چرا ایران در اجلاس شرم‌الشیخ شرکت نکرد؟
عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ، نشان‌دهنده استمرار سیاست فاصله‌گیری از نظم جهانی و تأکید بر رویکردهای متفاوت در تعاملات بین‌المللی است.
دلایل شرکت نکردن ایران در اجلاس‌های جهانی موضوعی است که نیازمند تحلیل دقیق‌تری می‌باشد. روند سیاست‌گذاری‌های ایران نشان می‌دهد که این کشور معمولاً خود را مستقل از نظم جهانی جاری تعریف کرده و اصول شکل‌گیری چنین نشست‌ها و جلسات بین‌المللی را چندان نمی‌پذیرد. در حالی که مفاهیم اساسی این اجلاس‌ها بر پایه همکاری و هماهنگی جهانی طراحی شده‌اند، شرکت‌کنندگان به دنبال دستیابی به منافع مشترک و اهداف از پیش تعیین‌شده هستند.
ابعاد سیاسی و داخلی سفرهای غیرضروری
نحوه حضور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل نیز گویای این موضوع است. اعزام هیئت‌های پرتعداد و گاه غیرضروری، بیشتر کارکردی داخلی داشته‌اند تا بهبود ارتباطات جهانی. در کنار این سفرها، مباحثی مانند خریدهای شخصی و سوغاتی نیز مطرح بوده‌اند که هزینه‌هایی را بر کشور تحمیل کرده‌اند. چنین رویکردی به جلسات جهانی، بدون پذیرش کامل چارچوب‌های حاکم، بهره‌وری محدودی داشته و انتظار اثرگذاری بالایی از آن نمی‌توان داشت.
تناقض موجود در منطق دستگاه دیپلماسی
دلایل عدم حضور ایران در نشست توسط آقای عراقچی، معاون وزارت خارجه مطرح شده است. وی اظهار داشته:
«هرچند ما علاقه‌مند به تعامل دیپلماتیک هستیم، اما نه من و نه رئیس‌جمهور نمی‌توانیم با کشورهایی وارد تعامل شویم که مستقیماً به مردم ایران حمله کرده‌اند و همچنان ما را تهدید و تحریم می‌کنند.»
با این حال، نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که چرا ایران در سازمان ملل با برخی از همین کشورها دیدار و گفت‌وگو انجام داده است؟ این موضع‌گیری باعث شده که دلایل اعلام‌شده توسط وزارت خارجه از نظر کارشناسان کمتر قانع‌کننده به نظر برسد.
جایگاه ایران در تعاملات منطقه‌ای و حمایت از فلسطین
در ادامه، عراقچی به تبیین نقش ایران پرداخته و گفته است:
«ایران همیشه نقشی کلیدی در تامین صلح و ثبات منطقه داشته و خواهد داشت» و «از هر اقدامی که به متوقف شدن جنایت‌های اسرائیل در غزه و خروج نیروهای اشغالگر منجر شود، حمایت می‌کند.»
اما آیا عدم حضور در این نشست‌ها، می‌تواند این نقش کلیدی را تقویت کند؟ یا ایران باید مسیر دیگری را برای تحقق اهداف منطقه‌ای خود جستجو کند؟ این سوال همچنان مطرح است و اقدامات ایران در کشورهایی مثل سوریه و لبنان نیز زمینه‌ساز پرسش‌هایی جدید در این باره می‌شود.
ضعف در توضیحات رد دعوت
سخنان عراقچی درباره حقوق فلسطینیان و ضرورت حمایت از آن‌ها قابل احترام است، اما در پاسخ به عدم حضور در نشست جهانی کافی به نظر نمی‌رسد. تحلیل‌گران بر این باورند که وزارت خارجه باید شفاف‌تر درباره دلایل عدم شرکت و احتمال وجود نگرانی‌های خاص توضیح می‌داد تا این تصمیم بتواند اعتماد بیشتری در عرصه جهانی ایجاد کند.
در مجموع، اگر سیاست‌های وزارت خارجه با تمرکز بر خاتمه جنگ در غزه باشد، می‌تواند مورد تقدیر واقع شود. اما اگر تنها عذر و بهانه‌ای برای کاهش ارتباطات بین‌المللی باشد، احتمالاً به زیان ایران تمام خواهد شد و ممکن است به خدشه‌ای در اعتماد جهانی نسبت به دیپلماسی این کشور منجر شود.
نظر شما