گزارش صفحه اقتصاد از بررسی نمادهای بورسی صنایع معدنی ایران
روند رو به رشد معدن و صنایع معدنی ایران | نمادهای بورسی ارزنده در حوزه معدن و صنایع معدنی کدامند؟
آغاز به کار دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران (Minex ۲۰۲۳) که از تاریخ ۱۲ الی ۱۴ مهرماه ۱۴۰۲ در حال برگزاری است، بهانه‌ای شد تا در این مطلب با نگاهی به عملکرد صنایع معدنی ایران در دولت سیزدهم به بررسی نمادهای بورسی و شناسایی سهم‌های ارزنده حوزه معدن و صنایع معدنی بپردازیم.
شاخص‌های ماهیانه تولید، فروش و قیمت استخراج شده از اطلاعات عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تا حد زیادی می‌توانند با دقت مناسب و به‌صورت بهنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند.
با توجه به بررسی‌های انجام شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که به‌صورت فصلی منتشر می‌شود، مشخص شده این شاخص به‌خوبی می‌تواند در وقفه انتشار این شاخص‌های رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد.
رشد شاخص‌های تحول در بخش معدن و صنایع معدنی ایران
بررسی آمارهای شاخص تحول در بخش معدن از جمله مثبت شدن رشد تولید ناخالص بخش معدن و تورم کمتر در بخش معدن نسبت به بخش‌های دیگر اقتصادی، نشان از به وجود آمدن تحولات اساسی برای بهبود جایگاه بخش معدن و صنایع معدنی دارد.
در تابستان ۱۴۰۱ و پس از ۶ فصل، رشد ارزش افزوده بخش معدن به هفت‌دهم درصد و در پاییز ۱۴۰۱ با افزایش قابل توجه به ۲.۶ درصد رسید. همچنین، وصول حقوق دولتی معادن در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۹۰ درصد و در سال ۱۴۰۱، افزون بر ۹۶ درصد رشد داشته است.
تولید انواع ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ (در سال ۱۴۰۰ تعداد یک‌هزار و ۷۳۸ دستگاه انواع ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی در کشور تولید شده که در سال ۱۴۰۱ به سه‌هزار و ۵۰۰ دستگاه افزایش یافته است) رشد حدود ۱۰۱ درصدی داشته است.
شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی در تیرماه ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 50/5 درصدی و شاخص فروش نمادهای بورسی معدنی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 19/8 درصدی مواجه شد.
رشد بخش معدن و صنایع معدنی در دولت سیزدهم
با رشد بخش معدن و صنایع معدنی با اطمینان می‌توان گفت که این بخش بتواند جایگزین درآمد نفت شده و با به کارگیری مدیران توانمند معتقد به ساخت داخل و بهره‌بردار از ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود این حوزه می‌تواند زنجیره‌های ارزش پیشین و پسین معدن را از مواد اولیه تا تولید، اشتغال، سرمایه‌گذاری، رشد ارزش افزوده، راه‌اندازی صنایع جانبی و رشد صادرات رونق ببخشد.
با توجه به بهبود تعاملات خارجی ایران در دولت سیزدهم و مذاکرات گسترده با کشورهای مختلف قرار شده است، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با جدیت فعالیت در حوزه فراسرزمینی را دنبال کند. بر این اساس مطالعه و بررسی امکان سرمایه‌گذاری و تأمین مواد معدنی مورد نیاز صنایع معدنی کشور از سایر کشورها به‌ویژه همسایگان را در دستور کار خود قرارداده تا بتواند استراتژی‌ها و راهکارهای مناسب در این حوزه را شناسایی و انتخاب کند.
