مدیرکل دفترصادرات محصولات دانش‌بنیان و خدمات فنی و مهندسی سازمان توسعه تجارت ایران مطرح کرد:
تا روز ملی صادرات/ توسعه صادرات با تمرکز بر خدمات دارای ارزش افزوده بالا/ لزوم روزآمد شدن زنجیره تولید تا توزیع
مدیرکل دفترصادرات محصولات دانش‌بنیان و خدمات فنی و مهندسی سازمان توسعه تجارت ایران ضمن اشاره به تمرکز بر تولید کالا، خدمات و صادرات مبتنی بر ارزش افزوده و سطح فناوری بالا، بر به روزرسانی زنجیره تولید، تامین و توزیع کالا و بهره‌گیری از دانش فنی در عرصه صادرات کالا و خدمات تاکید کرد.
توسعه صادرات غیرنفتی باهدف دور شدن از خام‌فروشی در برنامه هفتم توسعه دیده شده است؛ در سال‌های اخیر علاوه‌بر صادرات کالا، صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز دیده شده است؛ توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی علاوه بر رونق تولید و خدمات از تاثیرگذارترین عوامل توسعه کمی و کیفی صادرات و توسعه فناوری است. ایران، می‌تواند از مزیت همجواری با کشورهایی که توان تکنولوژی کمتری نسبت به ما برخودارند به نفع خود و توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی بهره بگیرد؛ هم‌اکنون توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی به‌ویژه در کشورهای پیرامونی از جمله عراق را فراهم کرده و محصولات ایرانی توانستند در این بازارها راه خود پیدا کنند. در همین رابطه محمدرضا کریم‌زاده مدیرکل دفتر صادرات محصولات دانش‌بنیان و خدمات فنی و مهندسی سازمان توسعه تجارت ایران در گفت‌وگویی ضمن اشاره به تمرکز بر تولید کالا، خدمات و صادرات مبتنی بر ارزش افزوده و سطح فناوری بالا، بر به روزرسانی زنجیره تولید، تامین و توزیع کالا و بهره گیری از دانش فنی در عرصه صادرات کالا و خدمات تاکید کرد.
صادرات، مهم‌ترین شاخص اقتصاد در جوامع و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی است؛ به نظر شما برای توسعه صادرات غیرنفتی و دور شدن از خام‌فروشی چه برنامه‌های باید در دستور کار دولت و بخش‌خصوصی قرار بگیرد؟
مولفه‌های موثر در توسعه صادرات باید مورد توجه قرار بگیرد؛ ایران در تولید برخی کالاها و خدمات مزیت رقابتی دارد و دیگر کشورها نیز نیازمند آنها هستند؛ در این حالت جریان طبیعی صادرات شکل می‌گیرد. پس باید نسبت به معرفی و شناساندن کالاهای مزیت‌دار و رقابتی خود اقدام کنیم.
ابزارهای موثر برای معرفی پتانسیل‌های صادراتی عبارتند از؛ برگزاری رویدادهای داخلی و خارجی، بازاریابی و ورود به شبکه‌های توزیع در کشورهای هدف، رایزنان بازرگانی، مراکز تجاری، ایرانیان مقیم متخصص، برگزاری جلسات مشترک، بازدیدها، کمیسیون‌ها و کمیته‌های مشترک بین ایران با دیگر کشورها. به نظر می‌رسد هر کدام از این ظرفیت‌ها بستر مناسب برای توسعه صادرات را ایجاد می‌کند.
همچنین پیگیری موضوعاتی از جمله رصد و پایش تحولات بازار، علائق و سلایق مصرف‌کنندگان و شناخت دقیق تقاضای بازار، می‌تواند زمینه‌ساز رشد صادرات را فراهم کند؛ به عنوان مثال تولیدکنندگان فرش ماشینی باوجود توسعه کیفی باید به سلایق بازارهای هدف نیز توجه کنند برخی بازارها مدل‌ها و رنگ‌های خاصی را می پسندند از این‌رو طبیعی است که متناسب باخواست مشتریان تولید صورت بگیرد تا این محصول در بازارهای جهانی از فروش بالاتری برخوردار شوند.
این نکته را باید در نظر داشت که دولت‌ها بسترساز صادرات هستند و از سوی دیگر بخش‌های خصوصی نیز در قالب تشکل‌ها و انجمن‌ها، باید برنامه مشخص و مستمری بری توسعه صادرات داشته باشند؛ به نظر بنده دولت و بخش‌خصوصی با تبادل نظر می‌توانند به برنامه‌های هدفمند و همسو برسند؛ در این شرایط دو بخش از حساسیت‌ها آگاه خواهند شد و می‌دانند از چه مواردی باید پشتیبانی شود؛ بخش خصوصی باید مختصات بازاری که می‌خواهد در آن فعالیت کند را در حد امکان شناسایی کند و به طور مستمر تحولات آن را بررسی و فعالیت‌ها را بر آن مبنا تنظیم کند.
