روزهای قمر در عقرب ماه خرداد ۱۴۰۲
تقویم نجومی خرداد ماه سال 1402

در این پست از صفحه اقتصاد تقویم نجومی خرداد ماه سال 1402 از نظرتان می گذرد. قمر در عقرب یک پدیده ای است که هم از نگاه نجوم به آن دیده می شود و هم از نگاه دین .

در هفته‌ی اول خرداد ۱۴۰۲ آسمان شب شاهد یک هم‌نشینی تماشایی است و هلال ماه در کنار سیاره‌های ناهید و مریخ و دو ستاره‌ی درخشان سرپیشین و سرپسین قرار می‌گیرد.

ماه در هفته‌ی اول خرداد ۱۴۰۲ هلال باریک اما واضح خود را به نمایش می‌گذارد و با قرارگیری در کنار اجرام دیگر لحظاتی دیدنی خلق می‌کند.

به نوشته‌ی اسکای اند تلسکوپ، این هفته همچنین فرصت خوبی برای دنبال کردن مثلث تابستانی است که کم‌کم از سمت شرق و شمال شرقی سر برمی‌آورد تا کل تابستان را در آسمان باشد.

اما طبق اعلام مجله نجوم، اگر ابزار رصدی هم مانند دوربین دوچشمی یا تلسکوپ در اختیار داشته باشید، این هفته می‌توانید شاهد یک رویداد جذاب دیگر هم باشید. دو قمر گالیله‌ای مشتری از مقابل آن می‌گذرند و سایه‌ی آن‌ها روی ابرهای غول گازی منظومه‌ی شمسی می‌افتد که می‌تواند برای جویندگان رویدادهای اعماق آسمان، فرصتی تماشایی باشد.

دوشنبه ۱ خرداد

هلال ماه در حال افزایش فاز است و به زیبایی عصر در پایین سمت راست سیاره‌ی زهره دیده می‌شود. مریخ هم یک هم‌خطی جالب را شکل می‌دهد و کمی بالاتر سمت چپ آن‌ها قرار می‌گیرد. از طرفی سیاره‌ی سرخ با دو ستاره‌ی «سرپسین» (Pollux) و «سرپیشین» (Castor) در یک راستا دیده می‌شود و این منظره را تکمیل می‌کند.

ساعت ۲۰:۴۵ هم ماه در کنار خوشه‌ی ستاره‌ای M35 قرار می‌گیرد که برای رصد آن به ابزار اپتیکی نیاز است.

سه‌شنبه ۲ خرداد

طی ۲۴ ساعت از عصر گذشته، ماه در امتداد مدار خود حرکت کرده است تا حالا به ناهید نزدیک‌تر شود و ساعت ۱۹:۳۲ در فاصله‌ی تنها ۲ درجه‌ای از آن قرار بگیرد.

مریخ هم بالاتر سمت چپ آن‌ها قرار گرفته است و از طرفی تقریبا با ستاره‌های پولوکس و کاستور یک خط را تشکیل می‌دهد و منظره‌ای تماشایی خلق می‌کند.

چهارشنبه ۳ خرداد

در این شب، می‌توانید مریخ را کمی با فاصله‌ی کمی زیر ماه ببینید. مریخ در واقعیت دو برابر ماه قطر دارد اما فاصله‌ی آن بسیار بیشتر است و اکنون به ۷۳۰ برابر فاصله‌ی ماه تا زمین می‌رسد. ساعت ۲۳:۰۹ سیاره‌ی سرخ در فاصله‌ی ۳ درجه‌ای از ماه قرار می‌گیرد. این مقارنه از ساعت ۱۹:۳۰ تا ۲۲:۳۰ قابل مشاهده است.

قمر زمین در این ساعت همچنین در ۶.۵ درجه‌ای خوشه‌ی ستاره‌ای «کندوی عسل» (M44) قرار می‌گیرد که برای رصد آن نیاز به ابزار اپتیکی است.

امشب همچنین فرصت خوبی است که به یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان بنگرید. برای دیدن «سماک رامح» (Arcturus) یا «ژوبین‌دار» پس از غروب به سمت جنوب و جنوب شرقی نگاه کنید. این ستاره یک غول نارنجی از جمعیت ۲ است که حدود ۷ میلیارد سال سن دارد.

منجمان آماتور هم می‌توانند برای دیدن خوشه‌ی کروی M4 از ابزار رصدی استفاده کنند. این خوشه‌ی دیدنی در صورت فلکی «عقرب» (Scorpius) جای گرفته و از کوتوله‌های سفید با سن ۰.۷ ± ۱۲.۷ سال تشکیل شده است.

