ترامپ تحت فشار برای دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران | ترامپ و ایران: از بن‌بست هسته‌ای تا شانس یک توافق پرچالش
در حالی که فشارها برای رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران افزایش یافته، ترامپ و تیمش در پی دستیابی به توافقی جدید با ایران هستند.
رسانه آمریکایی نوشته «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا که در سال ۲۰۱۸ و در دوره قبلی ریاست جمهوری‌اش از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد، فرمولی ساده برای بی اعتبار کردن این توافق داشت. او با انتقاد از تیم مذاکره کننده «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا گفت که «آن‌ها تنها می‌بایست از سر میز بلند می‌شدند و مذاکرات را ترک می‌کردند، سپس ایرانی‌ها با التماس می‌آمدند».
ترامپ آن زمان به روزنامه نیویورک تایمز گفت: این توافقی است که می‌توانست خیلی بهتر باشد، فقط اگر چند بار میز مذاکره را ترک می‌کردند. آن‌ها خیلی بد مذاکره کردند.
نیویورک‌تایمز روز چهارشنبه نوشته است: اکنون، در لحظه‌ای که ایرانی‌ها نسبت به زمان توافق قبلی، برنامه هسته‌ای بسیار گسترده‌تری تا حدی به این دلیل دارد که خود ترامپ این توافق را در سال ۲۰۱۸ کنار گذاشت، رئیس‌جمهور آمریکا این شانس را دارد که نشان دهد چگونه مذاکرات باید، انجام می‌شد.
این رسانه در ادامه نوشت: تا اینجای کار، شکاف بین ۲ طرف بسیار زیاد به نظر می‌رسد. به نظر می‌آید که ایرانی‌ها به دنبال نسخه به روز شده توافق دوران اوباما هستند که تنها ذخایر مواد هسته‌ای ایران را محدود می‌کرد. آمریکایی‌ها می‌خواهند زیرساخت گسترده غنی‌سازی هسته‌ای، برنامه موشکی این کشور و پشتیبانی تهران از حماس، حزب‌الله و سایر نیروهای مورد حمایت آن در منطقه را از بین ببرند. در این میان، چیزی که از دست می‌رود، زمان است.
توافق سریع
سناتور «جین شاهین» از ایالت نیوهمپشایر و عضو ارشد دموکرات در کمیته روابط خارجی سنا که تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را «اشتباهی جدی» خواند، گفت: ضروری است که ما به سرعت به توافق برسیم. برنامه هسته‌ای ایران هر روز در حال پیشرفت است و با توجه به اینکه تحریم‌های خودکار به زودی منقضی می‌شوند، ما در خطر از دست دادن یکی از حیاتی‌ترین اهرم‌های خود هستیم.
تحریم‌های خودکار در چارچوب مکانیسم ماشه در برجام امکان اعمال مجدد سریع تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فراهم می‌کند. آن‌ها قرار است در ۱۸ اکتبر (۲۶ مهرماه) منقضی شوند.
به نوشته رسانه آمریکایی، اکنون فشار بر ترامپ قرار دارد تا به توافقی به مراتب سخت‌تر از آنچه در دولت اوباما بر سر آن مذاکره شده بود، دست یابد. دولت او برای اهرم فشار، تهدید به استفاده از گزینه نظامی در صورت عدم موفقیت مذاکرات می‌کند. هرچند که مشخص نیست آیا ایالات متحده، اسرائیل یا یک نیروی ترکیبی این حملات را انجام خواهند داد یا خیر.
«جیم ریش» سناتور جمهوری‌خواه از ایالت آیداهو و رئیس کمیته روابط خارجی با اشاره به «جان کری» وزیر امور خارجه وقت آمریکا که بر مذاکرات با ایران نظارت داشت، گفت: ایرانی‌ها وقتی می‌بینند که با باراک اوباما یا جان کری سروکار ندارند، شگفت زده خواهند شد. این یک بازی کاملاً متفاوت است.