باید این نکته را در نظر داشت که برای ورود، حفظ سهم، توسعه و ماندگاری در بازارهای خارجی باید اقدامات لازم را اجرا و در دستور کار قرار داد.
مجموعه وزارت صمت به‌ویژه سازمان توسعه تجارت ایران نقش موثر و کلیدی در هماهنگی سیاست‌ها، برنامه‌ها و پشتیبانی از فعالیت‌های صادراتی دارد؛ تولید صادرات محور، دارای اهمیت است و باید بر اساس یافته‌های بازار برای آن برنامه ریزی کرد. این برنامه‌ریزی‌ها در همه شئون کشور باید مورد توجه قرار بگیرد از بازنگری در مهارت آموزی، تربیت متخصص و دانشگاهی گرفته تا به کارگیری فناوری‌های جدید در تولید کالا و خدمات و کاهش قیمت تمام شده و افزایش بهره وری.
بدیهی است اگر چنین رویکردی داشته باشیم می‌توان انتظار داشت سهم متناسب با تلاش‌هایمان را در عرصه صادرات حاصل کنیم.
حضور در رویدادهای بین المللی، منطقه‌ای و رصد اخبار باید جدی گرفته شود؛ به عنوان مثال در خصوص نوآوری خبری به ما می‌رسد ساز و کار تحلیل تعریف و در مسیر بهره‌گیری از آن به طور سلسله مراتبی به مراکز تصمیم گیری منتقل و در صورت لزوم وارد فرآیند کار می‌شود. به نظر می‌رسد این موضوع باید در گفتمان عمومی گنجانده و م حتی در کتاب‌های درسی هم می تواند با ظرافت وارد شود.
از دید شما تمرکز بر رشد صادرات غیرنفتی تاچه میزان می‌تواند به جهش تولید و مهار تورم کمک کند؟
صادرات اعم از کالا و خدمات و حضور در بازارهای بین الملل تجارب ارزنده‌ای را به همراه دارد. یکی از مهم ترین موضوعات، شناسایی تقاضای خارجی و برنامه‌ریزی برای تامین تقاضا و تولید کالا و خدمت متناسب با آن است.
وقتی یک بنگاه تولیدی علاوه بر تامین بازار داخلی، مازاد تولیدات خود را به بازاری صادر می کند و بعد از مدتی با توجه به نیاز بازار و کیفیت محصول تقاضا در بازار خارجی برای دریافت کالا افزایش می‌یابد؛ طبیعی است که نیاز به افزایش ظرفیت تولید ایجاد می‌شود . افزایش تولید در بلندمدت می‌تواند ضمن کمک به اشتغال‌زایی، زمینه‌های کاهش تورم را فراهم کند؛ البته در بخش‌های مختلف از جمله کالا و خدمت این روند می‌تواند متفاوت باشد.
برای افزایش سهم ارزش افزوده در صادرات ساخت ایران ( کالاهای غیرنفتی) چه برنامه‌های باید در دستور کار قرار بگیرد؟
هر چقدر به‌سمت تولید با ارزش افزوده بالا و دارای سطح فناوری بالاتر حرکت کنیم می‌توان انتظار داشت سهم ارزش افزوده کالای ساخت ایران و صادراتی افزایش پیدا کند. برای دستیابی به این امر بدیهی است که باید در سیاست‌های صنعتی کشور بازنگری صورت بگیرد. واحدهای تولیدی تجهیز و نوسازی شده و یا واحدهای جدید توسعه پیدا کنند که خروجی آن افزایش محصولات با فناوری بالاتر و با ارزش افزوده بالاتر است.
این سیاست در ذات خود بهره‌وری بالاتر و مدیریت بهینه منابع را به‌همراه خواهد داشت از این‌رو اتاق فکر سیاست‌گذاری باید با حضور صاحبان اندیشه و فعالان اقتصادی، با تجربه در عرصه بین‌الملل، تشکیل و خروجی آن در سند مربوط دیده شود.
اعزام و پذیرش هیات‌ها به گونه‌ای که قبل از آن بررسی بازار و هماهنگی با همتایان صورت گرفته باشد و با دستور کار مشخص انجام شود بسیار مفید خواهد بود. توسعه سامانه‌های رصد و پایش صادرات از دیگر ابزارهای مهمی است که می تواند کمک کننده باشد. همکاری های مشترک با برندهای مطرح و شرکت‌های توانمند خارجی و تشکیل کنسرسیوم های تولیدی و صادراتی از موارد مهم دیگر خواهد بود.
اگر بخواهیم در یک جمله این مفهوم را توسعه دهیم می توان گفت لازم است زنجیره‌های پشتیبانی صادرات تشکیل شود که دارای وجوه و بازیگران متفاوت با دستور کارهای مشخص خواهد بود.
گفتنی است، روز ملی صادرات پایان مهر با حضور مقامات عالی کشوری و جمعی از فعالان اقتصادی باهدف تقدیر و تکریم از صادرکنندگان نمونه برگزار خواهد شد.
نظر شما