رئیس انجمن فولاد ایران مطرح کرد:
فولاد ایران در محاصره بحران انرژی و رقابت نابرابر منطقه‌ای | زیان ۱۴ میلیارد دلاری در چهار سال اخیر
کاهش ۵.۷ درصدی تولید فولاد در سال ۱۴۰۳، تنها یکی از تبعات سیاست‌های ناکارآمد در حوزه انرژی است؛ سیاست‌هایی که به گفته فعالان صنعت فولاد، نه‌تنها موجب خسارات گسترده اقتصادی شده بلکه جایگاه ایران در بازارهای جهانی را نیز به خطر انداخته است.
به گزارش صفحه اقتصاد، قطع برق صنایع، تنها یک خاموشی فنی نیست، بلکه پیامدهای سنگین اقتصادی، اجتماعی و صنعتی را به همراه دارد. در شرایطی که کشورهای منطقه با انرژی ارزان و بهره‌های بانکی پایین در مسیر توسعه صنعتی گام برمی‌دارند، تولیدکننده ایرانی ناگزیر است با دست بسته وارد میدان رقابت شود.
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در نشستی که امروز سوم خرداد ۱۴۰۴ برگزار کرد، زوایای تازه‌ای از بحران عمیق صنعت فولاد کشور به دلیل محدودیت‌های شدید انرژی را در حضور اصحاب رسانه روشن کرد. بهرام سبحانی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن فولاد، در این نشست با ارائه آماری نگران‌کننده از میزان زیان تولیدات از دست رفته، از مسئولان خواست با نگاهی واقع‌گرایانه‌تر به موضوع تأمین انرژی صنایع بنگرند.
بنابر اعلام سبحانی، در سال ۱۴۰۳ تولید فولاد کشور نسبت به سال پیش، ۵.۷ درصد کاهش داشته که دلیل اصلی آن محدودیت شدید انرژی است.
وی در این‌باره افزود: در سال جاری، برای نخستین بار برق و گاز به‌صورت هم‌زمان در کارخانه‌های فولاد قطع شد. موضوعی که تأثیر عمیقی بر روند تولید و صادرات گذاشته است.
بر پایه آمار ارائه‌شده توسط سبحانی، ارزش تولیدات از دست رفته ناشی از محدودیت‌های انرژی از سال ۱۴۰۰ تاکنون در مجموع به ۱۴ میلیارد و ۹۹ میلیون دلار رسیده است؛ رقمی که به‌تنهایی نشان‌دهنده میزان خسارت سیاست‌های ناهماهنگ و برنامه‌ریزی‌نشده در حوزه انرژی است. تنها در سال ۱۴۰۳، این زیان بیش از ۵.۵ میلیارد دلار برآورد شده که نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.
رئیس هیات‌مدیره انجمن فولاد با انتقاد شدید از سیاست‌های ناهماهنگ در مدیریت مصرف انرژی، خواستار بازنگری فوری در سیاست‌گذاری‌های کلان و حمایت عملی دولت از تولید شد.
وی در ادامه با انتقاد از کاهش ۹۰ درصدی برق صنایع در سال ۱۴۰۴ آن را به معنای تعطیلی کامل خطوط تولید دانست و گفت: در تولید فولاد، دمای ذوب به ۱۶۰۰ درجه می‌رسد و حتی کاهش برق به ۱۰ درصد باعث توقف فرآیند و آسیب تجهیزات می‌شود. هرگونه اختلال در تأمین انرژی می‌تواند آسیب جدی به ماشین‌آلات، سرمایه‌گذاری‌ها و نیروی انسانی وارد کند. به‌ویژه در صنایعی همچون فولاد که کوره‌های ذوب با دمای بالا در حال فعالیت هستند، قطع ناگهانی برق منجر به نابودی مواد در حال فرآوری شده و این مواد به قراضه تبدیل می‌شوند؛ خسارتی که مستقیماً متوجه تولیدکننده و کارفرما است.
ادامه اجرای محدودیت‌ها، علیرغم تکذیب رسمی
به گفته سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، علیرغم تکذیب رسمی محدودیت‌های برق صنایع توسط وزیر صمت، دستور وزارت نیرو مبنی بر کاهش مصرف به ۱۰ درصد ظرفیت خریداری‌شده همچنان در حال اجراست. این در حالی‌ست که طبق توافق میان وزارتخانه‌های نیرو و صمت، قرار بود تنها ۲ هزار مگاوات از ۱۸ هزار مگاوات مصرفی صنایع کاهش یابد، اما در نهایت این عدد به ۲۵۰۰ مگاوات رسید.
