تنگه هرمز بسته شود؟ / چه اتفاقاتی می افتد؟

طبق آخرین اخبار  از منابع غیر رسمی به احتمال زیاد فردا تنگه هرمز بسته می شود اما تاکنون صحت این خبر اعلام نشده است. 

تنگهٔ هرمز یک تنگه استراتژیک و مهم است که خلیج فارس را به دریای عمان متصل می‌کند و در باریک‌ترین نقطه خود حدود ۲۱ مایل (۳۹ کیلومتر) عرض دارد. این تنگه از شمال به ایران و از جنوب به امارات متحده عربی و عمان محدود می‌شود و به عنوان یک گذرگاه حیاتی برای حمل و نقل نفت جهانی عمل می‌کند، به طوری که حدود ۲۰ درصد از عرضه نفت جهان از این تنگه عبور می‌کند. این موضوع تنگه هرمز را برای امنیت انرژی جهانی حیاتی می‌سازد، زیرا هرگونه اختلال در این مسیر می‌تواند منجر به نوسانات قابل توجهی در قیمت نفت و تأثیر بر اقتصاد جهانی شود.

تاریخچه تنگه هرمز نشان‌دهنده تنش‌های ژئوپولیتیکی است، به ویژه بین ایران و کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده. ایران کنترل این تنگه را به عهده گرفته و از توانایی‌های دریایی خود برای تهدید مسیرهای کشتیرانی استفاده کرده و گاهی اوقات کشتی‌های خارجی را توقیف می‌کند. در پاسخ، ایالات متحده یک ائتلاف دریایی برای تضمین امنیت دریانوردی تشکیل داده است که این موضوع تنش‌ها را بیشتر کرده، زیرا ایران این حضور را به عنوان یک تحریک می‌بیند.

تنگه هرمز یک گلوگاه دریایی حیاتی است که تأثیرات عمیقی بر امنیت انرژی جهانی و ثبات ژئوپولیتیکی دارد. اهمیت استراتژیک آن نیازمند گفت‌وگو و همکاری مداوم بین کشورها برای تضمین ناوبری ایمن و ثبات منطقه‌ای است، به ویژه در شرایطی که تقاضای انرژی جهانی همچنان در حال تحول است.

طول این آبراه ۱۵۸ تا ۱۶۷ کیلومتر و عرض آن از بندرعباس تا رأس مسندم در عمان بین ۵۶ تا ۸۷ (۳۹ تا ۹۶) کیلومتر است. ژرفای تنگه هرمز از خلیج فارس بیشتر است. شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغیر است. به طوری که نزدیکی جزیره لارک در حدود ۳۶ متر و در ساحل جنوبی و در نزدیکی شبه‌جزیره مسندم به بیش از ۱۰۰ متر می‌رسد. در حالی که حداکثر عمق آب در خلیج فارس ۹۰ متر است. قوس آن، رو به شمال و به طرف درون فلات ایران قرار دارد و در نتیجه بیشترین خط ساحلی آن در راستای کرانه‌های ایران قرار گرفته است.

این تنگه در طول تاریخ شاهد منازعات بین‌المللی بسیار میان پادشاهان ایران همچون نادرشاه و شاه عباس بزرگ و محمدرضا شاه پهلوی و نظام جمهوری اسلامی ایران با بیگانگان همچون اسپانیایی‌ها، پرتغالی‌ها، بریتانیایی‌ها و آمریکایی‌ها بوده است.

تنگه هرمز دومین تنگه بین‌المللی پر رفت‌وآمد جهان است. هر روز حدود ۱۶٫۵ تا ۱۷ میلیون بشکه نفت خام (برآورد ۲۰۰۶) در این تنگه جابجا می‌شود که معادل ۴۰ درصد کل نفت حمل شده توسط کشتی‌های نفت‌کش و نزدیک به ۲۵ درصد کل عرضه جهانی نفت است. حدود ۶۸ درصد ذخایر شناخته‌شده نفت و گاز طبیعی جهان در خلیج فارس قرار دارد. امنیت تنگه هرمز نقش کلیدی در تأمین بی‌وقفه انرژی در جهان دارد. بیشتر این نفت به بازارهای آسیا، ایالات متحده، و اروپای غربی می‌رود و ۷۵ درصد نفت خام ژاپن از این مسیر وارد می‌شود. بیشتر صادرات نفت خام در مسیرهای بسیار طولانی از طریق نفت‌کش‌های بسیار بزرگ انجام می‌شود که توانایی حمل بیش از دو میلیون بشکه در هر سفر دارند.

