جهش دوباره بیت کوین بعد از کاهش ۷۵ درصدی قیمت شروع می شود؟!

صفحه اقتصاد - حدود یک سال از ریزش بزرگ و بیش از 70 درصدی قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر می گذرد. در یک سال گذشته، قیمت بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال غیر متمرکز و محبوب، از رکورد تاریخی 68 هزار و 664 دلار عقب نشست و با کاهش 75 درصدی، فعلاً در محدوده 17 هزار دلار قرار دارد. حجم کل بازار ارزهای دیجیتال نیز به یک سوم کاهش پیدا کرده و تا حدود 850 میلیارد دلار پایین آمده است.

سوال اساسی این است که افزایش قیمت دوباره ارزهای دیجیتال چه زمانی است و آیا بیت کوین به رکوردهای جدیدی از جمله 100 هزار دلار یا 200 هزار دلار می رسید یا خیر. هر چند که برخی اقتصاددانان ایرانی می گویند بساط ارزهای دیجیتال در دنیا برچیده می شود.

در گفتگوی اختصاصی « صفحه اقتصاد » با محسن رنانی (تحلیلگر بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال)، ریزش سنگین یک ساله اخیر بیت کوین در مقایسه با ریزش های قبلی این ارز و ریزش سایر ارزهای دیجیتال و احتمال صعود دوباره قیمت ارزهای دیجیتال، به بحث گذاشته شده است.

*****

*در آبان سال 1401، بیت کوین یک جهش بزرگ قیمتی را تجربه کرد و به بیش از 68 هزار دلار رسید. حدود یک سال از آن زمان گذشته و در یک سال اخیر بیت کوین و بقیه ارزهای دیجیتال، دچار ریزش شدید شده اند. در دوره های قبلی هم، همین اتفاقات رخ داده بود و در سال 2017 قیمت بیت کوین که به حدود 20 هزار دلار افزایش پیدا کرد بعداً تا حدود 3 هزار دلار سقوط کرد.

آیا واقعاً از این دوره های افزایش و کاهش قیمت بیت کوین و ارزهای دیگر می شود این طور استنباط کرد که هر چند سال یکبار، آنها یک اوج قیمتی را تجربه می کنند و بعد هم دچار ریزش می شوند؟

-اگر به تاریخ گذشته ارزهای دیجیتال و خصوصاً بیت کوین نگاهی داشته باشیم، می بینیم که رشد زیاد و ریزش زیاد دارند و دامنه نوسانان آنها زیاد است. در واقع دو سال روند صعودی و تا حدودی می توانیم بگوییم تا دو سال، روند نزولی و یک سال روند در جا زدن را داشته اند و سوابق بیت کوین هم، این موضوع را نشان می دهد.

*قیمت هر عدد بیت کوین از حدود 1000 دلار در سال 2013 میلادی، به 200 دلار کاهش پیدا کرد و در سال 2017 و بعد از این که بیت کوین به حدود 20 هزار دلار رسید در ادامه تا 3 هزار دلار کاهش پیدا کرد. در چه مقطع زمانی، معاملات ارزهای دیجیتال رونق گرفت و در ایران از چه زمانی علاقه مندی به این نوع معاملات ایجاد شد؟

-در ایران دو دسته علاقه مندی وجود داشته که یک دسته شامل علاقه عموم بوده و یک دسته نیز کسانی هستند که به صورت تخصصی به این بازار توجه می کنند. در مجموع از سال 2013 و سال 2014، کم کم گرایش به معاملات ارزهای دیجیتال دیده می شد، اما از سال 2018 بود که عموم به ارزهای دیجیتال توجه کردند و توسعه شبکه بلاک چیِن باعث شد ایرانی ها نیز به این حوزه توجه کنند. به نظرم ایرانی شاید به خاطر سرعت اینترنت، یک مقدار با تاخیر وارد این عرصه شدند.

*ریزش بزرگ قبلی بیت کوین از سال 2017 شروع شد و قیمت بیت کوین تا 3 هزار دلار سقوط کرد. آیا آن ریزش بزرگ قیمتی، تاثیر منفی نمی گذاشت که در افراد مختلف دلهره و ترس ایجاد کند و برای وارد شدن به این بازار دچار وحشت شوند؟

-در همان سال 2018 ، تحلیلگران زیادی می گفتند بیت کوین، کف قیمتی محکمی پیدا کرده است. در آن زمان، قیمت بیت کوین در محدود 3 هزار و 4 هزار دلار بود ولی از همان محدوده حرکت صعودی بیت کوین شروع شد، یعنی بیت کوین از همان 3 هزار و 4 هزار دلار تقریباً به صورت پُر قدرت افزایش پیدا کرد. به همین دلیل، توجه به این بازار بیش تر شد و معاملات آن افزایش پیدا کرد.

