هوشمندسازی معادن؛ عاملی برای افزایش سوددهی و رقابت / لزوم برنامه‌ریزی دقیق برای هوشمندسازی معادن
مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، گفت: هوشمندسازی معادن به افزایش سوددهی و رقابت کمک کرده و باعث جذابیت بیشتر برای سرمایه‌گذاری می‌شود.
اردشیر سعد محمدی، مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، گفت: هوشمندسازی در بخش معدن جهان به شکل جدی پیشرفت کرده است. وی با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در این زمینه گفت: در پنج سال گذشته در استرالیا حدود ۱۰ میلیارد دلار و در چین ۲۰ میلیارد دلار در هوشمندسازی معادن سرمایه‌گذاری شده است.
سعد محمدی با مقایسه تولیدات معدنی افزود: در سال گذشته، استرالیا ۹۶۰ میلیون تن سنگ آهن استخراج کرد و چین نیز ۴٫۳ میلیارد تن زغال سنگ از مجموع ۷٫۵ میلیارد تن تولید جهانی استخراج کرده است. این در حالی است که سهم ایران از استخراج زغال خام تنها ۳ میلیون تن و تولید کنسانتره نزدیک به ۱٫۶ میلیون تن بوده است.
وی اظهار داشت که هوشمندسازی در دنیا به طور جدی مطرح است و یکی از شاخه‌های مهم آن ایمنی و افزایش بهره‌وری اقتصادی است. محمدی با اشاره به اهمیت این موضوع در صنایع معدنی گفت: در بحث کنسانتره فلزات اساسی، راندمان کارخانه‌های کنسانتره در جهان اکنون بالای ۹۷٫۵ درصد است. این بدان معناست که قسمت اعظم فلزات موجود در طبیعت به فلز خالص تبدیل می‌شوند و میزان انتقال مواد به سطل‌های باطله کاهش یافته که منجر به کاهش مشکلات زیست‌محیطی می‌شود.
سعد محمدی تاکید کرد: افزایش بهره‌وری در این مسیر به معنای افزایش سوددهی و رقابت بالاتر است. با افزایش سود، سرمایه‌گذاری در این بخش نیز جذاب‌تر شده و انگیزه برای حضور سرمایه‌گذاران بیشتر می‌شود.
مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، گفت: ایران هنوز به طور جدی وارد فرآیند هوشمندسازی معادن نشده است. وی با اشاره به برخی اقدامات اولیه در معادن بزرگ مانند سرچشمه اظهار داشت: چهار سال پیش همایشی در معدن مس سرچشمه با استفاده از سیستم واقعیت افزوده (VR) برگزار شد که در آن مقالات علمی خوبی از سوی دانشگاه‌ها و نخبگان ارائه شد. فضای علمی لازم در کشور وجود دارد و در حال حاضر در برخی معادن بزرگ، اتاق‌های سه‌بعدی برای کنترل کامل عملیات معدنی با استفاده از عینک سه‌بعدی راه‌اندازی شده است.
سعد محمدی تاکید کرد و گفت: اگرچه این اقدامات در برخی معادن بزرگ آغاز شده، اما برای توسعه همه‌جانبه هوشمندسازی در تمامی سطوح و بخش‌های معدنی نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر است. او تصریح کرد: کلید موفقیت در این مسیر آموزش است. برای اجرای موفق برنامه‌های هوشمندسازی باید نیروی انسانی شایسته تربیت شود و این امر با هماهنگی وزارت صمت و آموزش عالی از طریق گنجاندن این موضوع در کتب درسی و برنامه‌های آموزشی لیسانس و بالاتر محقق خواهد شد.
وی افزود که ارزیابی سالانه نتایج این اقدامات می‌تواند تاثیر بسزایی در رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص ملی کشور داشته باشد.
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، اعلام کرد: در کشور بیش از ۱۰,۵۰۰ معدن دارای پروانه بهره‌برداری وجود دارد که از این تعداد، حدود ۷,۰۰۰ معدن فعال هستند. از میان این معادن فعال، ۲۸۳ معدن بزرگ به شمار می‌روند، که منظور از “بزرگ” بودن آن‌ها، میزان تولید بالاتر نسبت به سایر معادن است.
