بعد از سقوط «لونا»، بی ارزش شدن «آلت کوین» ها در راه است؟

صفحه اقتصاد - بازار ارزهای دیجیتال، یک بازار نوظهور بوده و در حال حاضر و در مقایسه با آبان 1400 (2021 میلادی)، نصف ارزش این بازار، فعلاً از دست رفته و افرادی که در قیمت های بالا اقدام به خرید ارزهای دیجیتال کرده اند، حداقل در موقعیت فعلی دچار ضرر شده اند.

بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال غیر متمرکز که در سال 2009 میلادی ابداع شده، سهم 44 درصدی از بازار را در اختیار دارد. در مقابل، چند هزار ارز دیجیتال دیگر که رقیب یا جایگزین و آلترناتیو بیت کوین بوده و به عنوان « آلت کوین » ها شناخته می شوند، تقریباً 56 درصد از حجم بازار را در اختیار دارند.

در گفتگوی صفحه اقتصاد با دکتر حسین مرید سادات (تحلیلگر بازارهای مالی و ارز دیجیتال)، نوسانات شدید قیمتی بیت کوین و آلت کوین ها و ریسک سرمایه گذاری در حوزه آلت کوین ها بررسی شده است.

*****

*قیمت ارزهای دیجیتال در سال 1400 به اوج رسید و در این میان، قیمت بیت کوین به بالای 68 هزار دلار رفت و اتریوم به بیش از 4 هزار دلار رسید. تقریباً اکثر ارزهای دیجیتال به اوج قیمتی خودشان رسیدند و فقط بعضی از آنها در تاریخ های دیگر به اوج قیمت خودشان رسیده بودند.

الان قیمت تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال نسبت به زمان اوج قیمت شان، کاهش شدیدی پیدا کرده است. جنابعالی، وضعیت فعلی ارزهای دیجیتال را چگونه تحلیل می کنید؟

-در پاسخ به این سوال شما، تحلیل خودم را در چند مقوله ارائه می کنم. در زمانی که بیت کوین به سقف تاریخی 69 هزار دلار رسید، اقتصاد دنیا در یک حالت متعادل بود. اگر من بخواهم الان درباره چرایی بازار ارزهای دیجیتال صحبت کنم، باید بگویم هر ارز دیجیتال، یک راه حل و یک پروژه مالی برای دنیایی بهتر از گذشته داشتن در فضای مالی است.

هر پروژه به واسطه فاند یا بنیادی که داشت مورد استقبال قرار می گرفت و صعود خودش را بر پایه ادعایی که مطرح می کرد، انجام می داد. چون در «وایت پیپر»ها یا مرام نامه های ارزهای دیجیتال، ادعای مالی پروژه ها را مطرح می کنند و باید آن پروژه ها را محقق کنند.

بازار در ماه های قبل، در مدار صعود قرار داشت و بیت کوین هم به عنوان کینگ این بازار و اتریوم به عنوان کوین و در رتبه دوم این بازار، عملکرد خوبی داشتند و کلیّت بازار، به خوبی عمل کرد.

اگر بخواهم درباره چرایی اتفاقات کنونی بازار صحبت کنم، باید بگویم بازار کریپتو، یک بازار مالی است و از فضای اقتصاد کلان دنیا تاثیر می پذیرد. این یک نکته شفاف و واضح بوده و هر فردی که بگوید چنین چیزی امکانپذیر نیست، باید به او شک کرد.

به واسطه به هم ریختگی اقتصادی، اخبار خوبی در حوزه فضای مالی در دنیا نداریم. بنابراین، اخباری که در این روزها داریم، اخبار جذابی نیست و این وضع، بر بازار کریپتو تاثیر می گذارد.

در هفته گذشته، تمام بازار پیوت های اصلی (نقاط بازگشت قیمت) خودش را از دست داد. علت آن هم، به متغیرهای کلان اقتصاد برمی گشت و برخی کشورهای توسعه یافته دنیا، نرخ بهره را افزایش دادند. تورم و فضای به هم ریختگی اقتصادی جهانی، بر بازار کریپتو تاثیر گذاشت.

نتیجه این وضع، همین اتفاقاتی است که الان رخ داده است. الان هم اگر بخواهم بازار را دسته بندی کنم تا روز دوشنبه 2 خرداد 1400 تعداد 19 هزار و 500 ارز دیجیتال داشتیم و این ارزها، کوین و توکن هستند.