مذاکره‌کننده بی‌اطلاع!
نیویورک‌تایمز با اشاره به آغاز مذاکرات در روز شنبه که احتمالا «استیو ویتکاف» دوست رئیس‌جمهور آمریکا و فرستاده ویژه او در امور غرب آسیا سرپرستی آن را بر عهده خواهد داشت، نوشت: ویتکاف که مذاکرات مربوط به غزه و اوکراین را نیز مدیریت می‌کند، هیچ پیشینه شناخته شده‌ای در زمینه فناوری پیچیده غنی‌سازی هسته‌ای یا مراحل متعدد ساخت بمب اتم ندارد.
طبق این گزارش، اولین سوالی که او با آن مواجه خواهد شد، دامنه مذاکره است. توافق دوران اوباما فقط با برنامه هسته‌ای سروکار داشت و به برنامه موشکی ایران ارتباطی نداشت. این در حالی است که دولت ترامپ ظاهرا تلاش می‌کند تا موضوعات دیگر را در گفت‌وگوهای خود با تهران بگنجاند و خواهان برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران است.
از طرفی دیگر، مقامات جمهوری اسلامی ایران، به‌رغم صحبت‌های ترامپ درباره مذاکره مستقیم تاکید دارند که آماده مذاکره غیرمستقیم هستند.
ایران همچنین بارها اعلام کرده درباره موضوع موشکی و دفاعی، مذاکره‌ای نخواهد کرد.
قواعد بازی
«جیم والش» محقق ارشد در موسسه «برنامه مطالعات امنیتی فناوری ماساچوست» گفت: واضح است که آن‌ها می‌گویند می‌خواهند صحبت کنند اما مساله مذاکره و سپس تسلیم‌شدن وجود دارد. آیا این فهرستی از خواسته‌هاست یا به ما حمله می شود؟ این، کارساز نیست.
نیویورک‌تایمز نوشته همچنین فضای مذاکره نسبت به دوران دولت اوباما خطرات بیشتری دارد. برنامه هسته‌ای ایران از زمانی که ترامپ توافق قبلی را کنار گذاشت، پیشرفت کرده است.
طبق ادعای رسانه آمریکایی، تهران امروز در حال تولید اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد، نزدیک به درجه بمب است.
روزنامه آمریکایی با تاکید بر اینکه «عوامل دیگری نیز در بازی وجود دارد» افزود: ایران می‌تواند از روابط خود با روسیه در زمانی که ایالات متحده در تلاش است با مسکو برای پایان دادن به جنگ اوکراین مذاکره کند، به‌عنوان اهرم فشار استفاده کند. وزارت دادگستری آمریکا مدعی است که سپاه پاسداران ایران در سال گذشته به دنبال ترور ترامپ بوده که سایه آن بر سر مذاکرات است و آیا اسرائیل و جمهوری‌خواهان کنگره هر توافق هسته‌ای با ایران را می‌پذیرند، به‌ویژه اگر در نهایت ضعیف‌تر از آنچه تیم اوباما مذاکره کرد، باشد؟
شرایط پیچیده
با این حال، «سیدحسین موسویان» متخصص حوزه امنیت و سیاست هسته‌ای خاورمیانه در دانشگاه پرینستون معتقد است که شانس موفقیت برای مذاکرات وجود دارد، جایی که هر ۲ طرف میز را با نتیجه‌ای که می‌توانند به مردم کشورهایشان عرضه کنند، ترک می‌کنند که می‌تواند شامل پذیرش نظارت‌های هسته‌ای منظم از سوی ایران باشد.
او گفت: طبق درک من، استیو ویتکاف واقعاً می‌خواهد به توافق برسد. او واقعاً خواهان جنگ نیست و همان طرز فکر رئیس‌جمهور ترامپ را دارد. بنابراین، من این شانس را می‌بینم اما واقعیت این است که ایران و آمریکا ۴۵ سال خصومت برای حل و فصل و توافق دارند. شرایط بسیار پیچیده است.
نظر شما