دیه شکستگی دندان در سال ۱۴۰۴ | چگونه دیه دندان بگیریم؟ | دیه سیاه شدگی و لق شدن دندان چقدر است؟

حتماً برایتان پیش آمده که در یک درگیری یا تصادف، دندان‌تان آسیب دیده باشد یا دست‌کم برای دیگران چنین اتفاقی افتاده باشد. اما آیا می‌دانید دیه شکستن دندان، لق شدن یا حتی سیاه شدن هر دندان چقدر است؟ جالب است بدانید در سال ۱۴۰۴، دیه هر دندان جلو تا ۸۰ میلیون تومان و دیه هر دندان عقب تا ۴۰ میلیون تومان تعیین شده است!

با وجود این رقم‌ها، اطلاع از مواد قانونی مرتبط با دیه دندان شکسته نه‌تنها ضروری، بلکه راهی برای جلوگیری از تضییع حق شما در مراجع قضایی است. در این مقاله، همه جزئیات مربوط به قوانین دیه هر دندان را در قانون مجازات اسلامی بررسی می‌کنیم.

جزییات ماده ۶۱۶ در خصوص دیه از بین رفتن کامل دندان

براساس ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی، از بین بردن همه دندان‌های دائم بیست‌وهشت‌گانه موجب پرداخت دیه کامل می‌شود. دیه کامل دندان جلو و عقب در سال ۱۴۰۴ معادل ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان است. ماده ۶۱۶ دیه دندان‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کند:

1. دیه دندان جلو: شامل دندان‌های پیش، چهارتایی و نیش است که از هرکدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین می‌روید و در مجموع دوازده عدد می‌شود. دیه دندان جلو ۱۴۰۴ برای هر‌ دندان، یک‌ بیستم دیه کامل است.
2. دیه دندان عقب: در چهار سمت پایانی از بالا و پایین، در هرکدام یک دندان ضاحک و سه دندان ضرس (آسیاب) قرار دارد که در مجموع شانزده عدد می‌شود. دیه یک عدد دندان در این ناحیه معادل یک‌چهلم دیه کامل است.

میزان دیه شکستگی تاج دندان جلو یا دندان‌های عقب براساس نرخ دیه در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:

توجه داشته باشید که دیه دندان مستقل از دیه شکستگی فک یا از بین رفتن فک محاسبه می‌شود. در نتیجه اگر فک و دندان‌ها با هم آسیب ببینند، دیه هرکدام جداگانه محاسبه و پرداخت خواهد شد. برای محاسبه دقیق قیمت دیه دندان در موارد خاص یا دریافت مشاوره حقوقی، توصیه می‌شود با وکلای متخصص در امور کیفری و پزشکی قانونی مشورت کنید.

جزییات ماده ۶۱۷ برای دیه دندان‌های اضافی

براساس ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی، دندان‌های اضافی (صرف‌نظر از نام یا نحوه رویش آن‌ها)، در صورت کندن و ایجاد نقص، مشمول پرداخت ارش دیه دندان می‌شوند. ارش دیه‌ای است که میزان آن در شرع تعیین نشده باشد و توسط دادگاه باتوجه‌به نوع و کیفیت جنایت، تاثیر آن بر سلامت مجنی‌علیه و میزان خسارت وارده، با جلب نظر کارشناس تعیین می‌شود. در متن ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی آمده است: «دندان‌های اضافی به هر نام که باشد و به هر نحو که روییده باشد، اگر در کندن آن‌ها نقصی حاصل شود، ارش ثابت می‌گردد و اگر هیچ‌گونه نقصی حاصل نشود، ارش نیز ندارد».

تبصره‌های ماده ۶۱۷ به شرح زیر است:

• تبصره ۱: هرگاه در کندن دندان زائد نقصی حاصل نشود، اما جراحتی به‌وجود آید، برای جراحت مزبور، ارش ثابت است.
• تبصره ۲: هرگاه در مورد اینکه دندان کنده‌شده اصلی است یا زائد تردید وجود داشته باشد و با رجوع به کارشناس، زائد یا اصلی بودن آن مشخص نشود، قسمتی از دیه دندان اصلی و ارش دندان زائد پرداخت می‌شود.

