فرزانه صادق مالواجرد وزیر راه و شهرسازی دولت پزشکیان کیست؟

وزارت راه و شهرسازی را می توان یکی از مردانه ترین مجموعه های دولت به شمار آورد تا جایی که مرحوم اکبر ترکان، که سوابق او در وزارت راه و ترابری سابق و سازمان نظام مهندسی ساختمان و سایر مناصب و مسئولیت های مهم، بر کسی پوشیده نیست، این وزارتخانه را به طعنه وزارت بیل و کلنگ، می نامید.

خانم فرزانه صادق مالواجرد، بانویی توانمند، صاحب نظر و باتجربه در حوزه شهرسازی و مسکن به شمار می رود و شک و شبهه ای از این نظر به ایشان وارد نیست. با این وجود، توشه و رزومه سوابق و تجارب حمل و نقلی ایشان وجاهت و وزانتی ندارد. چنانچه وی در کسوت وزارت ظاهر شود، این نقیصه می تواند همچون پاشنه آشیل، عمل کرده و امکان توفیق در ماموریت ساماندهی حوزه حمل و نقل را از او سلب کند. این اتفاقی است که برای اکثریت وزرای راه و شهرسازی رخ داده است و آنها را از ایجاد تحولات لازم در حوزه حمل و نقل بازداشته است. موضوعی که مورد گلایه اغلب فعالان شقوق مختلف حمل ونقل است.

 تلاش برای تفکیک وزارت راه و شهرسازی و سپردن سکان حوزه حمل و نقل به وزیر مستقل، می تواند به عنوان هدف استراتژیک خانم صادق مالواجرد مدنظر ایشان قرار گیرد اما تا زمانی که این امر محقق نشده، به کار گماردن یک قائم مقام در حوزه حمل و نقل که دارای قدرت و اختیارات لازم برای برنامه ریزی، سیاست گذاری، اجرای برنامه ها و نظارت در این حوزه باشد، ضروری به نظر می رسد. این کار، یعنی انتصاب فردی به عنوان قائم مقام وزیر راه و شهرسازی، مسبوق به سابقه است و در دوره وزارت عباس آخوندی، ایشان قائم مقامی در حوزه مسکن مهر معرفی کرد و یا در دوره وزارت مرحوم بهبهانی، ایشان قائم مقامی تعیین کرد که در تمامی حوزه های ماموریت وزارتخانه، فعال مایشا و دارای اختیاراتی بود اما چون این قائم مقام به صورت تخصصی روی یک حوزه متمرکز نبود، چندان موفق عمل نکرد.

خانم صادق مالواجرد نیز لازم است با اصلاحاتی بر این مسیر طی طریق کرده و با انتصاب فردی توانمند، باتجربه و صاحب نظر به عنوان قائم مقام حوزه حمل و نقل، ساماندهی امور این حوزه را تا حدی زیادی به ایشان بسپارد. تاکید بر این نکته خالی از فایده نیست که اگر قائم مقام حمل و نقلی وزیر فاقد قدرت و اختیارات لازم باشد، تجربه ناموفق معاونت حمل و نقل که در دوره وزارت عباس آخوندی تاسیس شد، تکرار خواهد شد. معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی نه در آن دوره و نه در دوره وزرای بعد از ایشان، به دلیل فقدان قدرت اجرایی، هیچگاه جایگاه لازم را پیدا نکرد و اصولا جدی گرفته نشد!

 نام خانم فرزانه صادق مالواجرد با صفاتی همچون صراحت لهجه، فسادستیزی و سفارش ناپذیری گره خورده و به دلیل همین ویژگی ها پیش از این در وزارت راه و شهرسازی و شهرداری به سبب پرونده های مشهوری همچون ماجرای حریم شاهچراغ، عرصه را بر او تنگ کرده و برکناری اش را از مسئولیت رقم زده اند.

وی متولد 1355 و فارغ تحصیل رشته شهرسازی در مقطع کارشناسی ارشد است. صادق مالواجرد در ۲۷ دی ماه ۱۳۹۷ توسط محمد اسلامی وزیر اسبق به سمت معاون شهرسازی و معماری منصوب شد.

فرزانه صادق مالواجرد پس از برکناری از سمت معاونت شهرسازی و معماری در مرداد ماه 1402 از سوی مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی کنونی به عنوان مشاور در امور شهرسازی و معماری منصوب شد. وی پیش از آن نیز از مدیران کل این معاونت بوده و دبیری شورای عالی شهرسازی و معماری ایران را نیز در کارنامه کاری خود دارد.

چند ماه قبل از برکناری وی از معاونت شهرسازی و معماری ویدیویی درباره جمعیت شهر تهران و سند آمایش سرزمین به تیتر رسانه‌ها تبدیل شده بود. علاوه بر این نامه هایی از خانم صادق به رسانه ها درز کرد که در آنها تخلفات گسترده زاکانی در کمیسیون ماده 5 مطرح شده بود؛ موضوعی که برکناری وی را از سمت معاونت شهرسازی و معماری. 

فرزانه صادق مالواجرد ۱۵ تیرماه سال 1401 در نامه‌ای به شهردار تهران نوشته بود: «برابر مقررات طرح تفصیلی تهران، مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری، هرگونه پیشنهاد در مورد ضوابط خاص احداث بنا در محدوده بافت فرسوده شهر تهران پس از تصویب کمیسیون ماده ۵ باید به تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری برسد. لذا هرگونه اقدام اجرایی بر اساس مصوبه کمیسیون ماده ۵ تا قبل از تصویب شورای‌ عالی شهرسازی و معماری فاقد وجهه قانونی بوده و مسئولیت تبعات آن به عهده شهرداری خواهد بود.» نامه ای که به صراحت سیاست شهرداری تهران در زمینه صدور پروانه های جدید را به چالش کشیده بود. اما شهردار تهران بارها از این سیاست دفاع کرده است.