آشنایی با صورت‌های مالی

صورت‌های مالی نشان دهنده عملکرد یک شرکت، دارایی‌ها، سود و … در بازه‌های زمانی مختلف هستند، به بیان دیگر صورت مالی شامل اطلاعات طبقه‌بندی شده از عملکرد مالی یک شرکت است. صورت مالی سالی یکبار، در برخی موارد هر شش ماه یکبار و در صورت لزوم در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر نیز تهیه می‌شود. ۴ صورت مالی اساسی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع است.

در این مطلب درباره انواع صورت مالی صحبت کرده و با تاثیر آن در تحلیل نیز آشنا می‌شویم.

ترازنامه

ترازنامه گزارشی از وضعیت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق مالکان یک شرکت، در یک تاریخ مشخص است. به ترازنامه صورت وضعیت مالی نیز گفته می‌شود و شامل سه بخش اصلی دارایی، بدهی و سرمایه است که این بخش‌ها معادله اصلی حسابداری را تشکیل می‌دهند.

ترازنامه به گونه‌ای تهیه می‌شود که مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام برابر با دارایی‌های شرکت شود یا به عبارت دیگر منابع شرکت که از طریق بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام تامین شده است، صرف خرید دارایی‌های شرکت شود. از نظر منطقی این دو مورد می‌بایست با یکدیگر برابر باشند.

صورت سود و زیان

یکی از مهمترین گزارش‌های مالی صورت سود و زیان است که عملکرد شرکت، سود محقق شده (EPS)، سود عملیاتی و …  در طی یک دوره زمانی مشخص را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر در صورت سود و زیان بعد از کسر هزینه‌ها از درآمد، سود یا زیان انتهای دوره که نتیجه تمامی فعالیت‌های عملیاتی و غیر عملیاتی شرکت است، محاسبه می‌شود.

صورت سود و زیان در دو روش تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای ارائه می‌شود:

در روش تک مرحله‌ای ابتدا کلیه درآمدها لیست شده و با اضافه‌کردن هزینه‌ها به لیست مورد نظر، سود یا زیان قبل از کسر مالیات محاسبه می‌شود، به عبارت دیگر تفاوت مجموع درآمد و مجموع هزینه‌ها سود یا زیان شرکت است.

در روش دو مرحله‌ای ابتدا از تفاوت درآمد‌ها و هزینه‌های عملیاتی سود و زیان ناویژه محاسبه می‌شود، سپس درآمد‌ها و هزینه‌های غیر عملیاتی به لیست اضافه می‌شوند و در آخر از تفاوت این دو مرحله، سود و زیان قبل از کسر مالیات مشخص می‌شود.

صورت جریان وجوه نقد

 صورت جریان وجوه نقد، اطلاعاتی در خصوص ایجاد و مصرف وجه نقد توسط واحد مالی در یک بازه زمانی تعیین شده را ارائه می‌دهد. به بیان دیگر به مقدار وجه نقدی که بابت فعالیت مجموعه در یک بازه زمانی تعیین شده به شرکت وارد و یا خارج شده‌اند، صورت جریان وجوه نقد گفته می‌شود.

از بررسی صورت جریان وجوه نقد نیز می‌توان به نتایجی از قبیل توانایی شرکت در پرداخت سود به سهامدار، انعطاف‌پذیر بودن شرکت برای تامین مالی عملیات‌های تجاری و یا تولیدی، داخلی و یا خارجی بودن منابع مالی عملیات تجاری و در انتها به توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌ها پی برد.

صورت سود و زیان جامع

یکی دیگر از انواع صورت‌های مالی شرکت‌ها صورت سود و زیان جامع است. شرکت مورد نظر در این صورت مالی می‌بایست کلیه درآمدها و هزینه‌های تولید محصول یا ارائه خدمات، اعم از تحقق یافته یا نیافته، در یک دوره مالی را گزارش کند. با استفاده از صورت سود و زیان جامع، تحلیلگران بنیادی وضعیت کل درآمدها و هزینه‌های شرکت در یک دوره را با دوره‌های گذشته مقایسه و ارزیابی می‌کنند.

تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال یکی از را‌ه‌هایی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با بررسی وضعیت شرکت، ارزش واقعی سهام مربوط به آن را محاسبه کنند، در واقع این تحلیل را می‌توان روشی برای محاسبه ارزش واقعی سهام به حساب آورد.

به عنوان مثال اگر ارزش واقعی سهم  بیشتر از ارزش بازار باشد، سهم مورد نظر با ارزش تلقی می‌شود.

 در این روش تحلیلی با استفاده از درآمدها، سود و زیان، بازده حقوق صاحبان سهام و سایر اطلاعات شرکت، ارزش بنیادی و پتانسیل رشد یک شرکت را تعیین می‌کنند.

رویکرد تحلیل بنیادی به دو صورت بررسی می‌شود:

در رویکرد بالا به پایین ابتدا اقتصاد کلان بررسی می‌شود، در مرحله دوم تحلیل صنایع انجام و در انتها بهترین شرکت‌ها از  میان شرکت‌های موجود در صنعت مدنظر از منظر تحلیل بنیادی و ارزش ذاتی برگزیده می‌شوند. به بیان دیگر در این روش از کل به جز می‌رسیم و در رویکرد پایین به بالا ابتدا شرکت، سپس صنعت و در انتها اقتصاد کلان بررسی می‌شود.