جزییات ماده ۶۱۸ کاهش دیه دندان در صورت کمتر بودن تعداد دندان‌ها

ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی به موضوع کاهش دیه در صورت کمتر بودن تعداد دندان‌های اصلی دائمی از ۲۸ عدد می‌پردازد. براساس این ماده، اگر فردی به‌صورت خلقتی یا بر اثر عارضه‌ای (مانند بیماری یا حادثه) کمتر از ۲۸ دندان دائمی داشته باشد، دیه به همان نسبت کاهش می‌یابد. متن ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی به این ترتیب است: «هرگاه دندان‌های اصلی دائمی از بیست‌وهشت عدد کمتر باشد، به همان نسبت از دیه کامل کاهش می‌یابد. خواه خلقتا کمتر باشد یا در اثر عارضه‌ای کم شده باشد.»

برای مثال فرض کنید فردی به‌طور طبیعی ۲۴ دندان دائمی دارد. اگر همه دندان‌های او از بین برود، دیه به نسبت ۲۴/۲۸ از دیه کامل محاسبه می‌شود. باتوجه‌به اینکه دیه کامل در سال ۱۴۰۴ معادل ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان است، دیه این فرد برابر با:

(۲۴ ÷ ۲۸) × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱,۳۷۱,۴۲۸,۵۷۱ تومان

تاثیر تعداد دندان‌ها بر دیه هر دندان

در صورتی که تعداد دندان‌های فرد کمتر از ۲۸ عدد باشد، دیه هر دندان نیز به همان نسبت کاهش می‌یابد. برای مثال اگر فردی ۲۴ دندان داشته باشد، دیه هر دندان جلو که یک بیستم دیه کامل است، به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

(۱ ÷ ۲۰) × (۲۴ ÷ ۲۸) × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۶۸,۵۷۱,۴۲۸ تومان

توجه داشته باشید که ماده ۶۱۸ تفاوتی بین کاهش تعداد دندان‌ها به‌صورت خلقتی یا در اثر عارضه قایل نمی‌شود؛ در هر دو حالت دیه به همان نسبت کاهش می‌یابد.

جزییات ماده ۶۱۹ درباره دیه سیاه شدگی دندان

ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی به تعیین میزان دیه در مواردی می‌پردازد که دندان در اثر جنایت سیاه شده یا قبلا سیاه بوده است. متن ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی به بیان این موضوع می‌پردازد که: «در میزان دیه تفاوتی میان دندان‌ها با رنگ‌های گوناگون وجود ندارد. اگر دندانی در اثر جنایت، سیاه شود و نیفتد، دیه دیه دندان سیاه شده، دو سوم دیه همان دندان و دیه دندان از قبل سیاه شده، یک سوم دیه همان دندان است.»

• تبصره: در تغییر رنگ دندان، بدون آنکه سیاه شود یا منفعت آن از بین برود، ارش ثابت است و اگر پس از آن شخصی دندان مزبور را بکند، باید دیه کامل همان دندان را بدهد.

این ماده تصریح می‌کند که رنگ طبیعی دندان (سفید، زرد، قهوه‌ای و…) تاثیری در میزان دیه ندارد و همه دندان‌ها، صرف‌نظر از رنگ، دیه یکسانی خواهند داشت. در صورتی هم که دندانی در اثر جنایت سیاه شود ولی نیفتد، دیه آن دو سوم دیه همان دندان است. در مواردی که دندان تغییر رنگ داده ولی سیاه نشده و عملکرد آن نیز از بین نرفته است، ارش تعیین می‌شود. بر این اساس:

جزییات ماده ۶۲۰ درباره دیه لق شدن دندان جلو و سایر دندان‌ها

ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی به موضوع دیه در موارد ترک‌خوردگی یا لق شدن دندان می‌پردازد. براساس این ماده، تعیین دیه یا ارش بستگی به میزان آسیب و تاثیر آن بر عملکرد دندان دارد. در متن ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی آمده است: «ایجاد ترک یا لق کردن دندان هرگاه در حکم از بین بردن آن باشد، موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است.»

