فروش نفت ایران تحت فشار تحریم‌ها؛ چین به خرید میلیونی ادامه می‌دهد
تشدید تحریم‌های انرژی علیه ایران؛ آمریکا با افزودن ۲۰ نفتکش به فهرست تحریم‌ها، شمار ناوگان سایه تحت محدودیت را به بیش از ۱۵۰ فروند رساند. این اقدامات با هدف محدود کردن صادرات نفت و گاز ایران صورت می‌گیرد، اما چین همچنان به خرید میلیون‌ها بشکه نفت ایران ادامه می‌دهد.
اعمال تحریم‌های گازی علیه ایران به تازگی وارد فاز جدیدی شده که آمریکا با هدف تقویت سیاست موسوم به فشار حداکثری آن را دنبال می‌کند. این تحریم‌ها صادرات گاز مایع ایران شامل پروپان ، بوتان و ترکیبات مشابه را هدف قرار داده است.
آمریکا به دنبال آن است تا یکی از منابع درآمدی مهم برای ایران را مسدود کند. پیش از این نیز افزایش صادرات گاز ایالات متحده به ترکیه، تمدید قراردادهای ایران با این کشور را با چالش مواجه کرده بود.
هرچند این منابع مالی چند صد میلیون دلاری قابل مقایسه با درآمدهای نفتی ایران نیستند، اما در بسیاری از مناطق آسیایی مورد استفاده گسترده دارند و به عنوان یک فرصت درآمدی چشمگیر برای ایران محسوب می‌شوند.
همچنین، وزارت خزانه‌داری آمریکا تقریباً ۲۰ نفتکش دیگر را به لیست کشتی‌های تحریم‌شده اضافه کرده است تا شمار کل ناوگان تحت تحریم از ۱۵۰ فروند عبور کند. منابع مطلع اعلام کرده‌اند که این تدابیر با هدف ردیابی و جلوگیری از صادرات نفت ایران انجام پذیرفته است.
تحریم‌ها بخشی از تمرکز خود را به پایانه‌های نفتی در چین نیز معطوف کرده‌اند؛ نقطه‌ای که در شبکه‌های فروش نفت ایران نقش بسزایی دارد. به گزارش رسانه «فارین پالیسی»، ایران به طور روزانه تقریباً دو میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که عمده این صادرات به چین صورت می‌گیرد. چین نیز از راه‌های پیچیده و غیرمستقیم برای تأمین مالی خرید نفت از ایران بهره می‌برد تا تحریم‌های آمریکایی را دور بزند.
موضع‌گیری اروپا و تشدید فشارها
همزمان با اعمال تحریم‌های جدید آمریکا، تروئیکای اروپایی شامل کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه بیانیه‌ای علیه ایران صادر کردند. در این بیانیه، خواستار آغاز دوباره مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا شده و از تمامی اعضای سازمان ملل درخواست کردند از تحریم‌ها علیه ایران حمایت کنند.
این کشورها در بیانیه مشترک خود تأکید کردند: «ما به شدت برای ادامه مذاکرات با ایران و آمریکا و دستیابی به یک توافق جامع، پایدار و قابل راستی‌آزمایی مصمم هستیم.»
به نظر می‌رسد که اروپا و آمریکا با هماهنگی سیاست‌های خود در تلاش‌اند تا فشارهای چندجانبه بر ایران را افزایش دهند؛ اقدامی که می‌تواند زمینه مذاکرات و توافق‌های جدید با تهران را فراهم آورد.
این در حالی است که فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت اعلام کرده بود وزیر امور خارجه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد مذاکرات مستقیم با واشنگتن را مطرح کرده، اما دولت آمریکا آن را رد کرده است.
با وجود تلاش‌های ایران برای جلوگیری از فعال‌سازی مکانیسم ماشه، استیو ویتکاف نماینده آمریکا حاضر به گفت‌وگو در این نشست نشد.
مذاکرات؛ بدون برنامه مشخص
با شدت گرفتن فشارهای اروپا و آمریکا، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران تأکید کرد که درخواست برای صفرسازی غنی‌سازی در ایران به هیچ وجه قابل قبول نیست.
سخنگوی وزارت خارجه نیز اظهار داشت که ایران در حال حاضر هیچ «برنامه‌ای برای مذاکره» ندارد. اسماعیل بقایی همچنین افزود که توجه ایران بیشتر به بررسی تبعات ناشی از اقدامات تروئیکای اروپایی و آمریکا معطوف شده است.
براساس گزارش‌ها، وزیر امور خارجه قرار است فردا در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس حضور یافته و دیدارهای بیشتری با نمایندگان داشته باشد.
عبدالله رمضان‌زاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، خطاب به این موضوع اظهار کرد: «آیا دیپلماسی به پایان راه رسیده و وزارت خارجه عملاً تعطیل شده که تمام زمان وزیر صرف توجیه نمایندگان می‌شود؟»
حرکت ایران در سایه پیچیده‌ترین ساختارها
با وجود فشارها و تحریم‌های فزاینده، ایران همچنان توانسته روزانه حدود دو میلیون بشکه نفت صادر کند؛ صادراتی که به طور عمده به چین هدایت می‌شود و با ارائه تخفیف‌های قابل توجه انجام می‌پذیرد.
تا کنون روسیه و چین به همراهی با آمریکا و غرب در اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران پرداخته‌اند، اما روش‌های پیچیده مالی و تجاری، سازوکارهای این کشورها را در حفظ ارتباط اقتصادی با ایران موفق کرده است.
چین که به عنوان بزرگترین مشتری نفت ایران شناخته می‌شود، برای تداوم این رابطه راه‌های پیچیده‌ای را به کار می‌برد تا معاملات خود را از دام تحریم‌های آمریکا دور نگه دارد.
بلاتکلیفی دیپلماسی
به نظر می‌رسد که روند تحریم‌ها علیه ایران همچنان ادامه دارد و سه کشور اروپایی و آمریکا تلاش دارند تا اجماع جهانی بیشتری علیه ایران شکل دهند. با این حال، شرایط سیاسی کنونی با دوران پیش از توافق هسته‌ای تفاوت‌های قابل توجهی دارد.
در گذشته، شورای امنیت سازمان ملل نیز همراه با غرب اقدامات بین‌المللی علیه ایران تصویب کرد، اما این‌بار روسیه و چین تاکنون مواضعی متفاوت از آمریکا و اروپا اتخاذ کرده‌اند. این اختلاف دیدگاه‌ها ممکن است مانع ایجاد اجماعات گسترده‌تر در شورای امنیت علیه ایران شود.
با این اوصاف، دیپلماسی در وضعیت پیچیده‌ای به نظر می‌رسد. و هرگونه گشایش در مذاکرات به تصمیمات کلان سیاست‌گذاران ایران و غرب وابسته خواهد بود.
نظر شما