نیروهای مسلح از تنگه هرمز برای تنبیه غرب و آمریکا استفاده کنند

امام‌جمعه شهرضا گفت: به نیروهای مسلح توصیه می‌کنم از تنگه هرمز برای تنبیه غرب و آمریکا استفاده کنند، اقتصاد دنیا از تنگه هرمز می‌گذرد، اگر نیروهای مسلح این تنگه را کنترل کنند، بسیاری از حوادث اتفاق نمی‌افتد.

حجت‌الاسلام حسین طاوسی، امام‌جمعه شهرضا ظهر امروز در خطبه‌های نمازجمعه این شهرستان با محکوم‌کردن حملات رژیم صهیونیستی به کشور اظهار داشت: بی‌اعتقادی و بی‌دینی جنگ را به وجود می‌آورد و این بی‌دینی نفوذی به وجود می‌آورد.

وی افزود: دشمن بیرونی شناخته شده است اما کسانی که ناشناخته هستند و به‌نظام ضربه می‌زنند، افراد نفوذی هستند کسانی که به‌حسب ظاهر خود را خوب مطرح می‌کنند اما در واقع دشمنی هستند که نقشه‌های خارجی‌ها را پیاده می‌کنند.

طاوسی تصریح کرد: ما اهل جنگ نیستیم اما برای جنگ آماده‌ایم و دشمن را تا نابودی تعقیب می‌کنیم.

امام‌جمعه شهرضا بیان کرد: وزارت اطلاعات که اسناد محرمانه و فوق‌سری را از اسرائیل به دست می‌آورد نباید از نفاق داخلی غفلت کند، ترور دانشمندان و سرداران ما نشانه نفوذ جاسوسان است.

وی ادامه داد: دشمن برای نظام مقدس جمهوری اسلامی برنامه‌ریزی کرده و مردم ما با ذوالفقار علی به جنگ دشمن می‌روند و آنها را نابود می‌کنند.

طاوسی با تقدیر از عملکرد سپاه و ارتش گفت: به همه مدیران ادارات توصیه می‌کنم بر روی کارمندان خود حساس باشند.

امام‌جمعه شهرضا اضافه کرد: دشمن غدیر امسال ما را تلخ کرد و غدیر را به‌عنوان مهم‌ترین حادثه ولایت و امامت به تلخی کشاندند و بدانند با همین برنامه‌هایشان مرگشان تسریع می‌شود.

وی افزود: امروز کشورمان از اقتدار بالایی برخوردار است و موشک‌ها خیلی به دشمن ضربه وارد می‌کند و نیروهای مسلح هنوز موشک‌های مدرن را به کار نگرفتند.

طاوسی تأکید کرد: به نیروهای مسلح توصیه می‌کنم از تنگه هرمز برای تنبیه غرب و آمریکا استفاده کنند، اقتصاد دنیا از تنگه هرمز می‌گذرد، اگر نیروهای مسلح تنگه هرمز را کنترل کنند بسیاری از حوادث اتفاق نمی‌افتد.

امام‌جمعه شهرضا خاطرنشان کرد: کسانی که در مراکز هسته‌ای هستند، نباید جاسوس‌ها را راه دهند و به‌عنوان اینکه می‌خواهند گزارش بگیرند رفت‌وآمد دارند، اجازه ندهید درباره دانش هسته‌ای تصمیم بگیرند؛ همین‌ها هستند که به دشمن خط‌ونشان یاد می‌دهند.

وی با تأکید بر اینکه امروز حقوق بشر و سازمان ملل دیگر قابل‌اعتماد نیستند، گفت: فرامین رهبر انقلاب برای مردم امیدوار کننده و برای دشمنان خط و نشان بود که اگر بخواهند به تهدیدات‌شان ادامه دهند مورد حمله واقع می‌شوند.

امام جمعه چرام: مزیت استراتژیک ایران، قدرت دریایی و بستن تنگه هرمز است

امام جمعه چرام گفت: یکی از مزیت های استراتژیک ایران، قدرت دریایی و بستن تنگه های راهبردی منطقه است.

اگر ایران تنگه هرمز را ببندد چه اتفاقی رخ می دهد؟

بر اساس تحلیل‌های نظامی، موشک‌های کوتاه‌برد و میان‌برد ایران توانایی هدف‌گیری زیرساخت‌های نفتی، خطوط لوله در تنگه، یا حتی حمله به کشتی‌های تجاری را دارند. موشک‌های سطح به سطح نیز می‌توانند تانکرها یا بنادر حوزه خلیج فارس را هدف قرار دهند.

