دکتر سید محمد رضا صیدایی گل سفیدی
ایجاد ارزش و خلق ثروت برای سهامداران یکی از اهداف اصلی بنگاه های سرمایه گذار و سرمایه پذیر می باشد
دکتر سید محمد رضا صیدایی گل سفیدی مدیر نظارت و ارزیابی عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان معتقد است: نظام مدیریت بر مبنای هدف یکی از ابزارهای مورد استفاده می باشد. فلسفه این نظام و زمینه پیدایش آن بر این اساس است که در ارزشیابی افراد ، به جای ارزشیابی و ممیزگر های مشخص و رفتاری آن ها ، عملکرد آن ها بر اساس میزان دستیابی به اهدافی که تعیین شده است ، مورد ارزیابی قرار گیرد
دکتر سید محمد رضا صیدایی گل سفیدی مدیر نظارت و ارزیابی عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان و از مدیران صنعت و معدن در حوزه مدیریت، برنامه ریزی وکنترل پروژه های صنعتی و عمرانی و نویسنده کتاب مبانی کارآفرینی و عملکرد شرکتی در خصوص نظام های ارزیابی و کنترلی عملکرد شرکتها و احصا میزان توفیق در راستای حصول به اهداف پیش بینی شده در زمینه های مرتبط با پیشرفت و رصد میزان عملکرد تاکید کرد: در دنیای رقابتی امروز ایجاد ارزش و خلق ثروت برای سهامداران یکی از اهداف اصلی بنگاه های سرمایه گذار و سرمایه پذیر می باشد، سرمایه گذاران خواستار آنند که سرمایه خود را روز به روز افزایش داده و آنرا به حداکثر رسانند و به همین دلیل مترصد فرصت های سرمایه گذاری هستند که بیشترین ثروت را برای آنان خلق کند و برای نیل به این اهداف نیازمند ابزارها و معیار هایی برای اندازگیری میزان دستیابی به اهداف و ارزیابی عملکرد می باشند. در اقتصاد کنونی با توجه به محیط رقابتی بازار های داخلی و خارجی ،وجود چالش های سیاسی و اثر گذاری مستقیم بر اقتصاد بازارهای هدف، یکی از چالش های پیش روی مدیران ، افول روز افزون عملکرد شرکت ها است. افزایش شدت رقابت میان سازمان ها در قرن کنونی باعث شده آن ها همواره به دنبال راه هایی برای بهبود عملکرد شرکتی و توفیق در میدان رقابت برآیند. به عنوان یکی از عناصر جهت گیری استراتژیک ، گرایش کارآفرینانه نشان دهنده نوع تصمیم گیری شرکت ها و سبک خلاق در عمل، رهگیری و اعمال پاردایم شیفت های متناسب با تغییرات جامعه هدف است از جمله شاخص های اصلی اینگونه گرایش ها، پیشگامی در اتخاذ سیاست های مخاطره پذیر در اقتصادهای تورمی می‌باشد که می‌توانند به شرکت ها در شناسایی و تصرف بر فرصت های کسب و کار جدید و نیز در پیش بینی و کشف پتانسیل بازار های نوظهور کمک کند.
سید محمد رضا صیدایی عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنعت و معدن سازمان مشاوران و متخصصان ملل اسلامی (اینسکو) افزود : عملکرد شرکتی یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث در پژوهش های مدیریتی است و بدون شک مهم ترین معیار سنجش موفقیت در شرکت های تجاری به حساب می آید. به طور کلی عملکرد شرکت ، میزان دستیابی یک شرکت به اهداف خود را بیان می کند ، در واقع عملکرد مطلوب شرکت حدی است که یک شرکت نسبت به رقبای خود به دستاورد های بهتری نایل آید و توفیق احصاء اهداف خود را داشته باشد لذا یکی از مهم ترین شاخص ها ، عملکرد مالی و سودآوری بهینه است. هر فرآیندی شامل مجموعه ای از فعالیت ها و اقدامات با توالی و ترتیب خاص منطقی و هدف دار می باشد، در فرآیند ارزیابی عملکرد شرکت نیز هر مدل و الگویی که انتخاب گردد ، طی مراحل و رعایت نظم و توالی فعالیت های اصلی مانند:
- تدوین شاخص ها و ابعاد و محورهای مربوطه و تعیین واحد سنجش آن ها.
- تعیین وزن شاخص ها ، به لحاظ اهمیت آن ها و سقف امتیازات مربوطه ملاک عمل قرار گیرد.
- استاندارد گذاری و تعیین وضعیت مطلوب هر شاخص و ابلاغ و اعلان انتظارات و شاخص ها به ارزیابی شونده.
- سنجش و اندازه گیری از طریق مقایسه عملکرد واقعی پایان دوره ارزیابی با استاندارد مطلوب از قبل تعیین شده
تدوین و چارچوب مشخص می یابد و در نهایت پس از استخراج و تحلیل نتایج و در صورت لزوم باید اقدامات اصلاحی در راستای بهبود عملکرد در آن شاخص را معین نمود.
