آیا بازنشستگی پیش از موعد راهکاری مناسب است؟
بازنشستگی پیش از موعد کارگران در صنایع آلاینده ممکن است راهکاری موثر برای پیشگیری از بیماری‌های ناشی از مواجهه طولانی‌مدت با مواد سمی باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سیلیس، با دوره کمون طولانی و اثرات مخرب مزمن، از جمله عوامل خطرزا برای سلامت کارگران محسوب می‌شود.
به نقل از ایلنا، آلودگی‌های صنعتی یکی از چالش‌های بزرگ در واحدهای تولیدی است که کارگران و ساکنان اطراف این صنایع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این آلودگی‌ها عموماً ناشی از انتشار مواد سمی در فضای کاری و محیط زیست اطراف کارخانه‌ها است و می‌تواند خسارت‌های جدی به سلامتی انسان‌ها وارد کند. برای همین، سازمان‌های نظارتی مانند سازمان محیط زیست و وزارت بهداشت دست به اقدامات ضروری زده‌اند تا این خطرات کاهش یابد.
تلاش تولیدکنندگان برای مقابله با ضررهای آلاینده‌ها
برخی واحدهای تولیدی که توانایی مهار کامل انتشار آلاینده‌ها را ندارند، با راهکارهایی مانند پرداخت حق بیمه سخت و زیان‌آور و انجام پروژه‌های مسئولیت اجتماعی در تلاش هستند تا اثرات مخرب فعالیت‌های خود بر محیط زیست و سلامت انسان را جبران کنند. اما محدودیت‌های اقتصادی و مالی در سازمان تامین اجتماعی، باعث شده که بازنشستگی‌های زودتر از موعد فشار بسیاری به این سازمان وارد کند و سخت‌گیری‌های بیشتری در این زمینه به وجود آید.
ماده سمی سیلیس و تهدید سلامتی کارگران
مواد مختلفی می‌توانند بر سلامت پرسنل تأثیر بگذارند، اما سیلیس از جمله موادی است که تاثیر مخربی بر روی سلامت کارگران دارد. این ماده معدنی که در صنایع مختلفی نظیر تولید سیمان ، گچ و شیشه یافت می‌شود، علاوه بر اینکه سبب بیماری‌های پوستی و ریوی می‌شود، می‌تواند بیماری‌های خطرناکی مانند سل ، سیلیکوزیس و سرطان ریه ایجاد کند.
بیماری سیلیکوزیس که بر اثر تنفس گرد و غبار سیلیسی ایجاد می‌شود، یک بیماری شغلی رایج است که متأسفانه درمان قطعی ندارد. تنگی نفس ، سرفه‌های طولانی ، خستگی مفرط و درد قفسه سینه از علائم این بیماری محسوب می‌شوند. واحدهای تولیدی متعددی، مانند معادن زغال سنگ ، خاک چینی و آهک ، به دلیل وجود سیلیس، کارگران خود را در معرض این خطرات قرار می‌دهند.
چالش بازنشستگی زودهنگام
با وجود تجربه‌های جهانی که نشان داده‌اند می‌توان انتشار و خطرات گرد و غبار سیلیس را کنترل کرد، به نظر می‌رسد که در ایران راه‌حلی آسان‌تر – یعنی بازنشستگی زودتر از موعد در قالب مشاغل سخت و زیان‌آور – ترجیح داده می‌شود. در این فرآیند سهم ۴ درصدی سختی کار توسط کارفرما پرداخت شده و کارگران آسیب‌دیده، زودتر از موعد بازنشسته می‌شوند. اما واقعیت این است که این شیوه نمی‌تواند عواقب جبران‌ناپذیر این آلودگی‌ها بر سلامت دستگاه تنفسی کارگران را جبران کند.
