گزارش اختصاصی صفحه اقتصاد
طرح یارانه ای دولت پزشکیان چیست؟ کالابرگ الکترونیک؛ بازنگری یا تغییر رویکرد؟
مسعود پزشکیان، به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید، با چالش‌های متعددی مواجه است؛ اما یکی از مهم‌ترین وظایف وی بر اساس قانون بودجه 1403، اجرای طرح کالابرگ الکترونیک برای 19 میلیون خانوار ایرانی است. این طرح، که به‌عنوان یکی از سیاست‌های معیشتی دولت پیشین به مرحله اجرا رسید، اکنون در میانه تصمیم‌گیری‌های مهمی قرار دارد.
در حالی که دولت چهاردهم وعده داده است تا درباره نحوه اجرای این طرح تصمیم‌گیری کند، سوالات زیادی پیرامون آینده کالابرگ الکترونیک و تغییرات احتمالی در اجرای آن مطرح شده است. در دولت جدید، سرنوشت طرح کالابرگ الکترونیک چه خواهد شد؟ آیا این طرح ادامه خواهد یافت یا شاهد تغییرات چشمگیری در نحوه اجرا و تخصیص منابع خواهیم بود؟ علیرغم همه چالش‌ها و نگرانی‌ها، دولت جدید موظف به اجرای آن است.
کالابرگ الکترونیک؛ گذشته‌ای پرحاشیه و آینده‌ای نامعلوم
ماجرای طرح کالابرگ الکترونیک از زمستان 1400 آغاز شد؛ زمانی که دولت ابراهیم رئیسی به طور جدی به حذف ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی پرداخت. این اقدام با مخالفت‌های شدیدی از سوی مجلس روبرو شد که در نهایت منجر به اجرای مشروط حذف ارز 4200 تومانی و ارائه کالابرگ الکترونیک به عنوان جایگزین شد. این طرح قرار بود تا اطمینان حاصل کند که اقلام ضروری به‌صورت یارانه‌ای به دست مردم برسد، اما چالش‌های اجرایی و زیرساختی بسیاری را نیز به همراه داشت.
در خرداد 1402، طرح کالابرگ الکترونیک به صورت رسمی اجرایی شد و به مشمولان امکان خرید 11 قلم کالای اساسی با استفاده از یارانه‌های تشویقی را داد. اما این طرح، با محدودیت‌های انتخابی و اقتصادی مواجه بود که به انتقادات زیادی منجر شد.
دو نشانه برای ادامه طرح در دولت جدید
با روی کار آمدن دولت چهاردهم، دو نشانه مهم وجود دارد که نشان‌دهنده ادامه اجرای طرح کالابرگ الکترونیک، هرچند با تغییرات احتمالی، در این دولت است.
نشانه اول: تکلیف صریح قانون بودجه سال 1403 که دولت را مکلف به اجرای این طرح با منابع حاصل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌داند. بر اساس جزء 2 بند الف تبصره 8 قانون بودجه، اجرای طرح کالابرگ الکترونیک به عنوان یکی از اولویت‌های دولت جدید مطرح شده است.
نشانه دوم: برنامه‌های احمد میدری، وزیر رفاه دولت جدید، که در رای اعتماد مجلس به وی ارائه شد، نشان‌دهنده عزم او برای ادامه اجرای این طرح است. او که سال‌ها تجربه در وزارت رفاه دارد، قصد دارد تا با استفاده از سیاست‌های جدید، مشکلات معیشتی و توزیع ناعادلانه درآمد را کاهش دهد.
تغییرات احتمالی در طرح کالابرگ الکترونیک
علیرغم اصرار دولت جدید برای ادامه اجرای طرح کالابرگ، احتمالا نحوه اجرا و شرایط مشمولان تغییر خواهد کرد. یکی از احتمالات مطرح شده، تغییر در سبد کالایی مشمول طرح و افزایش یارانه‌های تشویقی است. همچنین، ممکن است گروه‌های جدیدی به فهرست مشمولان اضافه شوند یا حتی زمان پرداخت یارانه‌ها تغییر کند.
معاون وزیر کار، علیرضا عسگریان، اخیراً اعلام کرده است که در جلسه آینده وزارت اقتصاد، درباره نحوه اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی تصمیم‌گیری خواهد شد. این احتمال وجود دارد که دولت جدید با در نظر گرفتن محدودیت‌های اقتصادی و نیازهای معیشتی مردم، به یک مدل متفاوت از اجرای این طرح برسد.
دو ایراد بزرگ در طرح کالابرگ الکترونیک
از مهم‌ترین ایرادات وارد شده به طرح کالابرگ الکترونیک می‌توان به دو موضوع اصلی اشاره کرد: اجباری بودن اقلام و محدودیت انتخاب کالا و پرداخت مابه‌التفاوت هزینه کالاها. این موارد باعث شده‌اند که بسیاری از مشمولان طرح نتوانند به طور کامل از آن بهره‌مند شوند و از نظر اقتصادی به صرفه نباشد. برای مثال، اگر یک خانواده بخواهد 660 هزار تومان کالابرگ دریافت کند، باید بیش از دو میلیون تومان صرف خرید کالا کند که این موضوع برای بسیاری از خانواده‌ها به‌صرفه نیست.
چالش‌ها و امیدها؛ آیا دولت پزشکیان می‌تواند طرح را نجات دهد؟
در حالی که دولت جدید مکلف به اجرای این طرح است، چالش‌های زیادی برای بهبود و تغییر نحوه اجرای آن وجود دارد. با این حال، باید منتظر ماند و دید که آیا دولت پزشکیان قادر خواهد بود این طرح را با مکانیزم‌های جدید و بهینه‌تری اجرا کند یا خیر. آیا تغییرات در نحوه اجرا و تخصیص منابع می‌تواند مشکلات گذشته را حل کند؟
طرح کالابرگ الکترونیک، با تمام فراز و نشیب‌های خود، به نقطه‌ای رسیده که نیازمند بازنگری و تغییر رویکرد است. دولت جدید باید با دقت و کارشناسی دقیق، نسبت به ادامه یا تغییر در این طرح تصمیم‌گیری کند. این که آیا این طرح می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای موثر برای بهبود وضعیت معیشتی مردم مطرح باشد یا نه، به تصمیمات آینده دولت بستگی دارد.
در انتظار تصمیم‌گیری نهایی، سوالات و نگرانی‌ها پیرامون سرنوشت کالابرگ الکترونیک همچنان باقی است. با وجود تمامی چالش‌ها، امید می‌رود که دولت جدید بتواند با ایجاد تغییرات مثبت و به‌موقع، به اجرای بهینه‌تر این طرح بپردازد و نقشی موثر در بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی مردم ایفا کند.
نظر شما