راز عجیب غذای مورد علاقه شاهان ایرانی که همه را شوکه کرد!
وزارت میراث فرهنگی با برگزاری مسابقه‌ای ویژه، به دنبال بازآفرینی غذاهای تاریخی دوره‌های صفویه، افشاریه و قاجار است تا طعم‌های فراموش‌شده ایرانی دوباره زنده شوند.
در دنیای امروز که فست فودها جایگاه ویژه‌ای در زندگی ما پیدا کرده‌اند و خوراک‌های سنتی و اصیل ایرانی کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شوند، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تصمیم گرفته تا گنجینه غذاهای تاریخی ایران را احیا کند و به عنوان میراثی ارزشمند به گردشگران و مردم معرفی نماید.
اخیراً شاهد برگزاری نخستین مسابقه بازآفرینی غذاهای تاریخی با حضور سرآشپزهای مطرح ایرانی در تهران بوده‌ایم. هدف از این مسابقه بازگرداندن خوراک‌های مربوط به دوره‌های صفویه، افشاریه و قاجار مانند «خورشت متنجن» اصفهان و «قلیه گوشفیل» ترکمن صحرا به منوی رستوران‌ها است تا علاوه بر حفظ میراث فرهنگی، به عاملی برای توسعه گردشگری خوراک تبدیل شوند.
غذاهای باستانی که بازآفرینی شدند
در این مسابقه، تلاش شد تا غذاهای فراموش‌شده‌ای چون «قزقوان» کرمانشاه، «شیرینی فاش»، «ماهی پلو» دامغان، «مسینه بره چوپان»، «آش آلوک»، «شیرینی سپه سالاری»، «خورشت متنجن» اصفهان، «چای نکی» شمال خراسان و «قلیه گوشفیل» دوباره بازآفرینی و معرفی شوند.
خورشت متنجن؛ محبوب شاه عباس صفوی
یکی از غذاهای جذاب این مسابقه خورشت متنجن بود که توسط هانیه شیرپور بازآفرینی شد. این خوراک سنتی اصفهان از دوره صفویه بوده و نزد شاه عباس صفوی بسیار محبوب بوده است.
هانیه شیرپور توضیح داد که در آن دوره، مردم تنها دو وعده غذا می‌خوردند؛ یکی وعده حاضری در ساعات ۱۰ تا ۱۱ صبح و دیگری وعده اصلی در ساعات عصر. این غذا معمولاً در مجالس و مهمانی‌ها سرو می‌شد و دستور پخت آن را از کتاب‌های آشپزی قدیمی صفوی فرا گرفته است.
گردو کباب؛ غذای تویسرکان در دوران افشاریه
عرفان رضائیان یکی دیگر از شرکت‌کنندگان بود که گردو کباب را بازآفرینی کرد. این غذا در دوران افشاریه توسط مردم تویسرکان همدان طبخ می‌شد و بیشتر در پاییز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
او با اشاره به روش پخت این غذا، گفت که گوشت را در هاون می‌کوبیدند و با ترکیب پودر پیاز و روغن دنبه، طبخ می‌کردند؛ روشی که از یک کتاب آشپزی قدیمی الهام گرفته است.
چای نکی؛ خوراکی خراسانی از دوران قاجار
محبوبه نقی‌زاده در این رقابت، غذاهای تاریخی خراسان را بازآفرینی کرد و چای نکی، خوراک معروف دوره قاجار را طبخ نمود. این غذا زمانی سرو می‌شد که ظروف چینی از طریق مسیر ابریشم وارد ایران شدند و در میان اشراف محبوبیت خاصی پیدا کردند.
او توضیح داد که غذا به آرامی طی ۱۰ تا ۱۲ ساعت آماده می‌شد و مواد اصلی آن نخود و گوشت قورمه یا نمک سود بودند.
ترشی قورمه؛ خوراک گرم اردبیل در دوره صفویه
شیوا محمدپور، یکی از شرکت‌کنندگان با توانمندی‌های خاص، خورشت ترشی قورمه را معرفی کرد. این غذا که در اردبیل طبخ می‌شد، در دوره صفویه شکل گرفت و در دوره قاجاریه تکامل یافت.
محمدپور با تأکید بر خاصیت‌های غذایی این غذا، گفت که ترشی قورمه دارای ارزش غذایی بالایی بوده و در زمستان مصرف می‌شده است.
قلیه گوشفیل؛ خوراک سنتی ترکمن صحرا
آرنیکا مردانی، یکی از جوان‌ترین شرکت‌کنندگان، قلیه گوشفیل را بازآفرینی کرد؛ غذایی متفاوت از گوشفیل شیرین اصفهانی. این خوراک سنتی ترکمن صحرا با گوشت قرمز طبخ شده و در گذشته برای مراسم خاصی مانند عروسی‌ها سرو می‌شد.
شیرینی فاش؛ خاطره‌ای از دوره قاجار
عباس مهدوی در تلاش برای احیای شیرینی فاش، توضیح داد که این نوع شیرینی در دوره قاجار محبوبیت داشت و با مواد طبیعی مانند آرد سبوس‌دار، روغن حیوانی و هل تهیه می‌شد.
شیرینی سپهسالاری؛ میراث قاجار
حسن ولی‌زادگان نیز شیرینی سپهسالاری که به دوران قاجار برمی‌گردد را بازآفرینی کرد. این شیرینی در ابتدا در اصفهان و سپس در تبریز تکامل یافت و از مغزهای مختلف برای تزئین آن استفاده شد.
چالش‌های پیش روی معرفی غذاهای سنتی
مدیر کل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به پیشینه غنی غذایی ایران گفت که در تلاش هستند غذاهای فراموش‌شده‌ای همچون «گندم پلو» را از طریق مسابقات و جشنواره‌ها معرفی کنند.
مصطفی فاطمی تأکید کرد که غذاهای ایرانی باید به عنوان جاذبه‌ای گردشگری در سطح بین‌المللی شناخته شوند و در مکان‌های عمومی از جمله رستوران‌ها ارائه شوند.
نظر شما