علاوه بر این، برخی ستاره‌های منفرد را هم می‌توانید ببینید. یک ستاره از قدر ۶ در صورت فلکی «گاوران» (Bootes) یا «عوا» و یک ستاره از قدر ۷ در صورت فلکی «میزان» (Libra) که هر دو با ابزار رصدی مانند دوچشمی قابل مشاهده‌اند. سن آن‌ها به ترتیب به ۱۲.۵ و ۱۳ میلیارد سال پیش می‌رسد. یعنی فقط حدود ۱ میلیارد سال از خود انفجار بزرگ (بیگ بنگ) که ۱۳.۸ میلیارد سال قدمت دارد، سن کمتری دارند.

پنجشنبه ۴ خرداد

حالا که در ابتدای هفته وگا را دیده‌اید، بهتر می‌توانید آن را پیدا کنید. این ستاره درخشان‌ترین جرم در سمت شرق و شمال شرقی آسمان پس از تاریکی هواست.

حدود ۱۴ درجه (به اندازه‌ی یک مشت و نیم در طول بازوی کشیده) به سمت چپ بالای نسر واقع نگاه کنید تا بینی «اژدها» (Draco) را ببینید. در همین محدوده بالا سمت چپ، سه ستاره‌ی کم‌نورتر قرار دارند که بقیه‌ی سر دراکو را تشکیل می‌دهند و صورتواره‌ی «لوزی» (Lozenge) نام گرفته است. دراکو همیشه بینی خود را به سمت وگا نشانه می‌رود.

کم‌نورترین ستاره‌ی سر دراکو، «نو دراکو» (Nu Draconis) است که یک ستاره دوتایی خوب و با درخشندگی یکسان محسوب می‌شود. برای دیدن آن باید حداقل از دوربین دوچشمی استفاده کنید و در این صورت دو ستاره‌ی آن را به فاصله‌ی ۶۱ ثانیه قوسی هر دو از قدر ۴.۹ خواهید دید.

جمعه ۵ خرداد

ماه که ساعت ۰۵:۰۹ با فاصله‌ی ۴۰۴ هزار کیلومتری از زمین می‌رسد، تقریبا به تربیع اول خود رسیده است و پس از غروب در بخش داس-مانند صورت فلکی شیر می‌درخشد. در حقیقت بین دو ستاره‌ی درخشان این صورتواره قرار دارد: قلب‌الاسد که پایین سمت چپ ماه است و ستاره‌ی کم‌نورتر «گاما اسد» یا «جبهه» (Algieba) که در سمت راست بالای ماه دیده می‌شود.

این شب همچنین فرصت مناسبی است تا «آلفا قنطورس» (Alpha Centauri) بنگرید. این نزدیک‌ترین ستاره به خورشید است و همسایه‌ی ما محسوب می‌شود. هرچند با قدر صفر یکی از درخشان‌ترین ستاره‌ها محسوب می‌شود اما برای ساکنان نیمکره‌ی شمالی همیشه از دید است.

با این وجود اگر در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر مانند چابهار هستید، این شب‌ها می‌توانید برای مدتی کواهی در افق جنوبی، آلفا قنطورس را تماشا کنید. برای رصد دقیق‌تر در نظر داشته باشید که هم‌زمان ستاره‌ی آلفا میزان، ستاره‌ی سمت راست پایینی از دو ستاره‌ی درخشان صورت فلکی میزان، سمت جنوب را در منظره‌ی شما نشان می‌دهد. در این زمان، نگاه خود را مستقیما از آنجا به پایین بیندازید تا آلفا قنطورس را ببینید.

وضعیت سیارات در هفته‌ی اول خرداد ۱۴۰۲

عطارد همچنان در تابش طلوع خورشید پنهان است.

زهره با قدر ۴.۳- در صورت فلکی دوپیکر، «ستاره‌ی عصرگاهی» لقب می‌گیرد و به‌خوبی از پیش از غروب تا ساعات ابتدایی شب در آسمان می‌درخشد.

با نمای تلسکوپی حتی می‌توانید جزئیات بهتری از این همسایه‌ی زمین را ببینید. این سیاره در تلسکوپ به‌صورت یک کره دیده می‌شود که ۲۱ ثانیه‌ی قوسی قطر دارد و فاز هلال آن رو به کاهش است. اگرچه به دلیل نزدیک شدن به زمین، درخشان‌تر دیده می‌شود.

مریخ با قدر ۱.۶ در صورت فلکی «سرطان» (Cancer) جای دارد و با فاصله‌ای اندک، سمت چپ بالای ناهید می‌درخشد و منظره‌ای تماشایی را شکل می‌دهد.

اگرچه هنوز مقارنه در کار نیست. مریخ و ناهید در ۹ jdc به حداقل فاصله با ۳.۶ درجه می رسند، سپس با کاهش زمان رؤیت زهره پس از غروب خورشید، دوباره شروع به فاصله گرفتن از هم خواهند کرد.

با استفاده از تلسکوپ، مریخ فقط به‌صورت یک حباب کوچک به قطر ۵ ثانیه‌ی قوسی دیده می‌شود.