تفسیر دیه دندان در ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی

اگر ترک‌خوردگی یا لق شدن دندان به‌گونه‌ای باشد که عملکرد طبیعی دندان مختل شده و دندان عملا غیرقابل استفاده شود، این وضعیت در حکم از بین رفتن دندان تلقی خواهد شد و دیه کامل آن دندان باید پرداخت گردد.

اما اگر دندان هنوز قابل استفاده باشد و آسیب وارد شده عملکرد آن را به‌طور کامل از بین نبرده باشد، پرداخت ارش لازم است.

بنابراین اگر لق شدن دندان جلو به‌گونه‌ای باشد که در حکم از بین رفتن آن تلقی شود، دیه آن ۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان برای هر دندان جلو و ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان برای هر دندان عقب خواهد بود. در غیر این صورت میزان ارش توسط پزشکی قانونی تعیین می‌شود.

تشخیص اینکه آیا آسیب وارد شده در حکم از بین رفتن دندان است یا خیر، برعهده کارشناسان پزشکی قانونی است.

جزییات ماده ۶۲۱ دیه کنده شدن دندان لق یا ترک خورده

براساس ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی تعیین دیه یا ارش بستگی به باقی‌ماندن منفعت دندان دارد. در متن این ماده عنوان شده که: «کندن دندان لق یا ترک‌خورده که منفعت آن باقی است، موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است.»

منظور از منفعت دندان، توانایی آن در انجام وظایف اصلی‌، مانند جویدن و کمک به تکلم است. اگر دندان علی‌رغم لق بودن یا ترک‌خوردگی همچنان این وظایف را انجام دهد، منفعت آن باقی است. به‌این ترتیب تعیین میزان دیه یا ارش به شرح زیر خواهد بود:

• اگر منفعت باقی باشد: کندن دندان موجب دیه کامل همان دندان است.
• اگر منفعت از بین رفته باشد: کندن دندان موجب ارش است که میزان آن توسط کارشناسان و براساس شرایط خاص تعیین می‌شود.

تفسیر ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی برای تعیین دیه شکستن دندان

براساس ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی میزان دیه شکستگی دندان بستگی به مقدار شکسته‌شده و وضعیت ریشه آن دارد. در متن این قانون اشاره شده است: «شکستن آن مقدار از دندان که نمایان است با بقای ریشه، دیه همان دندان را دارد و اگر کسی بعد از شکستن مقدار مزبور، ریشه را بکند، خواه مرتکب کسی باشد که مقدار نمایان دندان را شکسته است یا دیگری، ارش تعیین می‌شود.»

به‌این‌ترتیب اگر فقط قسمت نمایان دندان شکسته شود و ریشه آن باقی بماند، دیه شکستگی تاج دندان جلو معادل دیه کامل همان دندان یعنی مبلغ ۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان و شکستن کامل قسمت نمایان دندان عقب با بقای ریشه معادل ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۴ است.

تبصره‌های ماده ۶۲۲ دیه دندان شکسته

• تبصره ۱: شکستن مقداری از قسمت نمایان دندان به همان نسبت دیه دارد.
• تبصره ۲: هرگاه قسمتی از دندان کنده شده در اثر جنایت یا عارضه‌ای قبلا از بین رفته باشد به همان نسبت از دیه دندان کاهش می‌یابد.

جزییات ماده ۶۲۳ برای تعیین دیه دندان شیری

ماده ۶۲۳ قانون مجازات اسلامی به تعیین دیه در موارد آسیب به دندان‌های شیری می‌پردازد. این ماده به‌طور خاص به دو حالت اصلی اشاره دارد:

1. کندن دندان شیری
2. آسیب‌هایی مانند شکستن، معیوب کردن یا شکافتن دندان شیری.