حدود 50 درصد این ارزها، کلاهبرداری هستند یا این که نتوانسته اند ادعای مالی خودشان را محقق کنند، یعنی کاری را که قرار بود انجام بدهند، نمی توانند انجام دهند. سایر ارزهای دیجیتال که مبنای فاند یا بنیاد دارند، می توانند در شرایط کنونی ارزندگی داشته باشند و البته به شرط خرید و نگهداری و به شرط این که فضای اقتصاد کلان جهانی، از این تلاطم و به هم ریختگی خارج شود.

در حال حاضر، افراد زیادی می گویند بازار الان به کف قیمت رسیده است. در حالی که تا بازار در تایم فریم های روزانه (دوره های زمانی) دو، سه مرتبه کف قیمت را شناسایی نکند، از همه مهم تر تا تکلیف جنگ روسیه و اوکراین مشخص نشود و تحولات بازار کامودیتی ها و بازار نظام مالی جهانی، به مرحله پایداری نرسد، احتمال اصلاح بیش تر بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد.

رمزارز لونا

*چطور شده که الان قیمت ارزهای دیجیتال با شاخص های بورس های آمریکا، به طور هماهنگ دچار فراز و نشیب می شوند و افزایش و کاهش را با هم تجربه می کنند؟

-ما قیمت بیت کوین را بر مبنای دلار اعلام می کنیم و قیمت اتریوم به همین ترتیب است. در زمانی که اخبار بد در مورد اقتصاد آمریکا منتشر می شود و ضریب ارزندگی دلار نسبت به سایر بازارها، کاهش پیدا می کند، این کاهش ارزش، در بازار بورس آمریکا و بازار کریپتو که یک طرف آن با دلار سنجیده می شود، خودش را نشان می دهد.

علت این که به طور هماهنگ و با هم صعود و نزول می کنند، به دلیل کاهش کیفیت دلار است ولی الان شرایط خوبی برای بورس آمریکا و بازار ارزهای دیجیتال نیست.

*در سال گذشته یعنی زمان اوج قیمت ارزهای دیجیتال، حجم کل بازار ارزهای دیجیتال به نزدیک 2500 میلیارد دلار رسید و الان حجم بازار تا حد 1270 میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است. از طرفی، در هفته های قبل، تسلط بیت کوین به بازار ارزهای دیجیتال، به زیر 40 درصد رسید و در حد 39 درصد بود.

در حالت فعلی، تسلط بیت کوین در این بازار به 44 درصد افزایش پیدا کرده. به چه علت در روزهای اخیر، قدرت آلت کوین ها به عنوان آلترناتیوهای بیت کوین و تسلط آنها به بازار، کاهش پیدا کرده است؟

-اتفاقی که در مورد ارز دیجیتال لونا رخ داد، یک ضربه سخت به پیکره بازار کریپتو زد. در بازار کریپتو، شاید بسیاری از افراد اعتمادشان را نسبت به بازار از دست داده اند و این اتفاق به خاطر این بود که یک والِت (کیف پول ارز دیجیتال) آمد و خالی کرد.

در عین حال، آلت کوین ها نیز به دنبال ریزش کل بازار، ریزش می کنند. شاخص کُل بازار ارزهای دیجیتال، یک حمایت جدی در محدوده 1.6 تریلیون دلار داشت و با اخبار بدی که آمد، بازار آن حمایت را از دست داد.

بازار در محدوده 1.650 تریلیون دلار، پنج بار واکنش داد یعنی آنجا محل چرخش بازار بود. در آنجا بازار از دست فروشندگان خارج شده و فشار خروج کم شده و به دست خریداران افتاده است.

در زمانی که شاخص کُل یا توتال، شاخص توتال 2 (حجم بازار بدون بیت کوین) و شاخص توتال 3 (حجم بازار بدون اتریوم)، حمایت های خودشان را از دست بدهند، کلیت بازار دچار ریزش می شود.

از طرفی هم، در بازار کریپیتو، واژه ای به نام آلت سیزن (فصل آلت کوین ها) داریم، یعنی اگر بیت کوین به عنوان پادشاه بازار، یک روند صعودی را انجام بدهد و به یک ناحیه مقاومتی برسد ولی بقیه بازار، هنوز رشد نکرده باشند، آن موقع است که آلت سیزن اتفاق می افتد و فصل رشد قیمت آلت کوین ها شروع می شود.

دامیننس، میزان تسلط یک ارز دیجیتال در بازار است و در نظام عرضه و تقاضا، این اعداد و ارقام جا به جا می شود. ما به بیت کوین، کینگ یا پادشاه می گوییم چون بیت کوین، بازارساز این بازار بوده و اصلاً قبل از بیت کوین، بازاری وجود نداشته است.

