در گفتگوی صمیمی مدیرعامل منطقه آزاد انزلی با اصحاب رسانه در رویداد بزرگ اقتصادی کشور ؛
از صادرات ۱۸ میلیون یورویی تا رونمایی ۲۰ بسته سرمایه‌گذاری
مدیرعامل منطقه آزاد انزلی با بیان اینکه در سال گذشته، حجم صادرات از این منطقه حدود ۱۵ میلیون یورو بود، گفت: در ۷ ماهه نخست سال جاری میزان صادرات به ۱۸ میلیون یورو رسید که رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد.
محمدسجاد سیاهکارزاده در گفت و گو با خبرنگاران اظهار داشت: از ابتدای سال تاکنون، کل صادرات منطقه آزاد ۲۳۰۰ هکتاری انزلی، حدود ۱۸ میلیون یورو بوده است. این صادرات شامل محصولات تولیدی این منطقه می‌شود و با توسعه‌ای که به تازگی انجام شده، امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته این رقم در آینده افزایش یابد.
وی با بیان اینکه در سال گذشته، حجم صادرات از این منطقه حدود ۱۵ میلیون یورو بود، گفت: در ۷ ماهه نخست سال جاری میزان صادرات به ۱۸ میلیون یورو رسید که رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد. این افزایش به دلیل تولیدات منطقه، بازاریابی‌های انجام‌شده و توجه بیشتر به بندر کاسپین به دست آمده است.
سیاهکارزاده در ادامه افزود: بندر کاسپین به دلیل ویژگی‌های خاص خود، از جمله عمق آبخور مناسب (درفت آبی)، در بنادر شمالی شرایط ویژه‌ای دارد و به عنوان بندری از نسل جدید شناخته می‌شود. پسکرانه این بندر به حوزه‌های صنعتی متصل است و این صنایع می‌توانند به‌راحتی محصولات خود را صادر کنند.
وی یکی دیگر از اتفاقات مهم امسال را اتصال راه‌آهن سراسری به بندر کاسپین برشمرد و تصریح کرد: خوشبختانه با پیوستن مجموعه وزارت راه و شهرسازی به این طرح، در خردادماه امسال این اتصال، برقرار شد که بلافاصله بعد از افتتاح، بهره‌برداری نیز آغاز شد. طول کل ریل داخل بندر کاسپین حدود ۶۸۲ متر است و در حال حاضر روزانه در این مسیر تخلیه و بارگیری محصولات صادراتی و ترانزیتی انجام می‌شود.
مدیرعامل منطقه آزاد انزلی از صادرات حدود ۱۵ هزار تن سیمان از این مسیر به روسیه و کشورهای اوراسیا خبر داد و گفت: حدود ۱۵ هزار تن اوره نیز از این مسیر صادر شده که ۱۰ هزار تن آن از مسیر جاده‌ای و ۵ هزار تن آن از مسیر ریلی بوده است. امسال برنامه داریم که طول خط راه‌آهن را به میزان ۵۰۰ متر دیگر افزایش دهیم و با این توسعه، طول خط به بیش از یک کیلومتر می‌رسد. در برنامه نهایی و ایده‌آل، بندر کاسپین حدود ۱۴ کیلومتر خط ریلی خواهد داشت که هم اسکله‌های ریلی و هم انبارها را پوشش خواهد داد.
وجود ۱۵۵ فرصت سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد انزلی
سیاهکارزاده در خصوص فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد انزلی نیز اظهار داشت: در خصوص فرصت‌های سرمایه‌گذاری، ابتکاری توسط دبیرخانه مناطق آزاد صورت گرفته که منطقه آزاد انزلی نیز در این زمینه پیشگام بوده است. ما در مرحله‌ای ۱۰۰ فرصت سرمایه‌گذاری به ارزش ۲۰ هزار میلیارد تومان و در مرحله‌ای دیگر، در نمایشگاه کیش اینوکس قبلی، حدود ۳۵ بسته سرمایه‌گذاری معرفی کردیم.
وی در رابطه با تفاوت بسته‌های سرمایه‌گذاری با فرصت‌های سرمایه‌گذاری گفت: در بسته‌ها، مطالعات امکان‌سنجی انجام شده، مجوزهای سرمایه‌گذاری و حتی مجوزهای اولیه صادر شده و تنها کافی است که سرمایه‌گذار شرایط احراز را داشته باشد تا بتواند پس از طی مراحل قانونی، پروژه را آغاز کند. بنابراین تا پیش از نمایشگاه کیش اینوکس، ۱۳۵ بسته سرمایه‌گذاری به ارزش ۳۰ هزار میلیارد تومان رونمایی شده بود.
