فساد مالیاتی یا بی‌عدالتی؟ | مالیات بیشتر یا خدمات بهتر؟مردم حق انتخاب ندارند
جزئیات فساد مالیاتی و نبود شفافیت در مصرف مالیات‌های مردم را در ادامه خبر بخوانید.
سازمان امور مالیاتی یکی از ستون‌های اصلی تأمین مالی دولت‌ها در سراسر جهان است. در ایران نیز با توجه به افزایش تعداد مودیان به بیش از ۱۲ میلیون نفر، تلاش‌های گسترده‌ای برای هوشمندسازی نظام مالیاتی و بهبود عدالت مالیاتی صورت گرفته است.
با بررسی روندهای مالیاتی و اصلاحات انجام‌شده در سال‌های اخیر، تغییرات قابل‌توجهی در شفافیت و کارآمدی این نظام ایجاد شده است.
تحلیل دقیق و جامع از وضعیت مالیات در کشور
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، سید محمدهادی سبحانیان، اخیراً در مصاحبه‌ای تلویزیونی به توضیحاتی درباره نقش و اهمیت مالیات در اقتصاد کشور پرداخت. وی با اشاره به افزایش تعداد مودیان مالیاتی به ۱۲ میلیون نفر، تأکید کرد که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی (GDP) در ایران همچنان پایین‌تر از میانگین جهانی است.
افزایش سهم مالیات در تأمین هزینه‌های جاری کشور
در بسیاری از کشورهای پیشرفته، هزینه‌های جاری دولت عمدتاً از محل درآمدهای مالیاتی تأمین می‌شود. بر اساس گفته‌های سبحانیان، در سال ۱۴۰۰، نسبت مالیات به GDP در ایران تنها ۵.۷ درصد بود که این عدد در سال ۱۴۰۲ به ۷.۷ درصد افزایش یافته است. با این حال، این میزان هنوز با میانگین جهانی که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است، فاصله زیادی دارد.
سبحانیان تأکید کرد که افزایش سهم مالیات در تأمین مالی دولت، این امکان را به مردم می‌دهد که در انتخاب محل مصرف مالیات‌ها مشارکت کنند. این موضوع نه‌تنها شفافیت مالیاتی را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود اعتماد عمومی نیز کمک می‌کند.
هوشمندسازی و مردمی‌سازی نظام مالیاتی
یکی از نکات کلیدی مطرح‌شده توسط سبحانیان، هوشمندسازی نظام مالیاتی است. وی اظهار داشت که سامانه مودیان به عنوان یکی از ابزارهای اصلی این هوشمندسازی، نقش بسزایی در تحقق عدالت مالیاتی ایفا می‌کند. این سامانه به مودیان امکان می‌دهد اظهارنامه‌های مالیاتی خود را به صورت الکترونیکی و ساده ثبت کنند.
علاوه بر این، قانون پایانه‌های فروشگاهی نیز به عنوان یک گام مهم در این راستا معرفی شده است. بر اساس این قانون، اظهارنامه‌های مالیاتی به صورت پیش‌فرض در سامانه برای مودیان نمایش داده می‌شود که پس از تأیید آن، نیازی به بررسی مجدد توسط سازمان امور مالیاتی نیست.
ساماندهی معافیت‌های مالیاتی و مقابله با فرار مالیاتی
ساماندهی معافیت‌های مالیاتی یکی از مهم‌ترین اولویت‌های اقتصادی کشور است. سبحانیان با اشاره به غیرهدفمند بودن این معافیت‌ها، تصریح کرد که بسیاری از معافیت‌های فعلی نه‌تنها به عدالت مالیاتی کمک نمی‌کنند، بلکه زمینه‌ساز فرار مالیاتی نیز شده‌اند.
وی افزود که مقابله با فرار مالیاتی تنها از طریق هوشمندسازی امکان‌پذیر است. به گفته او، تعداد مودیان از ۸.۳ میلیون نفر در سال ۱۴۰۰ به ۱۲ میلیون نفر در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته که نشان‌دهنده موفقیت طرح‌های هوشمندسازی مالیاتی است. همچنین، در سال گذشته بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان از فرار مالیاتی وصول شده است.
توسعه مشارکت مردمی در مدیریت مالیات
یکی از نوآوری‌های نظام مالیاتی، طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها است. در این طرح، یک درصد از درآمدهای مالیاتی برای پروژه‌های عمومی انتخاب‌شده توسط مردم اختصاص می‌یابد. سبحانیان اعلام کرد که در حال حاضر ۱۲ هزار میلیارد تومان در این طرح مشارکت داده شده و پیشنهاد شده است که این سهم در سال آینده به دو درصد افزایش یابد.