*بعد از صعود و سقوط بیت کوین در سال 2017، قیمت بیت کوین دوباره صعود کرد و به بالای 68 هزار دلار رفت و اتریوم هم به 4 هزار و 851 دلار رسید. آیا واقعاً انتظار می رفت که تا این حد جهش قیمتی اتفاق بیفتد و بیت کوین و ارزهای دیگر رقم های بی سابقه ای را به ثبت برسانند؟

-انتظارات بر اساس احتمالات بوده و بر اساس احتمالات، عمده تحلیل ها به همین صورت بود و برای بیت کوین تا 70 هزار دلار هم پیش بینی می شد. بعد از ریزش قیمت بیت کوین از محدوده 68 هزار دلار، برخی تحلیلگران با توجه به همین دامنه نوسانی که بیت کوین داشته، کاهش قیمت تا 14 هزار دلار را پیش بینی می کنند.

طولانی شدن زمستان فعلی بازار ارزهای دیجیتال یا بازار کریپتو کارنسی در این دوره، متفاوت با دوره های قبلی است. در این دوره، ما شاهد جنگ نظامی روسیه و کشورهای غربی هستیم. همچنین شاهد سیاست های فوق انقباضی بانک مرکزی آمریکا هستیم و حتی وقتی به بازار بورس آمریکا نگاه می کنیم، می بینیم این بازار با ریزش بزرگی همراه بوده است.

همچنین وضعیت پساکرونا را داریم و پول هایی که دولت های غربی به جامعه تزریق کرده بودند کم کم از جامعه بیرون می کشند. این وضع، باعث شد این ریزش بیش از آن چیزی که متصور بودیم یا سریع تر از آنچه که متصور بودیم، اتفاق افتاد.

*بعضی تحلیلگران احتمال می دهند که کاهش بیش تر بیت کوین قیمت اتفاق بیفتد. در یک سال گذشته، کاهش شدید قیمت بیت کوین و ارزهای دیگر تجربه شد و در هفته های اخیر قیمت بیت کوین حتی وارد کانال 15 هزار دلاری شد.

آیا بعد از یک سال که از این ریزش بزرگ می گذرد واقعاً هنووز این احتمال به طور جدی وجود دارد که سقوط بیش تر قیمت اتفاق بیفتد؟

-این احتمال وجود دارد که قیمت بیت کوین تا 14 هزار دلار و حتی تا 11 هزار دلار هم کاهش پیدا کند، اما احتمال کف قیمتی 14 هزار دلار، قوی تر هست و کاهش قیمت به کمتر از 14 هزار دلار، احتمال ضعیفی دارد.

بر اساس تحلیل تکنیکال، در این وضعیتی که در هفته گذشته، بیت کوین قرار گرفته است، احتمال کاهش قدرت نزولی یا احتمال افزایش قدرت صعودی وجود دارد. الان اندیکاتورها (نمودارها)، احتمال نزول را کمتر یا ضعیف تر نشان می دهند.

*رفتار معامله گران به چه صورت بوده و آیا جدیت دارند که از قیمت های 16 هزار دلار یا 17 هزار دلار بیت کوین حمایت کنند که بیت کوین دچار سقوط بیش تر نشود؟

-نزدیک سه هفته هست که از قیمت های فعلی حمایت می شود و در نتیجه سطح محکمی ایجاد شده. برای این که بیت کوین وضعیت صعودی و گارد صعودی محکم تر و جدی تری داشته باشد، لازم است از قیمت 18 هزار و 500 دلار گذر کند. چون قیمت 18 هزار و 500 دلار، یک مقاومت جدی بوده و مقاومت بعدی بر سر راهش 20 هزار و 490 دلار است.

شاید بیت کوین با این سقف هایی که مطرح کردم، درگیر شود و نتواند به راحتی آنها را بشکند، اما ما باید معامله گران را در دو دسته در نظر بگیریم. یک دسته از معامله گران، کسانی هستند که دارای پول های کلان بوده و یک گروه دیگر، معامله گران خُرد یا مردم عادی هستند.

