صفحه اقتصاد گزارش می دهد:
آخرین خبر از خرید تضمینی گندم امروز یکشنبه ۱۵ تیر ماه ۱۴۰۴ | از زمان پرداخت مطالبات گندمکاران تا خبر خوش از قیمت گندم
آخرین خبر از خرید تضمینی گندم امروز یکشنبه ۱۵ تیر ماه ۱۴۰۴ و زمان پرداخت مطالبات گندمکاران تا خبر خوش از قیمت گندم را در این گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد بخوانید. کاهش ۳۰ درصدی تولید گندم در سال جاری، اعتراض گندمکاران به قیمت تضمینی و وابستگی فزاینده به واردات، زنگ خطر جدی برای امنیت غذایی ایران به صدا درآورده است. آمارهای رسمی نشان می دهد تولید گندم امسال به ۸.۵ میلیون تن کاهش یافته، در حالی که سال گذشته این رقم ۱۲.۵ میلیون تن بود.
گندم به عنوان یکی از محصولات اساسی و حیاتی در سبد غذایی ایرانیان، همواره از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد و امنیت غذایی کشور برخوردار بوده است. این محصول استراتژیک نه‌تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در تأمین غذای پایه مردم دارد، بلکه به عنوان یک کالای حساس سیاسی-اقتصادی نیز مطرح می‌باشد. در سال‌های اخیر، با توجه به تغییرات اقلیمی، چالش‌های اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های بخش کشاورزی، وضعیت تولید گندم در کشور با نوسانات قابل توجهی روبرو شده است.
بررسی آخرین آمار و گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که تولید گندم در ایران با کاهش محسوسی مواجه شده که این موضوع نگرانی‌هایی را درباره وابستگی بیشتر به واردات و تهدید امنیت غذایی ایجاد کرده است. در این گزارش تحلیلی، به بررسی وضعیت فعلی تولید گندم و راهکارهای ممکن برای خروج از این وضعیت پرداخته می‌شود.
وضعیت فعلی تولید و تحویل گندم در کشور | آمار رسمی تحویل گندم به دولت
به گزارش صفحه اقتصاد، بر اساس اعلام علی‌قلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران، تا پیش از تعطیلات ایام محرم، حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم به دولت تحویل داده شده است. در این میان، استان‌های خوزستان و کردستان به ترتیب رتبه‌های اول و دوم را در تحویل گندم به دولت کسب کرده‌اند. این آمار در حالی اعلام می‌شود که برداشت گندم دیم در استان‌های سردسیر آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود تا ۱۵ شهریور با برداشت محصولات از کشت‌های آبی این استان‌ها ادامه یابد.
پیش‌بینی کاهش تولید گندم در سال جاری
مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران با اشاره به کاهش عملکرد امسال گندم، پیش‌بینی کرده است که تا پایان فصل برداشت، شاهد کاهش ۳۰ درصدی تولید این محصول نسبت به سال گذشته خواهیم بود. بر اساس آمار ارائه شده، سال گذشته حدود ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم در کشور تولید شد، اما پیش‌بینی می‌شود این عدد در سال جاری به حدود ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کاهش یابد.
دلایل کاهش تولید گندم
عوامل متعددی در کاهش تولید گندم در سال جاری نقش داشته‌اند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
خشکسالی مستمر: کشور در پنجمین سال متوالی خشکسالی قرار دارد که تأثیر مستقیمی بر کاهش سطح زیر کشت و عملکرد گندم داشته است.
کاهش انگیزه اقتصادی برای کشاورزان: قیمت خرید تضمینی گندم نتوانسته است هزینه‌های تولید را پوشش دهد و این موضوع باعث کاهش تمایل کشاورزان به کشت این محصول شده است.
تغییر الگوی کشت: بسیاری از کشاورزان به دلیل مقرون به صرفه نبودن کشت گندم، به محصولات سودآورتر روی آورده‌اند.
وضعیت پرداخت مطالبات گندمکاران | آمار پرداخت‌های انجام شده
بر اساس اعلام مسئولان، تا پیش از تعطیلات، مبلغ ۴۵ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بابت گندم‌های تحویل شده به دولت پرداخت شده است. با این حال، حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان از مطالبات گندمکاران همچنان باقی مانده است.
وضعیت تسویه حساب با کشاورزان
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کشاورزانی که از پنجم تا پایان فروردین محصولات خود را تحویل دولت داده‌اند، حدود ۷۵ درصد مطالبات خود را دریافت کرده‌اند. همچنین، پرداخت بهای گندم‌های تحویلی از ابتدای اردیبهشت تا ۲۵ خرداد تا حدود ۵۰ درصد تسویه شده است. مسئولان وعده داده‌اند که پس از تعطیلات، تأمین اعتبار لازم انجام شده و بخش دیگری از مطالبات گندمکاران پرداخت خواهد شد.