بازدید از کارخانه‌ها: غبار سیلیس در همه جا
در بررسی‌های انجام شده از ایران کائولن مرند و سیمان صوفیان ، مشاهدات نشان از گسترش گرد و غبار سیلیسی در فضای محیط کار داشت که شاخص آلودگی بالایی را به نمایش می‌گذاشت. کارشناسان فنی اعلام کردند که این گرد و غبار ناشی از مواد اولیه‌ای است که تا ۵۰ درصد از سیلیس تشکیل شده‌اند. متأسفانه، بسیاری از خطوط تولید فاقد سیستم تهویه استاندارد یا ماسک‌های حفاظتی هستند؛ این امر نگرانی‌ها درباره مواجهه مستقیم کارگران با غبار را افزایش داده است.
همچنین در بخش‌هایی از این واحدها، مواد اولیه تا دمای ۷۰ درجه سانتیگراد حرارت داده می‌شوند که همین موضوع خطر تخریب سلامت کارگران را بیشتر می‌کند.
دیدگاه مدیران صنعتی
علی بیات ماکو، مدیرعامل شرکت ایران کائولن، در این رابطه اظهار داشته است که تولید در این منطقه از کم‌ضررترین تولیدات است و کارگران خطوط تولید تحت پوشش بیمه سخت و زیان‌آور قرار گرفته‌اند و زودتر از موعد بازنشسته می‌شوند. با این حال، به دلیل محدودیت‌های اجرایی، تنها توانسته‌اند آثار ناشی از انتشار گرد و غبار را محدود کنند اما هنوز مشکلاتی وجود دارد.
از سوی دیگر، مدیرکل روابط عمومی شرکت سیمان صوفیاننیز بیان می‌کند که این شرکت تمامی کارگران در معرض سیلیس را تحت پوشش بیمه سخت و زیان‌آور قرار داده و تلاش کرده‌اند حداقل‌های بهداشتی در محیط کار رعایت شود. وی اشاره کرد که آزمون‌های آلاینده‌سنجی هر ساله انجام می‌شود، اما چالش بازنشستگی زودهنگام همچنان ادامه دارد.
هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی مشاغل سخت و زیان‌آور
ابعاد مالی و انسانی بازنشستگی زودهنگام برای سازمان تامین اجتماعی و خود کارگران، یک مشکل جدی است. از یک سو کارگر بازنشسته ممکن است در میانسالی با بیماری‌های جدی و هزینه‌های درمان روبه‌رو شود و از سوی دیگر، سازمان تامین اجتماعی با بحران‌های مالی ناشی از فشار بازنشستگی زودهنگام برای مشاغل سخت و زیان‌آور مواجه است.
با این وجود، تجربه کارخانه کلروپارس تبریز نشان می‌دهد که ایجاد سیستم‌های کنترل آلاینده‌های خطرناک و استانداردهای ایمنی می‌تواند به طور قابل‌توجهی آسیب‌های محیط کار را کاهش دهد. مواد اولیه خطرناک مثل کلر و پالادیوم با استفاده از این سیستم‌ها مهار شده و تأثیرات مخرب به حداقل رسیده است.
لزوم اصلاحات بنیادین در محیط‌های صنعتی
کارشناسان حوزه ایمنی و بهداشت حرفه‌ای معتقدند مشکلات صنایع مرتبط با مواد معدنی نیازمند رویکردی حرفه‌ای‌تر به منظور رفع آلایندگی‌ها و ایجاد محیط کاری ایمن‌تر است. محمدرضا لریجانی ، یکی از کارشناسان برجسته این حوزه، اشاره می‌کند که کارخانه‌ها می‌توانند با تجهیزات مناسب ایمنی ، تهویه‌های استاندارد و کنترل‌های دقیق ، سطح آلایندگی را کاهش دهند و با رعایت اصول بهداشت حرفه‌ای، کارگاه‌های آلوده خود را از شرایط سخت و زیان‌آور خارج کنند.
وی همچنین بر این موضوع تأکید کرد که با بهبود شرایط محیط کار، مدیران و کارفرمایان می‌توانند از بروز بیماری‌های مزمن میان کارگران جلوگیری کنند و به این ترتیب علاوه بر کاهش هزینه‌های درمانی و بیمه، از توان کاری و سلامت نیروی انسانی خود نیز بهره‌مند شوند.
نظر شما