آمارسازی و نمایش نمی تواند احساس واقعی مردم از مشکلات اقتصادی را پنهان کند

کامران ندری عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق، معتقد است آمارسازی و نمایش نمی‌تواند احساس واقعی مردم از مشکلات اقتصادی را تغییر دهد و وقتی واقعیت‌ها معلوم شود، دولت بیش از پیش اعتبار خود را از دست می‌دهد.

عضو هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق به گفت: اخیرا روزنامه دنیای اقتصاد یک نظرسنجی درباره عملکرد اقتصادی دولت آقای رئیسی با حجم نمونه قابل توجه انجام داده است که اگر اشتباه نکنم ۸۷ یا ۸۸ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند از عملکرد اقتصادی ایشان رضایت ندارند. این واقعیت را با هیچ آماری نمی‌توان تغییر داد.

دکتر ندری در پاسخ به پرسش خبرنگار انصاف نیوز در مورد صحت آمارهایی که کم مانده ادعای اشتغال کامل کنند یا آماری درباره صفر شدن تورم کالایی، استناد و مباهات دولت به این اعداد و ارقام را اشتباه خواند و افزود: در اقتصاد، پایداری و استمرار عملکردها اهمیت دارد و بنابراین حتی اگر اعداد ادعایی درست هم باشد که بعید می‌دانم، باید صبر کنند و ببینند این روند تداوم خواهد داشت یا نه.

دانش‌آموخته علوم اقتصادی دانشگاه امام صادق به تاثیرپذیری شاخص‌های اقتصادی از شرایط سیاسی و بین‌المللی اشاره کرد و گفت: بخشی از بهبودها به دلیل همین توافق نیم‌بندی‌ست که با آمریکا به دست آمده است و در این صورت، آقایان نباید به خودشان مباهات کنند و باید از آمریکا ممنون باشند.

ندری ادامه داد: وقتی در بخش واقعی اقتصاد اتفاق خاصی نیفتاده است، نمی‌توان به افت و خیز شاخص‌ها خیلی دل بست و همان‌طور که گفتم آقایان باید منتظر بمانند و ببینند این موفقیت‌ها تکرار خواهد شد یا نه.

این اقتصاددان گفت: در کل، نظام‌های تدبیر برای انتشار آمارها، چه مثبت و چه منفی، با احتیاط عمل می‌کنند. معمول است که خود دولت درباره آمارها موضعی نمی‌گیرد و اجازه می‌دهد تحلیل‌گران، اعداد و ارقام را بررسی و درباره آن بحث کنند اما می‌بینیم که در کشور ما یک نمایش بزرگ ترتیب می‌دهند و وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه، جمع می‌شوند و از دستاوردهای‌شان حرف می‌زنند.   

او ادامه داد: من مطمئن هستم که در میان‌مدت، دولت از ارائه این آمارها یا به بیان دیگر آمارسازی‌ها نتیجه عکس می‌گیرد و بی‌اعتباری‌اش نزد مردم تشدید می‌شود.

آیا راهی وجود دارد که نظام تولید اطلاعات و آمار به شکل دل‌خواه دولتمردان درنیاید و نتوان از دل آن هر عددی را بیرون کشید؟ او پاسخ داد: اطلاعات و آمار کالای عمومی است و کمتر اتفاق می‌افتد که بخش خصوصی یا نهادهای مردمی به تولید آن دست بزنند. در همه‌جا دولت‌ها اطلاعات و آمار جامع را در اختیار دارند و تولید می‌کنند اما با این تفاوت که در کشورهای دیگر، گرچه نهاد تولیدکننده آمار نهاد حاکمیتی است اما مستقل از ملاحظات سیاسی عمل می‌کند. نهاد حاکمیتی تولید آمار، استقلال دارد و تحت تاثیر فشارهای یا نگاه‌های سیاسی قرار نمی‌گیرد.

استاد اقتصاد دانشگاه، ضمن ابراز تاسف از بی‌معنا بودن استقلال برای نهادهای تولید آمار در ایران، اظهار داشت: تولید آمار بر اساس سفارش و آمارسازی مختص ایران نیست و کشورهای دیگری را هم سراغ داریم که آمارهای غیرقابل اعتماد تولید می‌کنند، از جمله چین. بسیاری از آمارهایی که چین منتشر می‌کند در کشورهای دیگر مورد تردید قرار می‌گیرد اما چاره‌ای نیست و به هر حال دولت‌ها متولی انتشار آمار هستند.

او گفت: همان‌طور که گفتم مهم احساس مردم است و با آمارسازی یا سفیدشویی اشتباهات نمی‌توان این احساس را تغییر داد. واقعیت اقتصاد ایران، همان مشکلاتی است که بسیاری را از دولت ناراضی کرده است.