در متن ماده ۶۲۳ قانون مجازات اسلامی آمده است: «دیه کندن دندان شیری یک‌ صدم دیه کامل است؛ مگر اینکه کندن آن موجب گردد دندان دائمی نروید که در این صورت باید دیه کامل دندان دائمی پرداخت شود.»

هم‌چنین در تبصره ماده ۶۲۳ دیه دندان شیری جلو و عقب آمده است: «شکستن، معیوب کردن و شکافتن دندان شیری موجب ارش است.»

اگر دندان پیش از جنایت یا حادثه‌ای آسیب‌دیده باشد، میزان دیه براساس باقی‌مانده دندان محاسبه می‌شود.

جزییات ماده ۶۲۴ برای تعیین دیه کندن دندان دائمی

براساس ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی، حتی اگر پس از کندن دندان، دندان دیگری در همان محل بروید و عملکردی مشابه دندان اصلی داشته باشد، دیه همان دندان ثابت می‌شود. هم‌چنین اگر دندان جدید روییده شده مجددا کنده شود، دیه کامل همان دندان باید پرداخت گردد.

در متن ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی به تصریح به این موضوع اشاره شده است: «با کنده شدن دندان دائمی، دیه همان دندان ثابت می‌شود؛ اگرچه دوباره در محل آن دندان دیگری بروید و مانند سابق شود. چنانچه شخصی دندان روییده شده را دوباره بکند، باید دیه کامل همان دندان را بپردازد.»

به‌این‌ترتیب دیه کندن دندان دائمی در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:

جزییات ماده ۶۲۵ در خصوص وضعیت دیه دندان جدید به جای دندان کنده‌شده

براساس ماده ۶۲۵ قانون مجازات اسلامی «هرگاه به جای دندان کنده‌شده، دندان دیگری یا همان دندان قرار گیرد و مانند دندان اصلی حس و حیات داشته باشد، کندن آن، دیه همان دندان را دارد؛ اما اگر حس و حیات نداشته باشد، کندن آن موجب ضمان مالی است.»

تفسیر این ماده قانون مجازات اسلامی این است که دندان جایگزین را در صورت داشتن حس و حیات، معادل دندان اصلی می‌داند. اما اگر دندان جایگزین فاقد حس و حیات باشد، میزان خسارت (ارش) توسط دادگاه و با نظر کارشناسان تعیین می‌شود.

نقش بیمه شخص ثالث در پرداخت دیه دندان در تصادفات رانندگی

اگر فردی در تصادفات رانندگی دچار آسیب به دندان‌ها شود، بیمه شخص ثالث راننده مقصر موظف به جبران خسارت است. این بیمه‌نامه خسارات جانی وارده به اشخاص ثالث، از جمله صدمات دندانی مانند شکستگی، کنده شدن یا لق شدن دندان‌ها را پوشش می‌دهد. میزان دیه براساس نوع و شدت آسیب، مطابق با مواد قانون مجازات اسلامی و نظر پزشکی قانونی تعیین می‌شود. برای دریافت این خسارت، زیان‌دیده باید مدارک لازم مانند گزارش پلیس، نظریه پزشکی قانونی و سایر مستندات را به شرکت بیمه ارائه دهد.

نکته حائز اهمیت این است که بیمه شخص ثالث تفاوتی میان جنسیت یا دین افراد قائل نمی‌شود؛ بنابراین دیه دندان برای زنان و مردان به‌طور یکسان پرداخت خواهد شد. هم‌چنین در صورتی که راننده مقصر فاقد بیمه‌نامه معتبر باشد، صندوق تامین خسارت‌های بدنی مسئول پرداخت دیه خواهد بود. به‌طورکلی بیمه شخص ثالث نقش کلیدی در جبران خسارات جانی ناشی از تصادفات، از جمله آسیب‌های دندانی، ایفا می‌کند و از تحمیل هزینه‌های سنگین به زیان‌دیدگان جلوگیری خواهد کرد.

سوالات متداول