سیاهکارزاده در ادامه افزود: در نمایشگاه کیش اینوکس هم با رویکرد فناورانه و توجه به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، ۲۰ فرصت سرمایه‌گذاری جدید به مناسبت بیستمین سال تأسیس سازمان منطقه آزاد انزلی، رونمایی شده است. هم اکنون در مجموع ۱۵۵ فرصت سرمایه‌گذاری شامل این ۲۰ فرصت اخیر به ارزش ۱۰ هزار میلیارد تومان وجود دارد که ارزش کل سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در حوزه‌های مختلف به ۴۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
مدیرعامل منطقه آزاد انزلی در خصوص تسهیلات برای سرمایه‌گذاران خارجی در این منطقه گفت: مناطق آزاد از منظر سرمایه‌گذاری ویژگی‌های استثنایی و خاصی نسبت به سرزمین اصلی دارند که این مزایا در همه مناطق آزاد وجود دارد. به عنوان مثال، سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند با صددرصد مالکیت خودشان، شرکت تأسیس کنند و فعالیت کنند، بدون نیاز به ویزا در مناطق آزاد رفت‌وآمد کنند و از معافیت‌های مالیاتی و گمرکی بهره‌مند شوند.
سیاهکارزاده با اشاره به تشکیل کمیته‌ای برای سرمایه‌گذاری و کمیته رفع موانع سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد انزلی گفت: هدف از تشکیل کمیته سرمایه‌گذاری این است که سرمایه‌گذار در سازمان، سرگردان نشود و به‌محض درخواست، شرایط و مدارک خود را به بخش اقتصادی ارایه دهد.
درخواست او بلافاصله در کمیته مطرح می‌شود و در صورت احراز شرایط لازم، به مراحل نهایی شامل تأیید هیات‌مدیره و عقد قرارداد هدایت می‌شود. ادعای ما این است که در منطقه آزاد انزلی، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به این فرصت‌ها توجه کرده و آنها را ارزیابی می‌کنیم تا به نتیجه برسند.
این مقام مسئول در ادامه اضافه کرد: برای سرمایه‌گذاران، به‌ویژه آنهایی که در حوزه‌های جدی‌تر و با حجم سرمایه‌گذاری قابل توجه حضور دارند، از جمله سرمایه‌گذاران خارجی یا ایرانیان خارج از کشور، یک لاین وی‌آی‌پی نیز جهت پیگیری امور در نظر گرفته‌ایم. همچنین کمیته‌ای برای رفع موانع سرمایه‌گذاری داریم؛ هم اکنون سرمایه‌گذارانی در منطقه داریم که با مشکلاتی مواجه هستند و این کمیته برای حل مشکلات آنها به‌طور جدی وارد عمل می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ما برای این سرمایه‌گذاران جلسات اختصاصی برگزار می‌کنیم که در آن همه ارکان سازمان حضور دارند. در این جلسات، هر یک از سرمایه‌گذاران به‌طور جداگانه مسایل خود را مطرح می‌کنند. خوشبختانه، این جلسات نتایج بسیار خوبی داشته و بسیاری از مشکلات برطرف شده یا در حال رفع شدن است.
آخرین وضعیت تبادلات تجاری با روسیه
سیاهکارزاده در خصوص تبادلات تجاری با روسیه گفت: برآورد ما این است که حجم تبادلات تجاری روسیه در دریای کاسپین یا دریای خزر کمتر از ۱۰ درصد باشد. روسیه برای تغییر سیاست‌های تجاری خود به زمان و ایجاد زیرساخت‌های لازم نیاز دارد. با این حال، ما آمادگی خود را برای همکاری در این زمینه اعلام کرده‌ایم و در جلسات مشترک نیز گفته‌ایم که به‌طور اختصاصی آماده‌ایم تا برای فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب تسهیلات ویژه‌ای را فراهم کنیم.
وی خاطرنشان کرد: اگر روس‌ها به سرمایه‌گذاری در شهر انزلی، منطقه آزاد انزلی و بندر کاسپین علاقه‌مند باشند، ما آمادگی داریم با شرایط ویژه و اختصاصی با آنها تعامل کنیم و فرصت‌های اقتصادی این منطقه را در اختیار آنها بگذاریم. همچنین منطقه آزاد ایران-روسیه در دبیرخانه مناطق آزاد تعریف شده و به عنوان پایگاه همکاری مشترک شناخته می‌شود.
سیاهکارزاده با اشاره به اینکه روس‌ها هنوز به‌طور گسترده وارد حوزه‌های اقتصادی در ایران نشده‌اند، گفت: ما به وزارت خارجه و به خود روس‌ها اعلام کرده‌ایم که آمادگی داریم فرصت‌های مختلفی مانند اجاره انبار در پسکرانه بندر، ایجاد و اختصاص اسکله اختصاصی و حتی فرصت‌هایی در حوزه انرژی و ایجاد کلاسترهای صنعتی را در اختیار آنها قرار دهیم.
وی ابراز امیدواری کرد که این پیگیری‌ها به نتیجه برسد و روس‌ها بتوانند از مسیر ایران برای صادرات و واردات کالاهای خود بهره‌برداری کنند و این مسیر را به‌عنوان یک راهکار ترانزیتی مدنظر قرار دهند.