دامیننس بیت کوین یا به تعبیر دیگر میزان تسلط بیت کوین در بازار به عنوان بزرگ این بازار، کمتر از 40 درصد نبوده است. با این حال، هیجانات بازار، باعث کاهش تسلط بیت کوین بر بازار می شود و نظام عرضه و تقاضا به گونه ای شکل می گیرد که تسلط بیت کوین کم می شود.

دکتر حسین مرید سادات تحلیلگر بازارهای مالی و ارز دیجیتال

*در حال حاضر، بی ارزش شدن ارز دیجیتال «لونا» به عنوان یک آلت کوین، به نفع بیت کوین تمام شده و به همین دلیل، حجم بازار بیت کوین افزایش پیدا کرده است؟

-خیر. ما یک پدیده داریم به نام اعتماد عمومی نسبت به بازار. برای مثال، اتفاقی که در سال 1399 در بورس تهران رخ داد، این بود که سهام چند نماد بورسی به طور آبشاری فروخته شد و آن وضع، به کل بازار سرایت کرد.

این اتفاقی که در مورد لونا رخ داد، این بود که این ارز رتبه 5 بازار ارزهای دیجیتال را در اختیار داشت. از نظر ارزش بازار، لونا رتبه پنجم را داشت و چشم بازار به اعداد و ارقام این ارزهای برتر بود.

به عنوان مثال، ما اگر بخواهیم تحولات بورس تهران را بررسی کنیم در لحظه اول به قیمت شرکت های بزرگ بورسی فولاد مبارکه، صنایع مس ایران، چادرملو و پتروشیمی نوری نگاه می کنیم.

در بازار ارزهای دیجیتال هم، وقتی این اتفاق از نظر بنیاد رخ داد، کلیّت بازار دچار به هم ریختگی شد و ضربه سختی بر پیکره کل بازار کریپتو وارد کرد. شاید بتوانم بگویم که حتی بدبین ترین کارشناس بازار کریپتو هم، فکر نمی کرد بازار کریپتو محدوده 1.6 تریلیون دلار را در شاخص کُل بازار از دست بدهد. چون بازار، اصلاح قیمتی خودش را انجام داده بود و منتظر بود خبرهای خوب بیاید تا مجدداً روند صعودی خودش را آغاز کند.

الان حدود یک ماه است که بازار از نظر شاخص ترس و طمع، در ترس مطلق قرار دارد. این وضع، اول به دلیل همین اتفاقاتی است که از نظر تورم جهانی رخ داده و خبرهای بدی که در حوزه مالی جهانی می آید. دوم هم به دلیل اتفاقات مربوط به لونا بود و اتفاقات آن، ضربه نامناسبی به بازار کریپتو زد.

*ارزش لونا از حدود 130 دلار سقوط کرد و ارزش آن به نزدیک صفر رسید. عامل مهم تر در سقوط ارزش این ارز چه بود؟

-جو روانی و فشار فروش. در تمام نظام های مالی، عرضه و تقاضا عمل می کند و در نظام بازار کریپتو، یکی از موضوعاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد بخش «هولدر»ها است. هولدرها یعنی افرادی که ارز دیجیتال خریده و در کیف پول خودشان نگه داشته اند برای چند سال آینده.

یکی از این کیف پول ها، ارزهای خود را عرضه کرد و لذا بازار نسبت به این کار، واکنش نشان داد. بسیاری از ارزهای دیجیتال، هولدرهای بزرگی دارند و هر هولدر بخش اعظم یک ارز دیجیتال را در اختیار دارد چون به عنوان خالق یا بنیانگذار این ارز کار می کند.

*از نظر شما سرمایه گذاران بزرگ و دارندگان حجم زیاد ارز، واقعاً در بازار تاثیر جدی دارند؟

-بله. در حوزه ارز دیجیتال، داده هایی به نام داده های «آن چِین» وجود دارد و فعالان این بازار، به تحولات آن توجه می کنند. میزان ورود ارز از هر کیف پول مشخص بوده و این نوع عوامل به عنوان متغیرهای نظام عرضه و تقاضا، قابل تحلیل است.

البته هنوز هم اخبار مثبتی به نفع بازار ارزهای دیجیتال صادر نمی شود و در نتیجه قیمت بیت کوین می تواند به پایین تر از اعداد و ارقام فعلی برسد. اشتباهی که ما ایرانی ها انجام می دهیم این است که همیشه می گوییم قیمت به پایین ترین حد رسیده و بخریم. در صورتی که باید صبر کنیم بازار، کف سازی کند و نقطه ورود مناسب را برای خرید و نگهداری به دست بیاوریم.