با این حال، برخی واحدهای صنعتی نظیر فولاد مجبور به کاهش مصرف برق تا ۹۰ درصد شده‌اند؛ موضوعی که از دید سبحانی مصداق بارز «بی‌عدالتی» در توزیع انرژی است.
وی تأکید کرد: این سطح از محدودیت، نشانه‌ای از نبود برنامه‌ریزی منسجم و بی‌ثباتی در سیاست‌گذاری صنعتی کشور است.
آسیب‌های فراتر از تولید: از تعطیلی بنگاه‌ها تا بیکاری و مشکلات مالیاتی
سبحانی با اشاره به پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده کاهش ناگهانی انرژی، خاطرنشان کرد: وقتی کارخانه‌ای به دلیل قطعی برق تعطیل می‌شود، نه تنها تولیدی ندارد، بلکه امکان پرداخت مالیات و اقساط بانکی نیز از بین می‌رود. در چنین شرایطی، فشار بر کارفرما و حتی احتمال فروش اموال شخصی برای ایفای تعهدات افزایش می‌یابد.
وی در ادمه با ارائه پیشنهاداتی برای جبران خسارات ناشی از این بحران،تصریح کرد: تعلیق دریافت بیمه کارفرمایی برای بنگاه‌های غیرفعال، تعویق اقساط بانکی به مدت یک سال، و همراهی سازمان امور مالیاتی و تأمین اجتماعی با شرایط جدید اقتصاد، می‌تواند نقشه راهی برای عبور از این بحران باشد. تولیدکننده‌ای که از فعالیت بازمانده، نباید تحت فشار مضاعف برای پرداخت تعهدات قرار گیرد.
تمرکز بر تولید برق یا محصول؟
سبحانی با انتقاد از اینکه صنایع در جایگاه قربانی کمبود برق قرار گرفته‌اند، تأکید کرد: وزارت نیرو نباید تقصیر را به گردن صنایع بیندازد.
وی با بیان اینکه ما باید بجای تولید برق بر روی تولید محصول تمرکز کنیم، راهکار برون‌رفت از این وضعیت در احداث نیروگاه‌های اختصاصی برای صنایع بزرگ دانست و افزود: احداث نیروگاه‌های هزار مگاواتی یا مجموعه‌ای از نیروگاه‌های محلی کوچک می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای تأمین برق پایدار در بخش صنعت باشد. این رویکرد نه تنها وابستگی به شبکه ملی را کاهش می‌دهد، بلکه مانع از توقف‌های مکرر و زیان‌بار در تولید خواهد شد.
رئیس انجمن فولاد با بیان شرایط رقابتی ناعادلانه با کشورهای منطقه، گفت: فاصله ما با کشورهایی مانند عمان، عربستان و قطر تنها چند ساعت دریایی است، اما در عمل، فولاد ایران با هزینه‌های چندبرابری انرژی مواجه است. در حالی‌که در این کشورها برق با قیمت حدود ۶ سنت و گاز با ۱۲ سنت به صنایع عرضه می‌شود، در ایران نه تنها تأمین انرژی دشوار شده، بلکه هزینه آن نیز بالاتر است.
مشکلات مالی و زیرساختی: مانع جدی تولید
سبحانی همچنین با اشاره به نرخ بهره بانکی بالا، اظهار داشت: تولیدکننده ایرانی برای تأمین سرمایه در گردش، با نرخ بهره‌ای بین ۳۵ تا ۴۰ درصد روبه‌رو است؛ در حالی‌که رقبای منطقه‌ای با نرخ ۲ درصدی تأمین مالی می‌کنند. این تفاوت فاحش باعث می‌شود رقابت از اساس بی‌معنا باشد.
وی با انتقاد از ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل داخلی، بیان کرد: به عنوان مثال، یک کشتی ۴۰۰ هزار تنی می‌تواند سنگ‌آهن را از استرالیا به خلیج فارس با هزینه‌ای کمتر از حمل همان مواد از چادرملو به خوزستان منتقل کند. این نشان‌دهنده ناکارآمدی سیستم حمل‌ونقل داخلی است که به‌جای پشتیبانی از تولید، بار مضاعفی بر دوش آن می‌گذارد.
سیاست‌گذاری ناهماهنگ، مانعی برای توسعه صنعتی
سبحانی در پایان هشدار داد: حتی اگر برق و گاز رایگان عرضه شود، تولید فولاد با این حجم از هزینه‌های جانبی، بهره‌های بانکی سنگین، و ناهماهنگی در سیاست‌گذاری، توجیه اقتصادی نخواهد داشت.
وی خواستار تدوین یک نقشه راه شفاف و هماهنگ میان نهادهای مسئول برای حمایت از تولید و ایجاد ثبات در صنعت شد.
نظر شما