وی با تأکید بر اهمیت هوشمندسازی در صنعت معدن افزود: استانداردهای بین‌المللی برای تقسیم‌بندی معادن براساس حداقل استخراج سالیانه وجود دارد. در حال حاضر، سیستم‌های فنی هوشمند می‌توانند تعیین کنند که حداقل میزان استخراج چقدر باید باشد تا امکان رقابت بین‌المللی از نظر قیمت تمام شده فراهم شود.
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، اظهار داشت: هوشمندسازی در صنعت معدن منجر به کاهش قیمت تمام‌شده و افزایش راندمان می‌شود. وی تأکید کرد که هوشمندسازی تنها به معنای نظارت نیست، بلکه بخشی از آن به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها مربوط است.
سعدمحمدی افزود: در مقالات علمی بین‌المللی معتبر (ISI) که در انجمن‌های جهانی پذیرفته شده‌اند، دو نتیجه کلیدی مورد تأکید قرار می‌گیرد: نخست، ارتقای ایمنی و دوم، کاهش قیمت تمام‌شده. این دو موضوع اولویت اصلی در سطح جهانی هستند، در حالی که سایر مقالات علمی به مسائل مختلف می‌پردازند، اما اهمیت جهانی کمتری دارند.
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، با انتقاد از وضعیت آموزش ایمنی در دانشگاه‌های کشور اظهار داشت: در حال حاضر، درس ایمنی در بخش معدن به صورت اختیاری ارائه می‌شود، در حالی که ایمنی به‌عنوان اولویت اصلی در فعالیت‌های معدنی مطرح است. وی گفت: چگونه می‌گوییم ایمنی اولویت دارد، اما در دانشگاه‌ها تنها یک واحد اختیاری برای آن در نظر گرفته می‌شود؟
سعدمحمدی افزود: در کشورهای دارای حجم بالای عملیات معدنی، واحد ایمنی در دانشگاه‌ها حداقل دو واحد درسی است و به‌طور جدی تدریس می‌شود. اما در ایران، برخی دانشگاه‌ها این درس را ارائه نمی‌دهند و دانشجویان نیز به دلیل شرایط خاص آموزشی کمتر تمایل به انتخاب آن دارند. وی تأکید کرد که آموزش ایمنی باید جدی گرفته شود و از مسئولین خواست توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، با اشاره به لزوم بهبود آموزش در معادن زیرزمینی کشور اظهار داشت: در حال حاضر، آموزش‌های ارائه‌شده به کارگران معادن، مانند دوره‌های یک‌روزه، کافی نیست و سطح دانش و بینش لازم برای اجرای برنامه‌های مکانیزه و هوشمندسازی در معادن باید ارتقا یابد.
وی تأکید کرد: ما باید به این مسئله توجه کنیم که چه برنامه‌ای را برای آموزش مؤثر دنبال می‌کنیم و چگونه می‌توانیم به نتایج مطلوب دست یابیم. سعدمحمدی همچنین به نخستین معدن مکانیزه زغال‌سنگ کشور در طبس اشاره کرد و افزود: این معدن نیازمند هوشمندسازی در کنار مکانیزه بودن است تا بتوان به بهره‌وری بیشتر دست یافت.
اردشیر سعدمحمدی، با تأکید بر اهمیت هوشمندسازی و تحلیل عملکرد بخش‌های مختلف سازمان، اظهار داشت: هوشمندسازی فرآیندها این امکان را فراهم می‌کند که هر بخش از سازمان تحت کنترل عملیاتی قرار گیرد و نقاط ضعف آن شناسایی شود. این سیستم با ارائه هشدارها به مدیران ارشد، آن‌ها را از مشکلات احتمالی مطلع می‌کند و تحلیل دقیقی از عملکرد هر بخش ارائه می‌دهد.