بنابر اعلام ایمیدرو، در دو سال اخیر تلاش‌های زیادی برای افزایش تولید در بخش معدن و صنایع معدنی صورت گرفت و اتفاق‌های مهمی در این حوزه دنبال شد که مهم‌ترین آن حرکت فعالسازی و احیای معادن راکد است. ایمن‌سازی معادن، نوسازی ماشین‌آلات مستهلک و قدیمی و همچنین دعوت از مجموعه‌های دانش بنیان و استارتاپ، از دیگر اقداماتی است که طی دو سال اخیر عملیاتی شده است.
در سال 1400، افزایش تولید در شمش آلومینیوم، کنسانتره سنگ آهن، گندله، کنسانتره مس و کاتد مس نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن انجام شد و در سال 1401 نیز رشد تولید در شمش آلومینیوم، آهن اسفنجی، شمش فولاد، محصولات فولادی و کاتد مس ثبت شده است.
در بخش اکتشاف نیز به گونه‌ای که عملکرد هزینه‌کرد اکتشاف در سال 1401، 1225 میلیارد تومان بوده است. در دو سال اخیر، بالغ بر 24 پروژه توسعه‌ای و زیرساختی حوزه معدن و صنایع معدنی با رقم سرمایه‌گذاری 729 میلیون دلار به بهره‌برداری رسیده است.
در سال 1400 حدود 7100 معدن شناسایی و اولویت‌بندی شد و اقدام کلینیکی روی 460 معدن صورت گرفت و 453 معدن نیز احیا و فعالسازی شد. در سال 1401 نیز 46 بسته پیشنهادی سرمایه گذاری، نهایی شد و برای 290 معدن اقدامات احیا و توسعه صورت گرفت.
نمادهای بورسی ارزنده در گروه معدن و صنایع معدنی ایران
شرکت‌های فعال در حوزه صنایع معدنی، تاثیر بسزایی بر اقتصاد کشور دارند و به همین دلیل در بازار بورس هم توجه زیادی به آنها می‌شود. اقتصاد ما وابستگی قابل‌توجهی به نفت دارد و برای کاهش این میزان وابستگی اقتصاد کشور به صادرات نفت، یکی از مهم‌ترین جایگزین‌ها، فروش فلزات اساسی و مواد حاصل از محصولات معدنی است.
شرکت‌های ملی صنایع مس ایران با نماد «فملی» و شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد «فولاد»، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شرکت‌های گروه فلزات اساسی محسوب می‌شوند
به طور کلی وقتی از صنایع معدنی در بورس صحبت می‌کنیم، بیشتر به دو گروه فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی اشاره می‌کنیم. با این حال، گروه‌های صنعتی دیگری هم مانند استخراج زغال‌سنگ، استخراج سایر معادن، سایر محصولات کانی غیرفلزی و… هم در بورس ایران فعالیت می‌کنند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در صنعت معدنی مشارکت دارند.
تولیدکنندگان فولاد، سنگ آهن، آلومینیوم، مس، سرب و روی، بخش قابل توجهی از ارزش بازار سرمایه ایران را به خود اختصاص داده‌اند و بنابراین، قسمت مهمی از بازار بورس محسوب می‌شوند. به همین دلیل است که صنایع معدنی (به طور خاص فلزات اساسی)، همیشه از توجه زیادی نزد معامله‌گران و فعالان بازار بورس بهره‌مند بوده است.
فلزات اساسی را می‌توان از صنایع اصلی و استراتژیک به حساب آورد. در کشور ما هم، با قرارگیری شرکت‌های مهم تولیدکننده فولاد و مس در این گروه صنعتی، اهمیت و توجه زیادی به صنعت فلزات اساسی اختصاص یافته است. شرکت‌های ملی صنایع مس ایران با نماد «فملی» و شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد «فولاد»، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شرکت‌های گروه فلزات اساسی محسوب می‌شوند. وضعیت سودآوری و در نتیجه قیمت سهام شرکت‌های گروه فلزات اساسی، بیش از هر چیز تابع دو عامل قیمت‌های جهانی این فلزات و قیمت ارز است.
