گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد از قیمت دلار
تحلیلی بر بازار ارز در هفته پایانی اردیبهشت ۱۴۰۴ | دلار در تقاطع تردید و تورم قرار دارد یا آماده کاهش قیمت پس از توافق خواهد بود؟
بازار ارز ایران، با نزدیک شدن به هفته پایانی اردیبهشت ۱۴۰۴ و در حالی که گمانه‌زنی‌ها درباره توافق هسته‌ای میان ایران و آمریکا شدت یافته، بار دیگر در مسیر نوسان قرار گرفته است. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که روند قیمت دلار همچنان تحت تأثیر تحولات سیاسی و اقتصادی باقی بماند. آیا دلار در مسیر ریزش قرار دارد یا باز هم در برابر شوک‌های سیاسی و اقتصادی تاب می‌آورد؟
اردیبهشت ۱۴۰۴ در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که بازار ارز ایران یک بار دیگر با چشم‌انداز مبهم مذاکرات هسته‌ای، وضعیت سیاسی متزلزل و سیگنال‌های متضاد اقتصادی مواجه شده است. در هفته گذشته، نوسانات شدید قیمت دلار بسیاری از فعالان بازار را سردرگم کرده و موجی از نگرانی و امید را هم‌زمان در میان مردم و تحلیلگران ایجاد کرده است. پس از انتشار خبرهایی مبنی بر احتمال برگزاری دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و آمریکا، قیمت دلار برای چند روز متوالی روندی کاهشی را تجربه کرد و حتی به کف ۸۲ هزار تومان نیز نزدیک شد. اما با تعویق مذاکرات و بروز ابهامات تازه در خصوص نتیجه آن، بازار بار دیگر نوسانی شد و قیمت دلار تا محدوده ۸۶ هزار تومان پیش رفت.
تحولات هفته سوم اردیبهشت: از آرامش تا التهاب دوباره
قیمت دلار در روز ۲۴ اردیبهشت، در بازار آزاد به حدود ۸۳ هزار و ۸۰۰ تومان رسید؛ قیمتی که نسبت به اوج آن در هفته دوم اردیبهشت که نزدیک به ۱۰۷ هزار تومان بود، کاهش محسوسی را نشان می‌داد. این کاهش، عمدتاً ناشی از انتشار گزارش‌هایی در مورد آزادی بخشی از منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در یکی از بانک‌های آسیایی و امید به لغو برخی تحریم‌های نفتی بود. هم‌زمان، کاهش انتظارات تورمی در کوتاه‌مدت نیز به تعادل نسبی بازار کمک کرد.
این روند افزایش پس از کاهش و تثبیت در محدوده ۸۳ تا ۸۵ زمانی اتفاق افتاد که خبر تعویق در مذاکرات در هفته دوم اردیبهشت‌ماه منتشر و سبب گردید تا مواضع محتاطانه‌ای که از سوی مقامات غربی درباره پیشرفت روند دیپلماتیک اتخاذ شد، بار دیگر قیمت دلار را صعودی کند. در آخرین نرخ اعلامی در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ قیمت دلار در پایان روز به حدود ۸۳ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. در سامانه نیما نیز نرخ دلار حوالی ۳۷ هزار تومان ثابت ماند، اما بازار آزاد با هجوم دوباره تقاضا و فعالیت دلالان در مناطق مرزی مواجه شد.
چه عواملی مانع کاهش پایدار دلار می‌شود؟
کاهش موقت قیمت دلار در میانه اردیبهشت را نمی‌توان یک روند پایدار ارزیابی کرد. تحلیلگران اقتصادی، دلایل متعددی برای مقاومت دلار در برابر کاهش بیشتر عنوان می‌کنند. نخست، حجم بالای نقدینگی در اقتصاد ایران که در پایان سال ۱۴۰۳ به رقم بی‌سابقه‌ای رسید و همچنان روندی صعودی دارد. این نقدینگی به محض هر گونه سیگنال منفی سیاسی، آماده ورود به بازارهای موازی همچون ارز است.