سعدمحمدی افزود: ما باید برای هوشمندسازی، برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم و بدانیم که در هر مرحله تا چه سطحی قصد داریم هوشمندسازی را اجرا کنیم. این فرآیند باید در معادن مختلف به‌طور گام‌به‌گام آغاز شود تا از تأثیرات اقتصادی و مالی آن بهره‌برداری کنیم و در نهایت تعداد معادن هوشمند را افزایش دهیم. وی همچنین بر لزوم آموزش و برنامه‌ریزی مدون تأکید کرد و گفت که هدف‌گذاری دقیق برای سرمایه‌گذاری و استفاده از درآمدهای آینده باید به‌طور بلندمدت برنامه‌ریزی شود.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، با اشاره به اهمیت کنترل گاز متان در معادن زغال‌سنگ، اظهار داشت: گاز متان که در اصطلاح معادن زغال‌سنگ به “گاز گریزو” معروف است، به دلیل تجمع در کیسه‌های گازی بین لایه‌های زغال در طول زمان، نیازمند کنترل دقیق است.
وی افزود: در سراسر دنیا، انفجارهای متعددی به دلیل گاز متان رخ داده است. این گاز در غلظت پنج درصد می‌تواند به خودی خود منفجر شود، اما عامل حساس برای این انفجارها معمولاً جرقه، الکتریسیته یا ضربه است. سعدمحمدی تأکید کرد که کنترل این گاز برای جلوگیری از وقوع حوادث در معادن، یک ضرورت جهانی است.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، با هشدار درباره خطرات گاز متان و تولید گاز CO در معادن زغال‌سنگ، گفت: عواملی ممکن است باعث واکنش و انفجار گاز متان در غلظت‌های خاصی شوند که نتیجه آن تولید گاز CO است. این گاز با میل ترکیبی ۲۵ برابر بیشتر از اکسیژن با خون انسان ترکیب شده و در مدت کوتاهی فرد را دچار مسمومیت شدید می‌کند که متأسفانه منجر به مرگ می‌شود.
وی تأکید کرد: گاز گریزو (متان) بدون بو و سبک است و هنگام انفجار با سرعت بالایی در بالای تونل حرکت می‌کند. برای جلوگیری از این حوادث، باید سیستم‌های انتقال و سرعت گاز CO به دقت شناخته شوند. هوشمندسازی در دنیا با استفاده از چهار مدل سیستم مختلف، قبل از وقوع انفجار، میزان گاز را ارزیابی کرده و مانع از بروز فاجعه می‌شود.
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، درباره استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای کنترل گازهای خطرناک در معادن، گفت: یکی از سیستم‌های مهم برای ارزیابی گازهای معدن، سیستم مادون قرمز است. این سیستم با دقت بالایی میزان گاز را ارزیابی کرده و پیش از وقوع انفجار، از طریق هشدارهای دیداری و شنیداری به صورت هوش مصنوعی اطلاع‌رسانی می‌کند.
وی افزود: پس از دریافت آلارم، سیستم‌های خودکار وارد عمل می‌شوند. در معادن باید نقشه‌های رفع سوانح طراحی شده باشد، زیرا حادثه‌ها گاهی اجتناب‌ناپذیرند، اما با پیش‌بینی و برنامه‌ریزی مناسب می‌توان خسارت‌ها را کاهش داد. این سیستم به صورت مکانیزه درهای معادن را می‌بندد و مانع از انتقال گاز CO به نقاط دیگر می‌شود، که در نتیجه، میزان خسارت به طور چشمگیری کاهش می‌یابد.
وی، با اشاره به وقوع حوادث معدنی در جهان، گفت: اگرچه سیستم‌های هوشمند و مکانیزه در دنیا وجود دارند، اما هیچ‌یک از آن‌ها نمی‌توانند به‌طور کامل از وقوع حوادث جلوگیری کنند.
وی افزود: مهم‌ترین هدف ما کاهش میزان خسارت‌ها تا حد ممکن با استفاده از این سیستم‌ها است. با به‌کارگیری فناوری‌های فنی و هوشمند، می‌توانیم از بروز حوادث در آینده جلوگیری کنیم و ایمنی را در معادن بهبود بخشیم.
نظر شما