اسماعیل کوثری، از فرماندهان پیشین سپاه سپاه پاسداران و نماینده مجلس، در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی اعلام کرد که «بستن تنگه هرمز در دست بررسی است و ایران با قاطعیت بهترین تصمیم را اتخاذ خواهد کرد.»او افزود: «دست ما برای تنبیه دشمن کاملاً باز است و پاسخ نظامی، فقط بخشی از واکنش ما بود.»

یورونیوز نوشت، بر اساس تحلیل‌های نظامی، موشک‌های کوتاه‌برد و میان‌برد ایران توانایی هدف‌گیری زیرساخت‌های نفتی، خطوط لوله در تنگه، یا حتی حمله به کشتی‌های تجاری را دارند. موشک‌های سطح به سطح نیز می‌توانند تانکرها یا بنادر حوزه خلیج فارس را هدف قرار دهند. همچنین حملات هوایی با استفاده از هواپیماها و پهپادها می‌تواند سیستم‌های ناوبری یا تجهیزات راداری در بنادر مهم منطقه را مختل کند. ضمن اینکه مین‌گذاری در تنگه هرمز گزینه دیکری است که مقام‌های ایرانی پیشتر از آن یاد کرده‌اند.

پهپادهای بدون سرنشین مانند مدل‌های شاهد نیز ممکن است برای هدف قرار دادن مسیرهای کشتیرانی یا زیرساخت‌های خاص در تنگه استفاده شوند. ایران همچنین می‌تواند با اعزام ناوهای جنگی، مسیر تنگه را به‌صورت فیزیکی مسدود کند. تجربه حمله سایبری ایران به صنعت نفت عربستان در سال ۲۰۱۲ نیز نشان می‌دهد که تهران در حوزه جنگ سایبری قابلیت‌هایی فزاینده دارد.

تنگه هرمز، گلوگاه استراتژیک

تنگه هرمز یکی از حساس‌ترین گلوگاه‌های استراتژیک جهان است. مسدود شدن این تنگه از سوی ایران، مخاطرات جدی برای اروپا در پی خواهد داشت. کلود مونیگه، کارشناس امنیتی و عضو پیشین سرویس اطلاعاتی فرانسه، در مصاحبه‌ای با یورونیوز گفت که بستن تنگه هرمز یکی از چهار واکنش احتمالی ایران به درگیری‌هاست؛ واکنش‌هایی که شامل اقدامات تروریستی در خاک اروپا نیز می‌شود.

او هشدار داد که این سناریو برای اروپا «فاجعه‌بار» خواهد بود. در ادامه به دلایل این هشدار اشاره شده است:

تهدید علیه امنیت انرژی

حدود ۲۰ درصد از نفت جهان و بخش قابل‌توجهی از گاز طبیعی از تنگه هرمز عبور می‌کند. کشورهای اروپایی نفت و گاز طبیعی مایع (LNG) را از کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان سعودی، قطر و امارات عربی متحده وارد می‌کنند که بخش عمده‌ای از آن از طریق این تنگه منتقل می‌شود. در صورت مسدود شدن تنگه، قیمت جهانی نفت به‌طور ناگهانی افزایش یافته و اروپا، به‌ویژه کشورهای وابسته به سوخت خاورمیانه، با کمبود انرژی مواجه خواهند شد.

شوک اقتصادی

افزایش ناگهانی قیمت نفت، موجب بالا رفتن تورم، افزایش هزینه‌های انرژی و اختلال در صنایع مختلف اروپایی خواهد شد. بخش‌های تولید، حمل‌ونقل و کشاورزی بیش از سایر بخش‌ها آسیب‌پذیر هستند. این بحران می‌تواند منجر به واکنش شدید بازارها و افزایش نوسانات در بورس‌های اروپا شود.

تنش امنیتی و تشدید نظامی

یک محاصره نظامی ممکن است به درگیری‌های مستقیم میان ایران و نیروهای دریایی آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای عربی خلیج فارس منجر شود؛ درگیری‌هایی که خطر گسترش یک جنگ منطقه‌ای را به همراه دارند. اروپا نیز ممکن است به‌واسطه تعهدات ناتو یا اتحادهای نظامی، از جمله حضور دریایی فرانسه و بریتانیا در منطقه، به‌طور مستقیم درگیر شود.

اختلال در کشتیرانی و تجارت

فراتر از نفت، تنگه هرمز یک مسیر حیاتی برای تجارت جهانی محسوب می‌شود. اختلال در این مسیر می‌تواند واردات مواد اولیه، کالاهای الکترونیکی و محصولات مصرفی به اروپا را به تأخیر بیندازد و زنجیره تأمین را با بحران مواجه کند.