معاون بانک مرکزی تشریح کرد:
ضوابط جدید بانک مرکزی برای پلتفرم های آنلاین طلا؛ بازسازی اعتماد یا مهاجرت به بازارهای غیررسمی؟
خرید و فروش طلا توسط بانک مرکزی تا پایان هفته جاری یا اوایل هفته آینده، چالش‌های نظارتی این بازار پرریسک را هدف گرفته است. این مقررات که شامل پنج شرط سخت‌گیرانه از ذخیره فیزیکی طلا تا احراز هویت کامل کاربران است، می‌تواند بیش از ۵۰۰ پلتفرم فعال را ملزم به شفاف‌سازی یا توقف فعالیت کند. در حالی که کارشناسان این اقدام را گامی ضروری برای کاهش کلاهبرداری و حباب قیمتی می‌دانند، هشدار می‌دهند که عدم نظارت مستمر ممکن است به مهاجرت سرمایه به بازارهای موازی و غیررسمی منجر شود.
معاون بانک مرکزی از ابلاغ ضوابط اجرایی فعالیت پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش طلا تا پایان هفته جاری یا اوایل هفته آینده خبر داد. این ضوابط که در مرحله نهایی بررسی قرار دارند، بیش از ۵۰۰ پلتفرم فعال در این حوزه را ملزم به رعایت سخت‌گیرانه‌ترین شرایط نظارتی خواهند کرد.
نوش‌آفرین واقفی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد که ضوابط اجرایی آیین‌نامه مذکور در کمیسیون اقتصادی دولت در دست بررسی است و به زودی به مرحله ابلاغ نهایی خواهد رسید. هدف از اجرای این مقررات، شفاف‌سازی فرآیند معاملات، حفظ حقوق خریداران و کاهش ریسک فعالیت‌های بدون پشتوانه در بازار طلای دیجیتال عنوان شده است.
بر اساس گزارش‌های پیشین، طی دو سال گذشته بیش از ۲.۵ تن طلا میان حدود ۳ میلیون کاربر در بیش از ۵۰۰ پلتفرم آنلاین مبادله شده است. با این حال، بخش قابل توجهی از این پلتفرم‌ها فاقد مجوزهای لازم بوده و بدون نظارت مؤثر فعالیت می‌کردند.
بانک مرکزی برای ساماندهی به این بازار، پنج شرط اساسی را تعیین کرده که اجرای آن می‌تواند موجب خروج بسیاری از پلتفرم‌های غیرمتعهد از چرخه بازار شود. این شروط شامل ذخیره واقعی طلا در بانک‌های کارگشایی و تبدیل آن به شمش استاندارد، احراز هویت کامل کیف پول‌های دیجیتال پیش از معامله، ثبت تمام تراکنش‌ها در سامانه جامع تجارت، تسویه ریالی حداکثر ظرف ۴۸ ساعت و اخذ تأییدیه امنیتی از پلیس فتا هستند.
هرچند این مقررات می‌توانند فعالیت پلتفرم‌های غیرمجاز و پرریسک را محدود کنند، اما در نهایت به افزایش اعتماد عمومی و تثبیت بازار کمک خواهند کرد.
با این حال، علیرغم ممنوعیت تبلیغات پلتفرم‌های آنلاین طلا از دی‌ماه سال گذشته، هنوز شاهد حضور گسترده تبلیغات این پلتفرم‌ها در فضای شهری و رسانه‌ای هستیم. این مسئله نه‌تنها ضعف نظارتی را نشان می‌دهد، بلکه پیام مخربی مبنی بر امکان دور زدن قانون را به بازار ارسال می‌کند.
به گفته تحلیلگران، بازار آنلاین طلا در شرایط کنونی با ترکیبی از ریسک‌های فنی و اقتصادی مواجه است. گزارش‌های متعددی از تأخیر در تحویل طلا، مغایرت در عیار و وزن و همچنین بلوکه شدن سرمایه‌گذاران وجود دارد. علاوه بر این، عدم پشتوانه فیزیکی کافی برای حجم بالای معاملات، این بازار را به بستری برای قیمت‌سازی مصنوعی و معاملات صورتی تبدیل کرده است.
اجرای ضوابط جدید بانک مرکزی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر بازار سنتی طلا، قیمت سکه و رفتار سرمایه‌گذاری مردم داشته باشد. از یک سو، حذف فشارهای کاذب ناشی از معاملات صوری آنلاین ممکن است به کاهش نوسانات و شکل‌گیری قیمت‌های واقعی‌تر بینجامد. از سوی دیگر، افزایش شفافیت و امنیت می‌تواند اعتماد از دست رفته سرمایه‌گذاران خرد را جلب نماید.
با این حال، موفقیت این طرح منوط به نظارت مستمر، برخورد قاطع با متخلفان و همکاری میان نهادهای نظارتی است. در غیر این صورت، ممکن است بازار به سمت بسترهای غیررسمی و پنهانی مهاجرت کند که همچنان برای سرمایه مردم خطرآفرین خواهند بود.
نظر شما