شرکت‌های تولیدکننده سنگ‌آهن در بازار سرمایه عبارتند از: معدنی و صنعتی گل‌گهر (کگل)، معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد)، سنگ‌آهن گهرزمین (کگهر) و توسعه معدنی و صنعتی صبانور (کنور).
مالکیت شرکت‌های سنگ‌آهنی به طور عمده در دست گروه سرمایه‌گذاری امید (وامید) و شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات (ومعادن) است. عملکرد این گروه با افزایش میزان تولید در کنسانتره، آهن دانه‌بندی شده و گندله که از تامین‌کنندگان اولیه فولاد هستند بسیار حائز اهمیت می‌باشد که در سال ۱۴۰۲ توانستند گزارش مثبتی را از خود به ثبت برسانند.
گروه استخراج کانه‌های فلزی، دومین گروه پراهمیت در زمینه صنعت معدنی در بورس محسوب می‌شود. این گروه پس از گروه‌های محصولات شیمیایی و فلزات اساسی، بیشترین ارزش بازار را در بورس ایران اختیار دارد. شرکت‌های مختلفی در گروه استخراج کانه‌های فلزی در بازار بورس و فرابورس ایران پذیرش شده‌اند. بزرگ‌ترین این شرکت‌ها از نظر ارزش بازار، شرکت سرمایه‌گذاری صدرتامین با نماد «تاصیکو»، شرکت معدنی دماوند با نماد «کدما»، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر با نماد «کگل» و شرکت باما با نماد «کاما» هستند.
قیمت‌های جهانی، نرخ دلار، وضعیت بورس کالا و قیمت انرژی، مهم‌ترین عواملی هستند که بر سودآوری و قیمت سهام شرکت‌های گروه استخراج کانه‌های فلزی تاثیر می‌گذارند. همچنین قطعی برق شرکت‌هایی که مصرف برق بالایی دارند، باعث شده است که در زمان‌های کمبود برق در کشور، تولید و فروش محصولات این شرکت‌ها تحت تاثیر قرار گیرد و دچار افت و کاهش شود.
از دیگر مسائلی که در زمینه سودآوری و تعیین قیمت سهام شرکت‌های معدنی اهمیت زیادی دارد، طرح‌های توسعه و میزان ذخایر این شرکت‌‌هاست. شرکت‌هایی که طرح‌های توسعه‌ای قوی و جذابی در دست اجرا دارند، می‌توانند در آینده سودآوری بیشتری داشته باشند.
همچنین باید به میزان ذخایر باقی‌مانده شرکت‌های معدنی توجه کرد. با استخراج مداوم از معادن تحت مالکیت شرکت مورد نظر، اگر منابع جدیدی کشف نشود یا منابع مالی به نحو دیگری جبران نگردد، سودآوری آن شرکت با مشکل مواجه خواهد شد.
گروه استخراج زغال سنگ از دیگر سهم‌های فعال در بخش معدن و از گروه‌های صنعتی کوچک در بورس محسوب می‌شود که تنها شامل 4 شرکت: زغال سنگ نگین طبس با نماد «کطبس»، فرآوری زغال سنگ پرورده طبس با نماد «کپرور»، زغال سنگ پرورده طبس با نماد «کزغال» و صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود با نماد «کشرق» است. از میان نمادهای بورسی گروه استخراج زغال سنگ تنها نماد کطبس در بورس پذیرفته شده و دیگر شرکت‌ها در فرابورس ثبت نماد شده است.
کارشناسان معتقدند که؛ شرایط بنیادی شرکت‌ها و صنایع بورسی در موقعیت خوبی قرار گرفته، به طوری که بازار سهام آماده یک حرکت خیلی خوب است. آنها باور دارند که شاخص کل بازار سرمایه تا پایان سال در شرایط بد بینانه تا کانال دو میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی و در شرایط خوش بینانه شاخص تا کانال سه میلیون واحدی رشد خواهد کرد.
نظر شما