چرا بخش وسیعی از جمعیت کشور حاشیه نشین شده اند؟

چرا بخش وسیعی از جمعیت کشور حاشیه نشین شده اند؟ این سئوالی است که استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به آن پاسخ داده است.

به گزارش پایگاه خبری صفحه اقتصاد، فرشاد مومنی رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با مدیران و برخی از پژوهشگران موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی دیدار و گفتگو کرد. وی در این جلسه اظهار کرد: هر میزان تلاش‌های ارزشمند انجام شده در زمینه ثبت و ضبط اطلاعات و انتقال به مدیریت جدید با دقت و هوشمندی بیشتری صورت گیرد، می‌توان گفت به همان میزان، به وظیفه تاریخی و ملی خودتان عمل کرد‌ه‌اید و هر میزان هم تیم جدید بتواند قدرشناس این ذخیره دانایی باشد در واقع شما پژوهشگران به خواسته خود رسیده اید.

وی افزود: در موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی در زمینه اندیشه‌های مورد اعتناء در حوزه سیاست‌های اجتماعی، حمایت‌های اجتماعی و اندیشه‌های رفاهی در این دوره اقداماتی مناسب انجام شده و بنده به عنوان پژوهشگر مطالعات توسعه به سهم خود، قدرشناس این زحمات هستم.

این استاد دانشگاه با اشاره به نگارش کتاب خود با عنوان «مرزهای دانش توسعه» گفت: در این کتاب به مسیری که اندیشه توسعه طی کرده و در هر دوره به وجه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی پرداخته شده است و ۷ گروه نشانه و استدلال مطرح است که نشان می‌دهد وجه اجتماعی حیات جمعی در قرن ۲۱؛ منزلت ابرتعیین‌کننده پیدا کرده است یعنی مهم‌ترین عامل بقائ ظهور و سقوط حکومت‌هاست که بیش از هر چیز تابع میزان و کیفیت اهتمامی است که در هر دوره به امور اجتماعی می‌شود.

۲۵ درصد کل جمعیت کشور حاشیه نشین است

وی با بیان اینکه باب اندیشه ورزی مسئله محور و با کیفیت تا حد زیادی مسدود شده، اظهار کرد: کشور در ده زمینه آسیب پذیر شده که یکی از آنها، حاشیه نشینی است؛ در حال حاضر میزان جمعیت حاشیه نشین از ۲۵ درصد کل جمعیت کشور در حال عبور است، این مساله، نشان دهنده آن است که در آن دوره، به اعتبار اینکه بر روی ارتقای بنیه تولید فناورانه در بخش کشاورزی کار بایسته‌ای انجام نشده بود و بخش اصلی اهتمام به خدمات عمرانی و زیرساختی فیزیکی اختصاص یافت، زمانی که اولین شوک از طریق سیاستگذاری‌های غلط وارد شد، به هیچ وجه آن خدمات در آن ابعاد بزرگی که ارائه شده بود، نگهدارنده جمعیت روستایی نبود و اکنون تعداد روستاهای خالی از سکنه ابعاد نگران‌کننده‌ای پیدا کرده است.

وی اظهار کرد: در موج اصلاحات ارضی می‌بینیم که فقط جمعیت نیروی فعال مهاجرت می‌کرده و پیوند و همدلی آنها با روستا از بین نمی‌رفته اما اکنون با پدیده تخلیه روستاها به طور کامل مواجه هستیم و به نظر می‌رسد بهتر است در سال تدوین برنامه هفتم توسعه اهتمام ویژه در بحث حمایت اجتماعی به ویژه در مناطق روستایی داشته باشیم و به این نکات کلیدی توجه کنیم.

دو برابر جمعیت زیر خط فقر در سه سال اخیر

مومنی گفت: نتایج پژوهش‌ها بویژه مطالعه موسسه عالی پژوهش نشان می‌دهد که در دوره سه ساله ۹۶ تا 99، جمعیت زیر خط فقر بیش از دو برابر شده و این نیازمند گفتگوهای جدی است و باید بررسی شود که چه عواملی موجبات ایجاد این شوک را فراهم کرده است!؟

این استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه اکنون نیازمند گفتگوهای ملی هستیم، ادامه داد: متاسفانه در برخی سطوح حتی نگاه به مسائل اجتماعی و اقتصادی نگاهی امنیتی پیدا کرده و این موجب می‌شود واکنش‌ها خاموش بمانند و زمانی که اوضاع شکننده شد دیگر آن موقع، اعتراضات و واکنش‌ها قابل پیش بینی و قابل جمع کردن نخواهد بود.

وی اظهار کرد: این نحوه جهش جمعیت به زیر خط فقر در تاریخ بیش از صدساله کشور بی‌سابقه بوده و این امر نیازمند آن است که از ده‌ها زاویه به آن نگاه شود، سطح آگاهی عمومی و نظام آموزشی و تربیتی کشور باید به موضوعاتِ کم اهمیت، پشت کند و در مقابل به مسائل مبتلابه و حیاتی در جامعه بنگرد.

رفاه را نمی‌توان مستقل از تحولات فناورانه دید

مومنی با اشاره به نزدیک شدن به فصل بودجه نویسی در کشور گفت: رفاه را نمی‌توان مستقل از تحولات فناورانه دید چراکه جزء حیاتی‌ترین مسائل این است که اثار بنیه تولید ملی در مسائل سطح کلان دیده شود در حالی که اکنون به کلی نادیده گرفته می‌شود از طرفی فهم نظری از مسائل بسیار تعیین کننده است و در هدف گذاری برنامه های توسعه باید به آن توجه کرد.

رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد گفت: تمام اهداف توسعه از سال ۱۳۲۷ تا برنامه ششم توسعه و اکنون در برنامه هفتم توسعه نیز تکرار می‌شود و این به معنی آن است که به فهم نظری دیررسیده‌ایم و حتی یکی از اهداف کلیدی برنامه توسعه تاکنون محقق نشده است.

وی ضمن تقدیر از تلاش‌های انجام شده در موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی اظهار داشت: امیدوارم همه ما در شرایط کنونی و حساس کشور، نگاهی غیرسیاست‌زده و ملی به مسائل داشته باشیم.

منبع: ایلنا