گفتگوی اختصاصی «صفحه اقتصاد» با محمدجواد جمالی عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
تلاش دونالد ترامپ بر دو قطبی کردن سیاسیون ایران است / ایران باید با هوشمندی مذاکرات را پیش ببرد
عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به پیام همدردی ایران به آتش سوزی لس انجلس گفت: از نظر سیاسی، این پیام‌ها نشان‌دهنده میل ایران به نشان دادن ژست‌های مثبت است؛ بدین معنا که ایران از بلایای وارده به مردم آمریکا خوشحال نیست و اختلافاتش صرفاً با دولت آمریکاست. این پیام‌ها همچنین به دنیا نشان می‌دهد که ایران کشوری جنگ‌طلب نیست، بلکه آماده مذاکره با شرایط احترام متقابل و برد-برد است.
زهرا ترابی - محمدجواد جمالی عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با صفحه اقتصاد، در پاسخ به این پرسش، دونالد ترامپ هفته آینده رسماً به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا شروع به کار می‌کند. آیا ترامپ وارد مذاکره با ایران می‌شود گفت: تصور نمی‌کنم که ترامپ در برخورد با ایران تفاوت محسوسی با سایر رؤسای‌جمهور آمریکا داشته باشد؛ چرا که استراتژی کلی آن‌ها در قبال جمهوری اسلامی ثابت است، اما تاکتیک‌ها متفاوت می‌باشد. همین امروز، حتی قبل از آغاز رسمی کار ترامپ، نماینده وی در امور اوکراین طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که قصد بازگرداندن «فشار حداکثری» را دارد.
وی ادامه داد: به نظر من، اگر ترامپ هم صحبت از مذاکره کند، ابتدا قصد دارد فشار حداکثری را اعمال کرده و ایران را در موضع ضعف قرار دهد. او سعی می‌کند موضوعاتی را که در برجام موفق به تحمیل آن‌ها نشدند، به مذاکرات آتی وارد کند؛ موضوعاتی شامل برنامه‌های هسته‌ای، موشکی و مسائل منطقه‌ای. در واقع، هدف آن‌ها مذاکره‌ای است که از دید ایران، مذاکره‌ای از موضع ضعف باشد، اما برای آمریکا نمایانگر قدرت حداکثری‌شان باشد.
جمالی بیان کرد: از سوی دیگر، ترامپ و سیستم تبلیغاتی آمریکا احتمالاً با دو قطبی کردن فضای داخلی ایران، به ویژه در میان سیاسیون، بر فشارها می‌افزایند؛ به گونه‌ای که برخی موافق مذاکره و برخی دیگر مخالف آن باشند. این روش، یکی از تاکتیک‌های آن‌ها برای ایجاد فشار داخلی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.
جمالی عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس: ایران باید کاملاً هوشمندانه و با هوشیاری موضوع مذاکره را پیش ببرد و از ظرفیت شرکای منطقه‌ای خود به‌صورت بهینه استفاده کند. همچنین، تیم مذاکره‌کننده باید تیمی کامل و قوی باشد، هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت
عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص اظهارات مقامات ایرانی مبنی براینکه آماده مذاکره هستند و باید ببینیم که طرف مقابل چگونه برخورد خواهد کرد، پاسخ داد: اعلام آمادگی ایران برای مذاکره در راستای جلوگیری از دو قطبی شدن جامعه است. به‌ویژه در میان سیاسیون. این رویکرد همچنین مانع می‌شود که اروپا و کشورهای منطقه با ترامپ اتحاد قوی‌تری را تشکیل دهند. اما باید توجه داشت که مقامات ایرانی معمولاً برای مذاکره شرط و شروطی می‌گذارند. این شرط‌ها نشان‌دهنده تلاش ایران است تا قبل از ورود به مذاکرات، از موضع ضعف وارد نشود. از نظر مقامات ایرانی، ترامپ تلاشی در جهت آن دارد که ایران را در موضع باخته قرار دهد و سپس وارد مذاکره کند.
جمالی در پاسخ به این پرسش، با توجه به آتش‌سوزی اخیر لس انجلس، برخی از مقامات ایرانی، از جمله معاون اول رئیس‌جمهور و رئیس سازمان هلال‌احمر کشور، پیام‌هایی ارسال کرده‌اند. این موضوع چقدر می تواند به مذاکرات کمک کند گفت: سازمان هلال‌احمر، با شعار کمک‌رسانی به همه افراد دنیا بدون توجه به رنگ، نژاد، زبان و ملیت، همواره در حوادث مشابه این اصول را به نمایش گذاشته است؛ حتی آمریکا در مواقعی مانند زلزله بم، پیشنهاد کمک‌های شفاهی ارائه کرده بود.
او در ادامه افزود: از نظر سیاسی، این پیام‌ها نشان‌دهنده میل ایران به نشان دادن ژست‌های مثبت است؛ بدین معنا که ایران از بلایای وارده به مردم آمریکا خوشحال نیست و اختلافاتش صرفاً با دولت آمریکاست. این پیام‌ها همچنین به دنیا نشان می‌دهد که ایران کشوری جنگ‌طلب نیست، بلکه آماده مذاکره با شرایط احترام متقابل و برد-برد است. ایران بارها اعلام کرده که حاضر است برجام را به‌صورت اولیه احیا کند، اما به نظر می‌رسد طرف‌های آمریکایی و حتی اروپایی همچنان رویه متفاوتی را دنبال می‌کنند.
جمالی در خصوص اینکه ایران چه استراتژی و راهبردی باید در زمینه مذاکرات با آمریکا اتخاذ کند؟ پاسخ داد: به نظر من، جمهوری اسلامی ایران در ابتدا باید وفاق داخلی را تقویت کرده و اعتماد ملی را افزایش دهد. یکی از مهم‌ترین متغیرهای قدرت جمهوری اسلامی، پشتوانه مردمی آن است که باید احیا شود و اهمیت ویژه‌ای به آن داده شود.
او اضافه کرد: موضوع بعدی این است که ایران باید کاملاً هوشمندانه و با هوشیاری موضوع مذاکره را پیش ببرد و از ظرفیت شرکای منطقه‌ای خود به‌صورت بهینه استفاده کند. همچنین، تیم مذاکره‌کننده باید تیمی کامل و قوی باشد، هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت. این بدان معناست که در این مرحله، نباید ضعف‌هایی همچون عدم دقت کافی در بررسی متن‌ها یا کمبود حضور متخصصان به‌ویژه حقوق‌دانان را شاهد باشیم.
جمالی در پایان خاطرنشان کرد: در مذاکرات پیشین مانند برجام، آمریکایی‌ها با تیمی بسیار کامل و تخصصی وارد میدان شدند، به‌طوری که یک هواپیمای غول‌پیکر برای جابه‌جایی تیم آن‌ها در نظر گرفته شده بود. موضوع قابل توجه این است که طرف مقابل ما، یعنی کشورهای ۵+۱، شامل شش کشور مهم جهان بودند. بنابراین، ایران نیز حداقل باید در سطح یکی از این کشورها، از نظر کمی و کیفی سطح تیم مذاکره‌کننده خود را به‌طور کامل تقویت کند.
نظر شما