معامله گرانی که پول های کلان دارند برای ورود به این بازار و برای خرید، پارامترهای زیادی خصوصاً پارامتر سیاست های اقتصادی کلان را در نظر می گیرند. این نوع افراد، کمتر نوسان گیر هستند. هنوز اتفاق بزرگی از طرف این معامله گران بزرگ، رخ نداده و در روزهای گذشته، شاهد ورود سرمایه های کلان به بازار نبوده ایم. اگر این معامله گران بخواهند به طور پله ای خرید کنند قاعدتاً باید در همین قیمت ها خرید داشته باشند.

*افراد عادی در قیمت های فعلی چطور عمل می کنند و احتمالاً چه سیاستی را در پیش گرفته اند یا می خواهند در پیش بگیرند؟

-افراد عادی بعد از گذر بیت کوین از قیمت 20 هزار و 490 دلار، انگیزه بیش تری برای خرید خواهند داشت. چون در آن صورت است که ما علائم صعودی بازار و گارد صعودی بازار را به طور جدی تر مشاهده می کنیم.

*در روزهای قبل، قیمت بیت کوین حتی وارد کانال 15 هزار شد و بعداً افزایش پیدا کرد. در ادامه بیت کوین وارد کانال های 16 هزار دلار و 17 هزار دلار شد. آیا علت مشخصی را می توان مطرح کرد که کاهش قیمت بیت کوین تا کانال 15 هزار دلار را توجیه کند؟

-یک علت خاص مطرح نیست و علت هایی مثل ترس، عدم ورود پول های کلان و سیاست های انقباضی کشورهای غربی مطرح است. این کشورها، به دلیل سیاست های اقتصادی و نظامی خاصی که دارند، در حال جمع آوری پول های تزریق شده دوره شیوع کرونا هستند. این وضع، دلیل عدم صعود بازارهای مالی از جمله بورس آمریکا و بازار ارزهای دیجیتال است. در حال حاضر دلایل کلان، عمدتاً موثر هستند تا دلایل تکنیکالی یا دلایل جا به جایی پول های خُرد.

*اگر بخواهند همچنان منابع تزریق شده را جمع آوری کنند باید نزول قیمت بیت کوین ادامه پیدا کند و قیمت بیت کوین به کمتر از 15 هزار دلار اتفاق بیفتد. درست است؟

-به هر حال، احتمال سقوط بیت کوین تا 14 هزار دلار مطرح بوده و یکی از حمایت های محکم بازار 14 هزار دلار است. پیش بینی ها قیمت 14 هزار دلار را کف قیمتی مناسبی می بیند. سیاست های انقباضی آمریکا در افزایش نرخ بهره، در این شدت نزول قیمت ارزهای دیجیتال، موثر بوده است.

*نرخ تورم سالیانه آمریکا از 9.1 درصد ماه های قبل، به حد 7.7 درصد فعلی کاهش پیدا کرده است. یک مقدار چشم انداز اقتصاد و وضعیت تورم در آن کشور بهتر شده. آیا به همین دلیل، ممکن است شدت اجرای سیاست های انقباضی آمریکا کمتر شود و نرخ بهره به سرعت بالاتر نرود تا اوضاع به نفع ارزهای دیجیتال تمام شود؟

-در حال حاضر، مشاهده می کنیم که کم کم افزایش نرخ بهره آمریکا را متوقف می کنند. اگر نرخ بهره را به طور ملایم افزایش بدهند و در ادامه متوقف کنند، ورود پول به بازارهای مالی از جمله بورس آمریکا را خواهیم داشت.

بازار ارزهای دیجیتال، در مقابل بورس ها، بازار بزرگی نیست ولی بازار ارزهای دیجیتال، همنوا با آنها حرکت می کند. ما اگر در بورس آمریکا مشاهده کنیم ورود پول اتفاق می افتد و گارد صعودی برای بورس آمریکا ایجاد شود، همین بازار بورس در زمان صعود، بازارهای مالی بسیاری را با خودش همراه خواهد کرد.

در این شرایط و به دلیل این که دامنه نوسان ارزهای دیجیتال زیاد است، جهش بیش تری هم دارند، اما بازار ارزهای دیجیتال، جدای از کلیّت بازارهای مالی دنیا حرکت نمی کند و حداقل در 5 یا 6 سال اخیر، این طور بوده است.