صیدایی در خصوص الگو ها و مدل های مختلف مورد استفاده در ارزیابی عملکرد افزود :
در الگوهای نوین ارزیابی عملکرد در مدل های کمّی مثل معیار بهره وری با رویکرد ارزش افزوده ، معیار کارآمدی با رویکرد اثر بخشی و کارآیی، معیار سود آوری با رویکرد حسابرسی عملکرد و در مدل های کیفی مثل معیار توصیفی و ارزشی با رویکرد تعهد سازمانی و اخلاق سازمانی ملاک عمل قرار میگیرند متعاقباً می بایست دست کم هفت مقیاس برای ارزیابی عملکرد یک سازمان درنظر گرفت که الزاماً متمایز از یکدیگر نیستند از قبیل اثربخشی ، کارایی ، سودآوری ، بهره‌وری ، کیفیت زندگی شغلی ، خلاقیت و نوآوری و کیفیت محصول و خدمات ، که در نتیجه در مدل ها و الگو های مختلفی نظام می یابند ، از الگو های مرتبط در این خصوص می توان به الگوی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی که یکی از معروف ترین فنون تصمیم گیری چند منظوره است و اولین بار توسط توماس ال. ساعتی عراقی الاصل در دهه ۱۹۷۰ ابداع گردید ، اشاره نمود. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی منعکس کننده رفتار طبیعی و تفکر انسانی است. این تکنیک ، مسائل پیچیده را بر اساس آثار متقابل آن ها مورد بررسی قرار می دهد و آن ها را به شکلی ساده تبدیل کرده و به حل آن ها می‌پردازد.
یکی دیگر از مدل های کاربردی ، هرم عملکرد می باشد. چرا که یکی از نیازهای هر سیستم ارزیابی عملکرد وجود یک رابطه شفاف بین شاخص های عملکرد در سطوح مختلف سازمان است ، به گونه ای که هر یک از واحد ها در جهت رسیدن به اهداف یکسان تلاش کنند. یکی از مدل هایی که چگونگی ایجاد این رابطه را در بر می گیرد هرم مذکور است و هدف غایی آن ایجاد ارتباط بین استراتژی سازمان و عملیات آن می باشد.
نظام کارت امتیازی متوازن BSC یکی از مشهور ترین و شناخته شده ترین مدل های سیستم مدیریت عملکرد می باشد که توسط کاپلان و نورتن در سال 1992 ایجاد و سپس گسترش و بهبود یافته است. این مدل پیشنهاد می کند که به منظور ارزیابی عملکرد هر سازمان بایستی از یک سری شاخص های متوازن استفاده نمود تا از آن طریق مدیران ارشد بتوانند یک نگاه کلی از چهار جنبه مهم سازمانی (جنبه داخلی کسب و کار ، جنبه مشتریان، جنبه مالی ، جنبه یادگیر و نو آوری) داشته باشند. در ادامه می توان از مدل چارچوب مدوری و استیپل نام برد. این مدل یکی از چارچوب های جامع و یکپارچه برای ممیزی و ارتقای سیستم‌های ارزیابی عملکرد است که شامل شش مرحله به هم مرتبط می باشد و از تعریف استراتژی سازمان و عوامل موفقیت آن آغاز می گردد.
نظام مدیریت بر مبنای هدف نیز یکی دیگر از ابزار مورد استفاده می باشد. فلسفه این نظام و زمینه پیدایش آن بر این اساس است که در ارزشیابی افراد ، به جای ارزشیابی و ممیزگر های مشخص و رفتاری آن ها ، عملکرد آن ها بر اساس میزان دستیابی به اهدافی که تعیین شده است ، مورد ارزیابی قرار گیرد ، در این روش ابتدا اهداف کلان سازمان تعیین و سپس با مذاکره مدیران سطوح مختلف به اهداف خرد و در انتها به تمام سازمان سرایت می کند و در نهایت بر اساس میزان تحقق اهداف خرد تعیین شده ارزیابی صورت می پذیرد.
مدل تعالی سازمانی ، یکی دیگر از چارچوب های اندازه گیری شناخته شده است که به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. در این مدل از نه معیار استفاده می گردد و یک مدل غیر تجویزی است این معیارها به دو دسته «عوامل» و «نتایج» تقسیم می شوند. این مدل به سازمان کمک می کند تا با مقایسه وضعیت موجود و مطلوب خود تفاوت ها را شناسایی کند سپس با بررسی علل وقوع این تفاوت ها راه حل های بهبود وضع موجود را استخراج و عملیاتی نمایند.
صیدایی افزود : در نهایت دو دیدگاه سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد وجود دارد:
در دیدگاه سنتی قضاوت و یادآوری عملکرد در کنترل ارزیابی شونده را هدف قرار می دهد و سبک دستوری دارد لذا این دیدگاه صرفاً معطوف به عملکرد دوره زمانی گذشته است و با مقتضیات گذشته نیز شکل گرفته است.
در دیدگاه نوین آموزش ، رشد و توسعه ظرفیت های ارزیابی شونده ، بهبود و بهسازی افراد و سازمان و عملکرد آن ، ارائه خدمات مشاوره ای و مشارکت عمومی ذی نفعان ، ایجاد انگیزش ، مسئولیت پذیری برای بهبود کیفیت و بهینه سازی فعالیت ها و عملیات را هدف قرار می دهد و مبنای آن را شناسایی نقاط قوت و ضعف و تعالی سازمانی و بهبود عملکرد شرکتی ، تشکیل می دهد.
خاستگاه این دیدگاه مقتضیات معاصر است و بر اساس نیاز های سیستم ارزیابی عملکرد با استفاده از تکنیک ها و روش های مدرن توسعه پیدا می کند.
نظر شما