دوم، سطح بالای انتظارات تورمی در جامعه که با وجود کنترل مقطعی قیمت‌ها، همچنان پابرجاست. شاخص تورم نقطه‌به‌نقطه در فروردین ۱۴۰۴، حدود ۴۸ درصد اعلام شد و تحلیلگران معتقدند در اردیبهشت نیز با نوسانات ارز، مجدد صعودی خواهد شد. سوم، نبود برنامه مشخص اصلاح ساختارهای اقتصادی از جمله بودجه، بانک‌ها، و تراز تجاری، سبب می‌شود اعتماد بلندمدت به کاهش نرخ ارز شکل نگیرد.
دکتر مرتضی افقه، اقتصاددان، در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرده است: «در صورت حصول توافق، ممکن است نرخ دلار حتی به کانال ۷۰ هزار تومان برسد، اما این کاهش در غیاب اصلاحات عمیق اقتصادی، دوام نخواهد آورد.» او تاکید دارد که بدون تغییرات بنیادی در سیاست‌های مالی و اقتصادی دولت، ارزانی دلار بیشتر یک شوک روانی خواهد بود تا یک روند واقعی و پایدار.
پیش‌بینی قیمت دلار در هفته آخر اردیبهشت ۱۴۰۴
با توجه به روند تحولات روزهای اخیر، اکثر تحلیلگران بازار ارز بر این باورند که در هفته پایانی اردیبهشت، بازار به سمت یک تعادل موقت حرکت خواهد کرد. در صورت تداوم ابهام در مذاکرات، دلار ممکن است در بازه ۸۴ تا ۸۸ هزار تومان نوسان داشته باشد. برخی منابع خبری حتی از احتمال بازگشت دلار به مرز ۹۰ هزار تومان در صورت انتشار اخبار منفی خبر داده‌اند.
در طرف مقابل، اگر نشانه‌های جدی‌تری از بازگشت ایران به میز مذاکرات منتشر شود و اخباری همچون دسترسی ایران به منابع ارزی جدید تأیید گردد، احتمال کاهش قیمت دلار تا مرز ۸۰ هزار تومان وجود دارد. البته کاهش به کانال‌های پایین‌تر مانند 72 هزار تومان، نیازمند یک توافق عملیاتی، آزادسازی دارایی‌ها، افزایش صادرات نفت و ورود ارز به بازار رسمی است؛ شرایطی که در کوتاه‌مدت، چندان محتمل به نظر نمی‌رسد.
نگاه فعالان بازار: از محافظه‌کاری تا آماده‌باش کامل
بازاری‌ها این روزها با احتیاط بیشتری در بازار ارز معامله می‌کنند. خریداران و فروشندگان عمده، رفتار تماشاگری در پیش گرفته‌اند. بسیاری از صرافی‌ها در مرکز تهران و بازار هرات با حجم معاملات پایین‌تر نسبت به هفته‌های قبل کار می‌کنند. خبرها از بازار هرات حکایت از افزایش تقاضای قاچاق در مرز دارد، در حالی که در صرافی‌های رسمی، قیمت ارز کمتر از بازار آزاد اعلام می‌شود و شکاف قیمتی همچنان ادامه دارد.
تحلیلگران توصیه می‌کنند که سرمایه‌گذاران و مردم عادی در شرایط فعلی از تصمیم‌های هیجانی برای خرید یا فروش ارز خودداری کرده و تا مشخص شدن روند مذاکرات و موضع‌گیری‌های طرفین، با احتیاط عمل کنند.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که بازار ارز در هفته پایانی اردیبهشت ۱۴۰۴، در وضعیتی شکننده قرار دارد. هرچند امید به توافق هسته‌ای و ورود ارزهای بلوکه‌شده، فضای انتظارات را تا حدی مثبت کرده، اما نبود اصلاحات ساختاری، حجم بالای نقدینگی، تورم مزمن و بی‌ثباتی در تصمیمات کلان، اجازه نمی‌دهند دلار به آسانی ریزش شدیدی را تجربه کند. بنابراین، محتمل‌ترین سناریو برای دلار در هفته آینده، نوسان در محدوده ۷۸ تا ۸۴ هزار تومان با احتمال واکنش‌های لحظه‌ای به اخبار سیاسی است.
نظر شما