*چند سال قبل تسلط بیت کوین بر بازار حدود 70 درصد بود و الان هم جنابعالی وجود هیجان را باعث کاهش تسلط بیت کوین می دانید. آن 30 درصد کاهش تسلط بیت کوین بر بازار که اتفاق افتاده و در مقابل، تسلط آلت کوین ها افزایش پیدا کرده، چگونه قابل تحلیل است؟

-هر ارز دیجیتال، یک پروژه مالی است. در زمانی که بیت کوین 70 درصد حجم بازار را در اختیار داشت پروژه های جدید در بازار وجود نداشت. با آمدن پروژه های جدید، تسلط بیت کوین در بازار کمتر شد و مثلاً اتریوم آمد که نقاط ضعف بیت کوین را برطرف کند. همچنین ارزهایی مثل ترون و سولانا و سایر اکوسیستم ها آمدند و از لیدر سهم خواهی کردند.

این ارزهای جدید، برای خودشان، از سهم بزرگ بازار یعنی بیت کوین برمی دارند. علت این که تسلط بیت کوین از حد 70 درصد به اعداد و ارقام پایین تر آمده، همین است. ما هر روز شاهد تولید ارزهای مختلف هستیم و ادعاهای مالی مختلف در حوزه بازار کریپتو مطرح می شود. هر کدام از این ارزها بتوانند عملکرد خوبی داشته باشند، به نوعی می توانند از سهم بقیه ارزها برای خودشان بردارند.

دکتر حسین مرید سادات تحلیلگر بازارهای مالی و ارز دیجیتال

*بیت کوین همچنان لیدر بازار ارزهای دیجیتال بوده و اتریوم همواره در سال های اخیر در رتبه دوم قرار داشته است. رتبه های سایر ارزها کم و زیاد می شود و به طور خاص یک زمان دوج کوین بین 10 ارز برتر بازار بود. در هفته های قبل، رتبه دوج کوین کاهش پیدا کرد و الان وضع آن بهتر شده و در جایگاه دهم قرار دارد. این جایگاه کسب کردن بر چه مبنا است؟

-رتبه هر ارز به واسطه اخبار فاندامنتالی است که هر ارز دارد و به هر حال بازار، بازار اخبار است. وقتی که یک خبر می آید، بازار نسبت به آن واکنش نشان می دهد و زمانی که وارد فاز صعودی می شود حجم بازار یک ارز بالا می رود.

رتبه ارزهای دیجیتال، به دلیل حجم بازاری است که دارند. برای مثال، لونا در یک دوره تا رتبه پنجم بالا آمد ولی الان در ناکجا آباد است. به دلیل این که حجم بازار خودش را از دست داد.

*الان لونا چه رتبه ای در بازار دارد؟

-در حال حاضر، لونا رتبه 213 بازار را دارد، یعنی از رتبه 5 به رتبه 213 سقوط کرده است. البته لونا دیگر به مهره سوخته تبدیل شده.

*لونا از محدوده 130 دلار تا حدود 50 دلار سقوط کرد و دچار کاهش ارزش 60 درصدی شد. در این حالت، برخی معامله گران فکر کرده اند که لونا از همین محدوده 50 دلار، دوباره صعودی می شود و اقدام به خرید آن کرده اند. با این حال سقوط لونا ادامه پیدا کرده و ارزش آن به حدود صفر رسید.

این معامله گران چطور تصور کرده اند که کف قیمت، همین 50 دلار بوده و شروع به خرید کرده اند ولی در نهایت لونا تقریباً بی ارزش شد؟

-ما مردمانی هستیم که در هر کجا صف باشد ورود می کنیم. در این زمینه، می توان در مورد ارزهای کاردانو و شیبا هم بحث کرد. بنده، مدرس بازار ارزهای دیجیتال هستم و می دانم که افراد زیادی هستند که ارزهای کاردانو و شیبا را در سقف تاریخی خریداری کرده اند.

وقتی که از این افراد، علت این نوع خریدها را سوال می کنم، مشخص می شود خرید آنها به خاطر پدیده پامپ بوده است. در برخی موارد، افرادی هستند که ارز خاصی را در قیمت های پایین می خرند و با ایجاد فضای هیجانی، قیمت آن ارز را بالا می برند و افراد دیگر، با هدف کسب سود اقدام به خرید این ارز می کنند.