تحلیل کارشناسی از بحران کاهش تولید گندم | دیدگاه کارشناسان کشاورزی
فاطمه پاسبان، کارشناس ارشد کشاورزی، معتقد است که کاهش تولید گندم در کشور تنها ناشی از عوامل اقلیمی نیست، بلکه ضعف سیاست‌گذاری، بی‌اعتمادی کشاورزان و نبود حکمرانی علمی در بخش کشاورزی از عوامل اصلی این وضعیت هستند. به گفته وی، تا زمانی که سیستم داده‌محور و تصمیم‌ساز در این بخش طراحی نشود، تولید ملی آسیب‌پذیر باقی خواهد ماند و وابستگی به واردات، امنیت غذایی کشور را تهدید خواهد کرد.
اعتراض نماینده مجلس به قیمت گذاری گندم
از سویی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با انتقاد از تأخیر در تعیین نرخ خرید تضمینی گندم، تأکید کرده است که قیمت‌گذاری باید پیش از کشت پاییزه اعلام شود.
محمد سبزی عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس ضمن با اشاره به قانون مصوب مجلس درباره خرید تضمینی محصولات کشاورزی در دوره گذشته اظهار داشته است: طبق قانون، قیمت‌گذاری گندم باید توسط شورایی متشکل از ۹ عضو انجام شود؛ سه نفر از نمایندگان بخش خصوصی، سه نفر از نمایندگان کشاورزان و سه نفر از دولت که همگی دارای حق رأی هستند. همچنین دو نفر از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس نیز به‌عنوان ناظر در این شورا حضور دارند.
همچنین، وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر روند تعیین قیمت با تأخیر مواجه شده، گفته است: متأسفانه یک الی دو سال است که با وجود تصویب قانون، اعلام نرخ خرید تضمینی گندم با تأخیر صورت می‌گیرد. دلیل این تأخیر عمدتاً اختلاف نظر بین نمایندگان کشاورزان و دولت بر سر قیمت نهایی است که منجر به طولانی شدن فرآیند تصمیم‌گیری می‌شود.
سبزی با اشاره به اینکه نتیجه این تأخیر، ضرر مستقیم به کشاورزان است؛ گفته است که آنان باید پیش از شروع فصل کشت، از قیمت خرید تضمینی اطلاع داشته باشند تا بتوانند برای کشت پاییزه برنامه‌ریزی کنند.
وی تأکید کرده است: امسال در کمیسیون کشاورزی تلاش می‌کنیم این فرآیند سریعتر انجام شود تا نرخ خرید تضمینی پیش از آغاز کشت اعلام شده و کشاورزان با اطمینان خاطر وارد فصل تولید شوند و متضرر نشوند.
چالش قیمت خرید تضمینی گندم
یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش تولید گندم، عدم رضایت گندمکاران از قیمت خرید تضمینی است. کشاورزان طی سال‌های متمادی نسبت به پایین بودن قیمت‌ها و عدم پوشش هزینه‌های تولید اعتراض داشته‌اند. این نارضایتی باعث شده است که بسیاری از آن‌ها به سمت محصولات سودآورتر و نقدی‌تر گرایش پیدا کنند.
مشکل نظام قیمت‌گذاری
به گزارش خبرنگار صفحه اقتصاد، یکی از مشکلات اساسی در قیمت‌گذاری گندم، نبود بانک اطلاعاتی دقیق و سیستم منطقه‌محور است. در حال حاضر قیمت خرید تضمینی به صورت کلی و سراسری اعلام می‌شود، در حالی که هزینه‌های تولید در مناطق مختلف کشور بسیار متفاوت است. این یکسان‌نگری باعث شده است که در بسیاری از مناطق، کشت گندم برای کشاورزان مقرون به صرفه نباشد.
بحران اعتماد در بین گندمکاران | کاهش اعتماد به نظام حمایتی
کاهش اعتماد و اطمینان کشاورزان به نظام حمایتی کشور، یکی از دلایل جدی خروج آن‌ها از چرخه تولید گندم است. تجربه‌های گذشته به کشاورزان ثابت کرده که حتی در صورت پیگیری و مطالبه‌گری، قیمت عادلانه‌ای برای محصولشان تعیین نمی‌شود.
تأثیر تغییرات اقلیمی
شدت گرفتن آثار تغییر اقلیم نیز خسارت‌های بیشتری به بخش کشاورزی وارد کرده است. بسیاری از کشورها با سامانه‌های پیشرفته تصمیم‌گیری، تعیین می‌کنند کدام محصول در کجا و به چه میزانی باید تولید شود، اما در ایران علیرغم ارائه طرح‌هایی مانند الگوی کشت، عملاً اجرایی‌سازی آن به دلیل نبود حمایت مالی و زیرساختی متوقف مانده است.
چالش‌های زیرساختی
کمبود آب، قطعی برق، و نبود منابع کافی، کشاورزان را در برابر بحران‌ها ناتوان کرده است. این در حالی است که نبود سیستم بیمه‌ای مؤثر، حمایت‌های پس از خسارت، و فقدان سیاست‌های جبرانی، کشاورزان است. امیدواریم که دولت هرچه سریعتر چاره ای در این باره بی اندیشد.
نظر شما