گاز کلر با آب ژاول و بازیابی آب شاخص هیدروسیکلون‌ها، نشان داد که مدیریت آب دیگر یک انتخاب نیست، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از راهبرد کلان تولید پایدار است.
رویکرد پژوهش‌محور به بحران آب؛ از تغییر فرایندها تا بازسازی سیستم تصفیه
در این نشست تخصصی، عماد مزینی، رئیس تحقیق و توسعه فولاد خوزستان، تصویر روشنی از وضعیت آب در کشور ترسیم کرد؛ وضعیتی که به‌گفته او صنعت فولاد را در آستانه یک تصمیم‌گیری راهبردی قرار داده است.
مزینی با اشاره بر افزایش حساسیت‌ها نسبت به کمبود آب و کاهش بارش‌ها گفت: «صنایع سنگین اگر خود را با شرایط نوین سازگار نکنند، هزینه‌های سنگین و چالش‌های جدی‌تری در آینده خواهند داشت.
وی تاکید کرد: تنها منبع تأمین آب فولاد خوزستان، رودخانه کارون است و همین وابستگی، شرکت را به سمت مجموعه‌ای از پروژه‌های اساسی برای بازچرخانی و کاهش هدررفت سوق داده است. بر اساس توضیحات او، برداشت شرکت تنها ۰.۲ درصد از دبی رودخانه است؛ رقمی که نشان‌دهنده محدودیت برداشت و رویکرد کاملاً محتاطانه شرکت در استفاده از منابع آبی است.
مزینی با بیان اینکه مدیریت مصرف محدود به رعایت سقف برداشت نیست. تأکید کرد: ساختار اولیه تصفیه‌خانه که در سال ۱۳۵۶ طراحی شده بود، دیگر پاسخگوی شرایط فعلی نبود و نیاز به بازنگری جدی داشت. به همین دلیل پروژه بازسازی و بهینه‌سازی سیستم‌های تصفیه با همکاری تیم‌های عملیاتی و مهندسی آغاز شد؛ پروژه‌ای که شامل تغییر مسیر کانال‌ها، نصب تجهیزات جدید، اصلاح خطوط الکتریکال و بازطراحی ابزار دقیق بود و بخشی از منابع آبی‌ای را که پیش‌تر به دلیل نمونه‌گیری و تنظیم کیفیت دفع می‌شد، به چرخه بازگرداند.
مزینی اجرای این پروژه را مصداق پایبندی شرکت به مسئولیت‌های اجتماعی و فعالیت مسئولانه در کنار تولید عنوان کرد و افزود: اجرای طرح‌های جدید در تصفیه‌خانه قدیمی فولاد خوزستان باعث شده تا بخش قابل توجهی از آب هدررفته در فرآیند تولید مجدداً مورد استفاده قرار گیرد و مصرف آب خام کاهش یابد.
بازیابی ۲۰۰ مترمکعب آب در ساعت؛ دستاوردی برای آینده صنعت فولاد
در ادامه نشست، محمدحسن معینی، مدیر آب و پساب فولاد خوزستان، بخش مهم‌تری از ابعاد اجرایی طرح را تشریح کرد.
وی با اشاره به اینکه «مدیریت پایدار آب» ستون اصلی برنامه‌های عملیاتی شرکت است، توضیح داد: با اجرای پروژه بازیابی آب هیدروسیکلون‌ها، میانگین ۲۰۰ مترمکعب در ساعت آب که پیش‌تر دورریز می‌شد، اکنون به چرخه مصرف بازمی‌گردد؛ رقمی که مستقیم و بدون واسطه باعث کاهش برداشت از کارون می‌شود.
معینی گفت: رسیدن به چنین دستاوردی تنها به معنای کاهش مصرف نیست؛ بلکه نشان‌دهنده یک تحول اساسی در منطق بهره‌برداری و نگاه به آب در صنعت فولاد است.
وی اعلام کرد: با اجرای این سیستم، هدررفت آب در واحدهای تصفیه به کمتر از پنج درصد کاهش یافته است؛ عددی که در مقایسه با استانداردهای موجود در صنعت، بسیار قابل توجه به شمار می‌رود.
به گفته محمدحسن معینی، این پروژه دستاوردهای متعددی برای شرکت به همراه داشته است؛ از کاهش هزینه‌های عملیاتی و کاهش وابستگی به برداشت آب خام گرفته تا افزایش بهره‌وری واحدهای تصفیه و ارتقای کیفیت کنترل فرایند، استفاده از فناوری‌های نوین برای بهبود عملکرد سیستم‌های قدیمی و تقویت رویکرد محیط‌زیستی و اجتماعی شرکت، همه نشان‌دهنده تأثیر مثبت این طرح در مدیریت منابع و بهره‌وری عملیاتی فولاد خوزستان است.
وی ضمن قدردانی از حمایت مدیریت ارشد شرکت و معاونت فناوری، تأکید کرد: تحقق این طرح بدون همراهی تیم‌های مختلف عملیاتی ممکن نبود و این موفقیت محصول هم‌افزایی تمامی واحدهای مرتبط است.
فولاد خوزستان؛ نمونه‌ای از تولید مسئولانه در دل بحران آب
جمع‌بندی ارائه‌ها در این پنل تخصصی نشان داد که فولاد خوزستان در مسیر تبدیل شدن به الگوی مدیریت منابع آب در صنعت فولاد ایران قرار دارد. کاهش برداشت از منابع سطحی، استفاده از مواد ایمن‌تر مانند آب ژاول به جای گاز کلر، بازچرخانی آب هدررفت و اصلاح ساختار قدیمی تصفیه‌خانه، همه حکایت از استراتژی مشخصی دارد: حفاظت از منابع آبی و انطباق با الزامات زیست‌محیطی در کنار استمرار تولید پایدار.
اجرای چنین پروژه‌هایی نه‌تنها تضمین‌کننده امنیت تولید در آینده است، بلکه پیام روشنی برای صنایع دیگر دارد؛ اینکه دوران مصرف بی‌محابا به پایان رسیده و هر واحد تولیدی باید سهم خود را در حفاظت از منابع حیاتی بپردازد.
فولاد خوزستان با این دستاوردهای تازه، نشان داد که نگاه پژوهشی و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده می‌تواند حتی در صنایع بزرگ و پیچیده نیز نتایج ملموس و قابل اندازه‌گیری به همراه داشته باشد. این مسیر، اگر با تداوم پروژه‌ها و توسعه فناوری‌های جدید همراه شود، می‌تواند صنعت فولاد ایران را در مواجهه با بحران آب مقاوم‌تر و آینده‌نگرتر سازد.
نظر شما