مشتری هم با قدر ۲.۱- در صورت فلکی «حمل» (Aries) قرار دارد و کم‌کم شروع به ظهور از پیش از طلوع خورشید می‌کند. برای دیدن آن، حدود ۴۰ دقیقه پیش از طلوع، ارتفاع پایین در سمت شرق آسمان را جست‌وجو کنید.

زحل با قدر ۱.۰ در صورت فلکی کم‌نور «دلو» (Aquarius) یا «آب‌ریز» قرار دارد و از ساعات ابتدایی بامداد، با رنگ زرد کم‌رنگ خود در سمت جنوب شرقی آسمان قابل رؤیت است.

اورانوس و نپتون هم هنوز با ارتفاع بسیار پایینی، پیش از سپیده در افق شرقی قرار دارند.

در زیر روزهای قمر در عقرب خرداد سال 1402 از نظرتان می گذرد.

 روز 11 خرداد قمر داخل عقرب می‌شود و 13 خرداد قمر از عقرب خارج می‌شود.

منظور از قمر در عقرب

در تشریح و توضیح قمر درعقرب باید به اصطلاحاتی مثل دایره البروج و صور فلکی و بروج دوازده گانه توجه داشت. دلیل نحوست قمر در عقرب را بعضا وجود ستاره سرخ قلب العقرب در صورت فلکی عقرب میدانند. و این حالت را قدما واقعه ای شوم می دانسته اند. زمانی که کره ماه (قمر) برابر صورت فلکی عقرب قرار گیرد می گوییم که قمر در عقرب است و این البته برای محاسبات ما زمینی هاست.

برجهای صورتهای فلکی نیز دوازده است که عبارتند از:

حمل، ثور، جوزاء، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو، حوت.

قمر در عقرب میتواند به دو عنوان تعبیر شود :

۱- قمر در صورت فلکی عقرب

۲- قمر در برج عقرب

پدیده قمر در عقرب با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست (البته کسانی که با صور بروج آشنایی دارند ، در زمان شب از طریق فاصله میان ماه و صورت عقرب میتوانند زمان قمر در عقرب را متوجه شوند) مقصود از قمر در عقرب هم این است که در یک ماه قمری ، قمر زمین یک دور کامل بدور آن میگردد و طبعا در هر ماه قمری یکبار از برج عقرب می گذرد .

راهنمای رصد آسمان در خرداد 1402

شاید تماشای آسمان شب از میان آلودگی نوری شهر‌ها را غیرممکن بدانید؛ ولی باید یادآوری کنیم که هنوز پدیده‌هایی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها لذت ببرید و برای دقایقی از تنش‌های روزمره فاصله بگیرید.

برای تماشای بسیاری از این رویدادها به ابزار گران‌قیمت نیاز ندارید و کافی است دست‌کم ۱۵ دقیقه پیش از شروع رصد به پشت‌بام یا هر فضای باز دیگری بروید تا چشم‌هایتان به شرایط تاریکی عادت کند. حتی اگر با صورت‌های فلکی و جهت‌یابی در آسمان شب آشنایی ندارید، جای نگرانی نیست؛ چراکه اپلیکیشن‌های نقشه‌ی آسمان برای گوشی‌های هوشمند با استفاده از حسگرهای موجود در این گجت‌ها، پس از تایپ نام هدف مدنظر، شما را به‌سمت آن هدایت می‌کنند. بسیاری از این اپلیکیشن‌ها به قابلیت دید شب مجهز هستند تا با تبدیل تمام نور‌های موجود در صفحه‌نمایش به رنگ قرمز، به حفظ سازگاری چشم‌های شما با تاریکی کمک کنند.

یک روز بعد، پس از غروب دوشنبه ۲۹ خرداد، می‌توان هلال ماه را با چشم غیرمسلح از سراسر ایران دید.

چهارشنبه ۳۱ خرداد: انقلاب تابستانی

انقلاب تابستانی، طولانی‌ترین روز سال است و خورشید در این روز به بیشترین ارتفاع خود در آسمان نیمکره‌ی شمالی می‌رسد.

مردم در نقاطی از سیاره‌ی زمین که روی مدار راس‌السرطان قرار دارند، ظهر این روز، خورشید را دقیقا بالای سر خود می‌بینند و اجسام سایه‌ای از خود روی زمین ایجاد نمی‌کنند. در مدار شمالگان، در روز‌های نزدیک به انقلاب تابستانی، پدیده‌ی «خورشید نیمه‌شب» روی می‌دهد که در آن، خورشید تمام ساعات شبانه‌روز بالای افق قرار می‌گیرد.

انقلاب تابستانی، هر ساله در یکی از روز‌های ۳۱ خرداد یا ۱ تیر روی می‌دهد ولی در تقویم به طور ثابت، یکم تیر ماه به عنوان انقلاب تابستانی و ابتدای فصل تابستان در نظر گرفته می‌شود.