*در حال حاضر، حجم کل بازار ارزهای دیجیتال حدود 850 میلیارد دلار است که تقریباً یک سوم حجم همین بازار در زمان اوج در سال گذشته است. چه تحلیلی از شاخص کل بازار ارزهای دیجیتال دارید و آیا شاخص کل، احتمال ریزش دارد؟

-با توجه به این که معمولاً بین 38 تا 45 درصد از حجم کل بازار، متعلق به بیت کوین است قبل از همه باید به تحولات بیت کوین توجه کنیم. وقتی که یک ارز دیجیتال به نام بیت کوین 40 درصد از کل بازار را در اختیار دارد و نزول داشته باشد، قطعاً بقیه ارزها را با خودش پایین می کشد و ارزهای دیگر با شدت بیش تری نزول خواهند داشت.

ما هر چه در مورد شاخص کل بازار ارزهای دیجیتال متصور هستیم، همان چیزی است که راجع به بیت کوین متصور هستیم. قطعاً اگر بیت کوین نزول داشته باشد و به 14 هزار دلار کاهش پیدا کند، شاخص کل بازار نیز به همین صورت پایین می آید. فرضاً اگر قیمت بیت کوین 10 درصد کاهش قیمت داشته باشد شاخص کل بازار می تواند بین 11 تا 12 درصد کاهش داشته باشد، یعنی با سرعت بیش تری رشد می کند.

از طرف دیگر، فرضاً اگر بیت کوین 10 درصد بالا برود، می توانیم متصور باشیم که شاخص کل بازار حتی 14 درصد بالا برود. اصولاً بیت کوین، ساختار محکم تری دارد ولی در بقیه ارزها با پول کمتر، دچار نوسانات بیش تر می شوند. در شرایط صعودی و شرایطی که هیجان و اشتیاق وجود دارد، ارزهای دیگر، مستعد جهش یا ریزش شدیدتری هستند.

*برخی سرمایه گذاران بزرگ دنیا اعلام کرده اند که قیمت بیت کوین در 6 ماه آینده به 250 هزار دلار می رسد. آیا ممکن است یک جهش بزرگ و تا این حد سریع اتفاق بیفتد و آیا اصلاً جنابعالی چنین چیزی را پیش بینی می کنید؟

-دوره 6 ماهه یا یک ساله، دوره های های بزرگی است و البته برخی می گویند قیمت بیت کوین به صفر می رسد. در مقابل، برخی هم می گویند قیمت بیت کوین حتی به یک میلیون دلار می رسد. در حالی که ما باید تحلیل این نوع سرمایه گذاران را ببینیم و بدانیم معیارشان برای این پیش بینی ها چه بوده است.

به نظر بنده، ما باید به طور مقطعی، بازار را تحلیل کنیم و در شرایط فعلی، بگوییم بازار گارد صعودی دارد و سقف رشد آن کجا خواهد بود و اگر شرایط، نزولی است کف قیمتی در کجا خواهد بود. در شرایط فعلی نمی شود با قطعیت گفت که بیت کوین قیمت 250 هزار دلار را خواهد دید.

*به هر حال در سال 2017 افزایش شدید و بعداً کاهش قیمت بیت کوین اتفاق افتاد. در وضعیت فعلی در سال 1401 یا در اواخر سال 2022 و اوایل سال 2023 میلادی، جنابعالی نهایتاً فکر می کنید ریزش قیمت کوین و ارزهای دیجیتال، تمام شده و صعود را پیش بینی می کنید یا این که اعتقاد دارید احتمال ریزش بیش تر وجود دارد؟

-پیش بینی من این است که ما به پایان ریزش، بسیار نزدیک هستیم و باید منتظر شرایط صعودی برای بیت کوین باشیم. علائم بازار و توقف طولانی مدت بیت کوین در یک محدوده خاص، یعنی در محدوده 21 هزار دلار تا 16 هزار دلار، یک نشانه است. در مجموع، مدت زیادی است که قیمت بیت کوین متوقف شده.

در شرایط نزولی، گام های نزول، بزرگ است، اما الان می بینیم این گام ها، به طور مرتب کوچک می شوند و بیت کوین یک مدت در قیمت 24 هزار دلار توقف می کند. بعداً هم یک پله پایین تر می آید و برای یک مدت بسیار طولانی در محدوده 17 هزار تا 20 هزار دلار متوقف شده. در مجموع، پله های نزول، به طور مرتب کوچک تر و طولانی تر می شود. این وضع، یکی از نشانه های پایان وضعیت نزول یا نزدیک بودن پایان روند نزولی است.