علت فوت رضا تهرانچی بنیانگذار کارخانه ویتانا و برند بیسکویت مادر چه بود؟

رضا تهرانچی روز شنبه ششم فرودین 1401 به دلیل کهولت سن درگذشت. مسعود خوانساری رئیس اتاق تهران  در توئیتی با اعلام این خبر نوشت: رضا تهرانچی کارآفرین پیشرو، موسس کارخانه ویتانا و از برندگان نشان امین الضرب درگذشت. او از کارآفرینان خلاق کشور بود که با تولید بیسکویت مادر در ذهن همه ایرانی ها ماندگار شد. روح این صنعتگر پیشکسوت شاد، یادش گرامی باد و راهش ادامه دار باشد.

به گزارش صفحه اقتصاد، بیسکویت قدیمی و نوستالژیکی که راه‌اندازی خط تولید آن به ۱۳۳۵ برمی‌گردد. آن زمان برادران تهرانچی از آلمان و انگلیس دستگاه‌های بیسکویت سازی وارد کشور کردند و در امیریه تهران کارخانه تولید بیسکویتی را راه انداختند که می‌گفتند «باید به راحتی با دندان شکسته شود و با آب دهان نرم شود». ویتانا اولین کارخانه ایرانی بود که روی محصولاتش تاریخ مصرف و نشان استاندارد درج می‌کرد. این کارخانه هم البته بعد از انقلاب مصادره شده و تا همین چند سال پیش تحت تملک شرکت سهامی البرز از زیر مجموعه‌های بنیاد پانزده خرداد بود و در سایت رسمی ویتانا نوشته شده که از سال ۱۳۸۷ این کارخانه توسط بخش خصوصی اداره می‌شود.

کارخانه ویتانا در سال هزار و سیصد و سی و پنج توسط برادران تهرانچی در خیابان امیریه در تهران راه‌اندازی شد. برادران تهرانچی از المان و انگلیس دستگاه‌های بیسکویت‌سازی وارد کردند و تولید مستمر بیسکویت را در کارخانه این شرکت اغاز نمودند.

بیسکویت مادر قدیمی‌ترین بیسکویت‌ تولید شده در ایران است که از سال هزار و سیصد و سی و هفت توسط شرکت ویتانا تولید می‌شود. بر روی بسته‌های این بیسکویت تصویر یک مادر به همراه نوزاد خود دیده می‌شود. شعار این بیسکویت برای سال‌ها این بود:

مهر مادر، شیر مادر، بیسکویت مادر

خدمتی که «رضا تهرانچی» به همه کودکان ایرانی از دهه ۳۰ تاکنون کرده، غیرقابل انکار است. تهرانچی نام خود را با برند «ویتانا» و «بیسکوئیت مادر» در ضمیر ایرانیان ماندگار کرد

این کارآفرین بنام در سال ۱۳۰۲ در کاشان دیده به جهان گشود، تحصیلات ابتدایی را در مشهد گذراند و برای سپری کردن مقطع متوسطه، راهی دارالفنون شد.

شم کارآفرینی و استقلال از همین دوران در نهاد رضای جوان پدیدار شد و او در محله امیریه، کلاس آموزش ماشین‌نویسی تاسیس کرد.

در سال ۱۳۲۰ بعد از اخذ دیپلم دبیرستان در رشته دندانپزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۲۷ پس از دریافت دکترای دندانپزشکی، مطب خود را در چهارراه مختاری دایر کرد.

تهرانچی به واسطه تاثیری که از دکتر هاوزر آمریکایی، نویسنده کتاب روش‌های مختلف تغذیه و طول عمر گرفته بود، به حوزه تغذیه علاقمند شد و قابلیت‌های خود را در این حوزه محک زد و تولید نوعی بیسکوئیت را طبق فرمول دکتر هاوزر آغاز کرد.

نقطه آغاز فعالیت او، تولید بیسکوئیت‌هایی از ملاس و جوانه گندم بود که در قنادی‌های مختلف امیریه و بهارستان به فروش می‌رسید.

تهرانچی با وامی به مبلغ ۳۰ هزار تومان زمینی در جاده کرج خریداری کرد تا در سال ۱۳۳۲ کارخانه‌ای برای تولید انواع بیسکوئیت بنا کند.

بدین ترتیب محصولاتی چون بیسکوئیت مادر، بیسکوئیت پتی‌بور و نان سوخاری ویتانا به عنوان تولیداتی مکانیزه، راهی بازار شدند.

فرمول بیسکوئیت مادر به مرور زمان شکل گرفت اما هیچ کارخانه‌ای نمی‌توانست مانند آن را تولید کند. جالب اینکه برای این بیسکوئیت شعار «مهر مادر، شیر مادر، بیسکوئیت مادر» برگزیده شد و گفته می‌شود که بیسکوئیت مادر یک مکمل کامل غذایی بود که پیشنهاد می‌شد همهٔ افراد مصرف کنند. حتی بسیاری پزشکان کودک به مادران توصیه می‌کردند از شش ماهگی به همراه شیر به نوزادان خود بیسکویت مادر بدهند.

کارخانه ویتانا اولین کارخانه‌ای بود که روی بیسـکوئیت‌هایش تاریخ مصرف می‌گذاشت و تهرانچی بود که موسسه استاندارد را قانع کرد تا درج تاریخ مصرف روی بسته‌های بیسکوئیت در شمار ضوابط استاندارد محصولات غذایی قرار گیرد.

کارخانجات ویتانا، بعد از انقلاب به بنیاد پانزده خرداد داده شد اما در سال ۱۳۸۷ به بخش خصوصی واگذار شد.

رضا تهرانچی در پنجمین دوره جشنواره کارآفرینی امین‌الضرب اتاق بازرگانی تهران که در اسفند ۱۳۹۹ برگزار شد، لوح و نشان امین‌الضرب را به پاسداشت یک عمر فعالیت کسب کرد.