اقتصادآنلاین گزارش می‌دهد؛
جنگ بزرگ بین پاکستان و طالبان + تحلیل جنگ بی‌سابقه و پیامدهای تلفات سنگین
تنش‌های نظامی میان پاکستان و طالبان در مرز دیورند به اوج خود رسیده است؛ این رویارویی بی‌سابقه می‌تواند تأثیرات جدی بر روابط تاریخی و پرتنش دو کشور برجای بگذارد.
روزهای اخیر مرز دیورند میان پاکستان و افغانستان، شاهد درگیری‌های شدید و بی‌سابقه میان دو کشور بوده است. درگیری که پس از بازگشت طالبان به قدرت در کابل، به مرز بحران رسیده و نشانه‌هایی از انفجار تنش میان دو همسایه دیده می‌شود.
در این وضعیت، هر دو طرف یکدیگر را به تجاوز و نقض حریم‌های مرزی متهم می‌کنند و دامنه تبادل آتش توپخانه و حملات هوایی در منطقه همچنان ادامه دارد.
آغاز تنش‌ها؛ حمله هوایی به کابل
این درگیری‌ها با حمله هوایی مشکوک به کابل در هفته گذشته کلید خورد.
طالبان این حمله را به پاکستان نسبت داده و اعلام کرد که حاکمیت ملی افغانستان نقض شده است. منابع امنیتی پاکستان، بدون تایید این ادعا، اعلام کردند این عملیات برای هدف قرار دادن پناهگاه‌های طالبان پاکستان (TTP) در خاک افغانستان ترتیب داده شده بود؛ گروهی که از سال ۲۰۲۱ تاکنون صدها نظامی پاکستانی را کشته و در مناطق مرزی حضور فعال دارد.
این حمله جان چند تن از فرماندهان طالبان پاکستان را گرفت و با واکنش خشمگینانه مقامات افغان مواجه شد که آن را تجاوز آشکار خوانده و وعده پاسخی جدی دادند.
مرز دیورند صحنه درگیری سنگین
چند روز پس از این حادثه، طالبان شب شنبه با آغاز عملیات جدید در امتداد مرز دیورند دست به اقدامات تلافی‌جویانه زد.
نیروهای طالبان اعلام کردند که توانستند سه پایگاه نظامی پاکستان را در ولایت‌های هلمند و کنر به تصرف در آورند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت طالبان، اظهار کرد که در جریان این حملات بیش از ۵۸ نظامی پاکستانی کشته و ۳۰ نفر دیگر زخمی شدند.
او همچنین تاکید کرد که تسلیحات قابل توجهی از نیروهای پاکستانی به دست طالبان افتاده و افزون بر آن بیش از ۲۰ تن از نیروهای افغان نیز در این درگیری‌ها جان خود را از دست دادند.
سخنگوی وزارت دفاع طالبان نیز این حملات را پاسخی به نقض مرزی‌های مکرر و حمله هوایی اخیر پاکستان دانست.
پاسخ تند توپخانه‌ای پاکستان
اسلام‌آباد بی‌درنگ به حملات طالبان جواب داد. یک مقام ارشد پاکستانی اعلام کرد:
«طالبان با تیراندازی از چندین نقطه مرزی به سمت ما آغازگر این درگیری‌ها بودند و ما مجبور شدیم با توپخانه و آتش سنگین پاسخ آن‌ها را بدهیم. تجاوز به مرزهای ما قابل تحمل نیست.»
گزارش‌ها حاکی از آن است که ارتش پاکستان موفق شده ۱۹ پاسگاه طالبان را تصرف کرده و تعدادی از نیروهای این گروه را وادار به فرار کند. رادیو و تلوزیون دولتی پاکستان تصاویر تخریب پایگاه‌های طالبان در منطقه مرزی را پخش کرده‌اند که به نظر می‌رسد بخش‌هایی از قابلیت‌های استراتژیک این گروه را هدف قرار داده باشند.
ادعاهای متضاد و جنگ روایت‌ها
طالبان با ادعای دفاع از تمامیت ارضی افغانستان به درگیری‌ها ادامه می‌دهد، در حالی که پاکستان مدعی است هدف اصلی‌اش سرکوب طالبان پاکستان و توقف فعالیت‌های این گروه در مرزهای مشترک است.
این میان جنگ روایت‌ها نیز داغ شده؛ پاکستان مقامات طالبان را متهم به همکاری اطلاعاتی با هند کرده که از سوی کابل و دهلی‌نو رد شده است.
محسن نقوی، وزیر کشور پاکستان، تجاوزات طالبان را بی‌دلیل خوانده و شلیک به سوی غیرنظامیان را نقض قوانین بین‌المللی توصیف کرده و پاسخ قاطعانه نیروهای پاکستانی را تاکید کرده است.
آیا درگیری‌ها تشدید خواهد شد؟
به اعتقاد تحلیل‌گران این بحران ریشه‌ای عمیق در تاریخ روابط دو کشور دارد. افغانستان از ابتدا مرز دیورند را به رسمیت نشناخته و این موضوع موجب انباشت پیچیدگی‌ها شده است.
مایکل کوگلمن، تحلیلگر جنوب آسیا، تاکید دارد که این بحران می‌تواند به بی‌ثباتی منطقه‌ای گسترده منجر شود. به تعبیر او:
«افزایش حملات متقابل و شدت روزافزون دشمنی، نشانگر رسیدن روابط دو کشور به نقطه جوش تحلیل است. در چنین وضعیتی اگر درگیری‌ها ادامه پیدا کنند، خطرات جدی‌تری جهان را تهدید می‌کند.»
واکنش‌های بین‌المللی
این درگیری‌ها واکنش‌های منطقه‌ای و جهانی گسترده‌ای را به دنبال داشته است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، خواستار خویشتنداری دو طرف شد و گفت ثبات دو کشور تضمین‌کننده آرامش منطقه است. تهران همچنین آمادگی خود برای میانجی‌گری را اعلام کرده است.
قطر و عربستان نیز هر دو بر ضرورت گفت‌و‌گو و کاهش تنش تاکید کرده و نسبت به بحران احتمالی هشدار داده‌اند.
آینده روابط دو کشور
با ادامه وضعیت پرتنش، هر دو کشور مدعی برتری در میدان نبرد هستند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که هیچ‌کدام برنده این درگیری‌ها نخواهند بود.
به گفته کوگلمن: «ادامه این چرخه انتقام و حمله یک خطر بزرگ برای منطقه خواهد بود. بی‌ثباتی ممکن است به مرزهای دیگر نیز سرایت کند و هر دو طرف در دام بحران عمیق‌تری فرو بروند.»
نظر شما