وقتی علت ابداع و به وجود آمدن این نوع ارزهای دیجیتال را از این افراد می پرسیم، علت آن را نمی دانند. متاسفانه برخی افراد، فقط با دیدن نمودار قیمت یک ارز، اقدام به خرید آن می کنند ولی در بازار، همانقدر نمودار تکنیکال برای تحلیل جذابیت دارد، همانقدر هم مبنای فاندامنتال و علت و چرایی آن نیز برای مهم است ولی متاسفانه این جنبه را در سرمایه گذاری ها در نظر نمی گیرند.

*در حال حاضر نیمی از حجم بازار بیت کوین و آلت کوین ها از دست رفته است. در این حال و هوا، برخی مدرسان و تحلیلگران ایرانی به دیگران این طور توصیه کرده و می گویند باید 80 درصد سرمایه را به بیت کوین و اتریوم اختصاص بدهند و فقط 20 درصد باقی مانده را صرف خرید آلت کوین ها کنند. با توجه به بی ارزش شدن ارز لونا به عنوان یک آلت کوین، چنین توصیه ای برای خرید و سرمایه گذاری در این بازار معقول است؟

-هر عزیزی که این طور توصیه کرده، از نظر من اشتباه کرده است. چرا که انسان ها به خاطر مدیریت ریسکی که می پذیرند، می توانند سبک های سرمایه گذاری مختلفی داشته باشند. همان طور که هر انسان یک اثر انگشت منحصر به فرد دارد، سبک سرمایه گذاری او هم می تواند منحصر به فرد باشد.

دو ارز بیت کوین و اتریوم، نسبت به سایر ارزهای بازار، اخبار کمتر منفی را می پذیرند ولی فرضاً ارز دیجیتال سولانا نسبت به سال گذشته رشد زیادی داشته است. بنابراین، اول از همه، باید میزان ریسک پذیری افراد مشخص شود.

رمزارز لونا

*بیت کوین نسبت به زمان اوج حدود 56 درصد کاهش ارزش داشته و اتریوم هم نسبت به زمان اوج 58 درصد کاهش ارزش داشته است. در حال حاضر اکثر تحلیلگران نسبت به صعود دوبارره بیت کوین امیدواری زیادی دارند ولی برخی فعالان جهانی بازار ارزهای دیجیتال، از احتمال ریزش 70 درصدی قیمت آلت کوین ها گفته اند.

آیا بیت کوین و اتریوم، ریسک کمتری دارند و بر این اساس ممکن است نسبت به خرید آنها توصیه شده باشد؟

-قطعاً آنها ریسک کمتری دارند چون بیت کوین، پادشاه بازار است و اتریوم رتبه دوم بازار را دارد. حتی بر مبنای فاندامنتال، من ارز دیجیتال اتریوم را بیش تر قبول دارم.

*پس به نوعی شما هم اعتقاد دارید که بیت کوین و اتریوم می توانند اعتماد بیش تری جلب کنند تا آلت کوین ها؟

-بله. این دو ارز می توانند اعتماد جلب کنند ولی بازدهی آنها نسبت به سایر ارزهای بازار کمتر خواهد بود.

*در نهایت به نظر شما، می شود در حوزه آلت کوین ها سرمایه گذاری کرد. درست است؟

-من شخصاً خیلی وقت است که از بیت کوین و اتریوم برای سرمایه گذاری استفاده نمی کنم. در مجموع، سه دسته فعال بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد که یک گروه، نهنگ های بازار هستند که قطعاً ما نیستیم.

دسته دوم، افراد مثل من هستند که با تحلیل های تکنیکال و فاندامنتال کار می کنند و گروه سوم، عامه مردم هستند. در زمانی که عامه مردم، اسم ارز خاصی را تکرار می کنند از نظر من نباید سراغ آن ارز رفت.

*اگر آلت کوین ها مثل همان رمزارز لونا سقوط کنند و بی ارزش شوند چطور؟

-اگر قرار بر سقوط قیمت و 70 درصد کاهش ارزش باشد، کل بازار ارزهای دیجیتال دچار ریزش می شود. یک زمان ممکن است یک خبر فقط برای یک ارز بیاید و در نتیجه قیمت آن ارز خاص دچار ریزش شود.

در حالی که در مورد کل بازار ارزهای دیجیتال، چنین اتفاقی رخ نمی دهد مگر این که خبر بدی در حوزه اقتصاد جهانی رخ بدهد که کُل بازار ارزهای دیجیتال را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.