این اقدام با هدف شفاف‌سازی مصرف مالیات‌ها و جلب مشارکت مردم انجام شده است. با مشارکت فعال‌تر مردم، اعتماد عمومی به نظام مالیاتی افزایش می‌یابد و شفافیت در استفاده از منابع مالی بهبود می‌یابد.
توسعه عدالت مالیاتی در برنامه هفتم توسعه
یکی از موضوعات محوری برنامه هفتم توسعه، ساماندهی معافیت‌های مالیاتی است. به گفته سبحانیان، این برنامه می‌تواند به کاهش نابرابری‌های مالیاتی و افزایش سهم مالیات از GDP کمک کند. با این حال، وجود تبصره‌هایی در این قانون، اجرای آن را با چالش‌هایی مواجه کرده است.
سبحانیان تأکید کرد که باید با استفاده از ابزارهای هوشمندسازی و اصلاح قوانین، نظام مالیاتی را به سمت عدالت بیشتر سوق داد.
افزایش نسبت مالیات به هزینه‌های جاری و تأمین هزینه‌های عمومی
یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی نظام مالیاتی، نسبت مالیات به هزینه‌های جاری است. سبحانیان بیان کرد که این نسبت از ۴۰.۹ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۵۵.۷ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. همچنین، نسبت تأمین هزینه‌های عمومی از محل مالیات‌ها نیز از زیر ۳۰ درصد به بیش از ۴۱ درصد رسیده است.
این ارقام نشان‌دهنده پیشرفت‌های قابل‌توجه در مدیریت مالیاتی و کاهش وابستگی دولت به منابع غیرپایدار نظیر فروش نفت است.
پرسش‌های پرتکرار درباره نظام مالیاتی و اصلاحات آن
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در ایران چقدر است؟
در سال ۱۴۰۰ این نسبت ۵.۷ درصد بود که در سال ۱۴۰۲ به ۷.۷ درصد افزایش یافته است.
میانگین جهانی نسبت مالیات به GDP چقدر است؟
این میانگین در دنیا حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است.
تعداد مودیان مالیاتی در ایران چند نفر است؟
تعداد مودیان از ۸.۳ میلیون نفر در سال ۱۴۰۰ به ۱۲ میلیون نفر در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
هدف از هوشمندسازی نظام مالیاتی چیست؟
هوشمندسازی با هدف افزایش شفافیت، عدالت مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی انجام می‌شود.
طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها چیست؟
در این طرح، یک درصد از درآمدهای مالیاتی برای پروژه‌های انتخاب‌شده توسط مردم اختصاص داده می‌شود.
قانون پایانه‌های فروشگاهی چه مزایایی دارد؟
این قانون فرایند صدور اظهارنامه مالیاتی را برای مودیان ساده‌تر و شفاف‌تر می‌کند.
چرا معافیت‌های مالیاتی باید ساماندهی شوند؟
بسیاری از معافیت‌ها غیرهدفمند هستند و به جای کمک به اقتصاد، باعث نابرابری و فرار مالیاتی می‌شوند.
چند پروژه در طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها تعریف شده است؟
حدود ۲ هزار پروژه در این طرح مشخص شده است.
میزان وصولی از فرار مالیاتی در سال گذشته چقدر بوده است؟
بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان از فرار مالیاتی وصول شده است.
مرکز ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
این مرکز با شماره ۱۵۲۶ به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سوالات مردم و مودیان است.
نسبت تأمین هزینه‌های عمومی از مالیات در حال حاضر چقدر است؟
این نسبت از زیر ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۴۱.۴ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است.
چه اقداماتی برای مقابله با برخوردهای سلیقه‌ای در مالیات‌ستانی انجام شده است؟
سیستمی شدن فرایندهای مالیاتی از برخوردهای سلیقه‌ای جلوگیری کرده و عدالت مالیاتی را بهبود بخشیده است.
برنامه هفتم توسعه چه نقشی در نظام مالیاتی دارد؟
این برنامه با تأکید بر ساماندهی معافیت‌های مالیاتی، به کاهش نابرابری‌ها و افزایش درآمدهای مالیاتی کمک می‌کند.
مزیت هوشمندسازی برای مودیان چیست؟
هوشمندسازی باعث کاهش پیچیدگی‌های اداری و ساده‌سازی فرایندهای مالیاتی برای مودیان می‌شود.
سهم مالیات از هزینه‌های جاری چقدر افزایش یافته است؟
این سهم از ۴۰.۹ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۵۵.۷ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است.
نظر شما