مدیرعامل منطقه آزاد انزلی تصریح کرد: برای تحقق این هدف، اقداماتی در سطح ملی باید انجام شود و ما در انزلی می‌کوشیم بخشی از این زنجیره باشیم. روس‌ها باید در منطقه آزاد انزلی سرمایه‌گذاری کنند و حضور بیشتری در جنوب ایران، مانند چابهار یا بندر شهید رجایی داشته باشند تا بتوانند مسیر کریدور شمال-جنوب از روسیه تا هند را ایجاد کنند. ما از این همکاری ناامید نیستیم و تلاش‌های خود را ادامه می‌دهیم. پیشنهاداتی به روس‌ها ارائه کرده‌ایم و امیدواریم که در آینده این همکاری به ثمر برسد.
سیاهکارزاده با تاکید بر اینکه این توسعه امکان اختصاص زمین یا فضاهایی برای سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم کرده است، گفت: تا پیش از این، ما با محدودیت زمین مواجه بودیم و امکان تخصیص زمین با مساحت قابل توجه به سختی وجود داشت. اما اکنون با مصوبه‌ای که پس از سال‌ها پیگیری و حدود ۹ سال انتظار به تصویب رسیده، این موضوع تحقق یافته است.
وی در ادامه افزود: منطقه آزاد انزلی حدود ۹ هزار هکتار مساحت داشت، ولی به دلیل برخی کاستی‌های قانونی، این مساحت به ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار کاهش یافت. این امر از همان زمان پیگیری شد تا اینکه اکنون این توسعه مجدداً محقق شده و به مساحتی بالغ بر ۸ هزار و ۴۰۰ هکتار رسیده است. خوشبختانه مجلس شورای اسلامی این توسعه را تصویب کرد، سپس هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت نیز آن را تأیید کرد و در نهایت شورای نگهبان نیز مهر تایید زد.
سیاهکارزاده با بیان اینکه منطقه آزاد انزلی علاوه بر حوزه‌های گردشگری و متصل به وضعیت فعلی خود، سه شهرک صنعتی جدید به مساحت ۲ هزار هکتار خواهد داشت، گفت: همچنین، فرودگاه سردار جنگل (فرودگاه رشت) به این منطقه آزاد ملحق می‌شود و قوانین منطقه آزاد در آن اعمال خواهد شد. این موارد باعث می‌شود که هم حمل و نقل ترکیبی به صورت کامل برقرار شود و هم زمین برای سرمایه‌گذاری در تولید و اشتغال فراهم گردد. این امکانات موجب می‌شود تا در حوزه‌های مختلف، از جمله سرمایه‌گذاری خارجی، قابلیت ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران را داشته باشیم.
نقش موثر منطقه آزاد انزلی در مسئولیت های اجتماعی
ایشان با تاکید بر اینکه درصد قابل‌توجهی از بودجه درآمدی منطقه آزاد انزلی به مسئولیت‌های اجتماعی اختصاص می‌یابد، اذعان داشت: این الزام هم توسط قانون‌گذار در بودجه درج شده و هم ما در طول مدت فعالیت در منطقه آزاد انزلی، تلاش کرده‌ایم که با تشکیل کمیته مسئولیت اجتماعی، نیازهای واقعی مردم را در حوزه‌های مرتبط با منطقه شناسایی کنیم و در آنها سرمایه‌گذاری کنیم. در سال گذشته، نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان در حوزه مسئولیت اجتماعی هزینه کرده‌ایم. این هزینه‌ها شامل بخش‌هایی چون زیرساخت‌های حمل و نقل، فرهنگ، آموزش، ورزش، و تفریحات سالم برای ساکنان منطقه آزاد بوده است.
وی در پاسخ به سوالی در رابطه با وجود مشکل در تأمین مالی پروژه‌ها اظهار داشت: مناطق آزاد نهادهای خودکفا هستند و از دولت بودجه دریافت نمی کنند؛ بنابراین باید منابع مورد نیازشان را خود تأمین و هزینه کنند. ما یک درآمد هزینه داریم و یک منابع مصارف که بر این اساس برنامه‌ریزی می‌کنیم. بخشی از منابع ما از زمین و بخشی دیگر از عوارض دریافتی تأمین می‌شود. هدف ما این است که تا حد امکان مدل درآمدی را از فروش زمین به حداقل برسانیم و به سمت حوزه‌هایی با ارزش افزوده بالاتر حرکت کنیم. پلن فعلی ما همین بوده است و تاکنون موفق به گردش منابع خود شده‌ایم.
مدیرعامل منطقه آزاد انزلی با بیان اینکه پروژه‌های منطقه آزاد رشد چشم‌گیری داشته‌اند، گفت: حجم پروژه‌های عمرانی نسبت به سال گذشته ۱۰ برابر شده و به یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان رسیده است، در حالی که کل بودجه عمرانی سال قبل حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیارد تومان بود. این افزایش نیاز به تأمین مالی دارد و برای آن نیز برنامه‌ریزی کرده‌ایم. در هر اقدامی تلاش می‌کنیم از منابع داخلی استفاده کنیم و همچنین از ابزارهای تأمین مالی موجود در بازار پول و سرمایه که در بودجه پیش‌بینی شده است، بهره بگیریم.
نظر شما